Het assessment: Wat is de sleutel tot succes?

Het assessment is een steeds vaker voorkomend onderdeel in sollicitatieprocedures. Ze bestaan in verschillende soorten en maten; van online intelligentie- en persoonlijkheidstesten tot simulaties. Hier wordt een overzicht van de verschillende assessments gepresenteerd én - misschien nog wel belangrijker - strategieën om in assessments uit te blinken. Hoe kun je de kans vergroten dat een werkgever voor jou kiest?

Wat is een assessment?

Een assessment is een manier om voor een toekomstige werkgever te beoordelen of jij de vaardigheden bezit die hij of zij in een nieuwe werknemer of trainee zoekt. De essentie is dat je getest wordt en je dus moet proberen 'beter' te zijn dan je medekandidaten als je geselecteerd wilt worden voor de desbetreffende functie. Werkgevers zetten assessments vaak in om een selectie te maken uit een grote groep sollicitanten. Het is dan ook een onderdeel of 'ronde' van een sollicitatieprocedure, daarnaast ben je bijvoorbeeld van tevoren uitgenodigd op gesprek of heeft er een cv-check plaatsgevonden. Ook kan het zijn dat het assessment niet het laatste onderdeel van een sollicitatieprocedure is. Zo kan een werkgever ervoor kiezen na het succesvol afronden van een assessment door een sollicitant, nog een ander assessment toe te passen of een laatste gesprek te voeren.

Aangezien verschillende werkgevers assessments toepassen - van multinationals tot overheden - verschillen de typen assessments. Vaak worden deze procedures uitgevoerd door externe gespecialiseerde adviesbureaus. Assessments bestaan dan ook in verschillende soorten en maten. Ze kunnen bestaan uit intelligentie- en persoonlijkheidstesten, (werk)simulaties en rollenspellen. Het komt ook voor dat er een gesprek plaatsvindt met een psycholoog zodat de werkgever een idee krijgt van de persoonlijkheid, stressbestendigheid en intelligentie van de sollicitant.

E-assessment of testen

Het e-assessment is een online test die je op verzoek van je werkgever dient te maken. Dit is gewoonlijk een intelligentie- of persoonlijkheidstest. De kennis die je tijdens je studie hebt opgedaan is tijdens de intelligentietest niet relevant. In plaats daarvan wordt je getest op je algemene intelligentie. Dit kan variëren van abstract redeneren en cijfermatig inzicht tot taalvaardigheid. Op deze manier testen werkgevers of je ook in de toekomst een belangrijke rol kunt spelen binnen het bedrijf. Bij een persoonlijkheidstest wordt getoetst of je bijvoorbeeld een teamspeler of zelfstandig werker bent en of je analytisch denkvermogen hebt. Of je deze test goed kan doorstaan, is natuurlijk afhankelijk van de functie en het soort profiel dat de werkgever zoekt.

Aangezien je deze testen moet halen om verder te kunnen komen in het sollicitatieproces, is het belangrijk om van te voren goed voorbereid te zijn en goed te oefenen. Een werkgever geeft vaak van tevoren aan uit welke type vragen de test zal bestaan. Als je weet dat er taalvaardigheid zal worden getoetst, dan kun je je hier op voorbereiden. De voorbereiding kan op verschillende manieren geschieden; zo zijn er websites die je (vaak tegen betaling) laten oefenen met de veelvoorkomende type vragen. Hierdoor krijg je ook inzicht in wat je sterke en zwakke punten zijn en hoe je deze kunt verbeteren. Ook zijn er boeken beschikbaar die je laten zien op welke aspecten van vragen je moet letten om goed een vraag te kunnen beantwoorden. In die zin is een intelligentietest meer een oefentest.

Simulatie

Tijdens een simulatie wordt een werkomgeving nagespeeld. Dit gebeurt meestal in groepsverband, maar het kan ook individueel; bijvoorbeeld iemand die je tijdens een sollicitatiegesprek een probleem voorlegt dat je moet oplossen. Het uitgangspunt van een simulatie is vaak een probleem dat jij met beperkte tijd en middelen moet oplossen. De werkgever kijkt daarbij hoe je informatie verzamelt en interpreteert. Het is dan ook voornamelijk een inzichtelijke test en het kan soms een gehele dag of meerdere dagen in beslag nemen. Echter, ook voor simulaties geldt dat je er beter in wordt naarmate je oefent en er meer ervaring in krijgt.

Er zijn verschillende simulatiemethoden waarmee een werkgever kan testen of je geschikt bent voor de functie. Tijdens de postbakmethode word je een stapel brieven, memo's en rapporten overhandigd. Binnen een beperkte tijd moet je een selectie maken en de post afhandelen. Hierbij moet je proberen te beginnen met de belangrijkste post. Hierdoor wordt getest hoe goed je gestructureerd te werk kan gaan en in hoeverre je hoofd- en bijzaken kunt onderscheiden. Een tweegesprek is een gesprek tussen de sollicitant en vaak een acteur. Tijdens dit gesprek speelt de acteur bijvoorbeeld een klant aan wie je iets moet verkopen of iemand met een klacht. Hierdoor wordt getest in welke mate je geduldig en behulpzaam kan zijn. Het is dan ook belangrijk om rustig te blijven en het probleem zo goed mogelijk af te handelen.

Ook een presentatie kan onderdeel uitmaken van een assessment. Vaak krijg je een beperkte voorbereidingstijd en moet je met bepaalde middelen een presentatie geven. Presenteren is iets dat je alleen kunt door te oefenen en het is dan ook handig om van tevoren te weten of een presentatie deel uitmaakt van een assessment. Soms kan een assessment bestaan uit een groepsopdracht, waarbij je samen met andere sollicitanten een probleem moet oplossen of een opdracht moet uitvoeren. Binnen een beperkte tijd moet er bijvoorbeeld een investerings- of bezuinigingsbeleid worden bedacht. Het is niet alleen belangrijk om hierbij het belang van de organisatie in de gaten te houden (dit is immers de werkgever waar je voor solliciteert), maar ook hoe je overkomt ten opzichte van de andere sollicitanten. Zij zijn je concurrenten voor de functie; het gevaar ligt echter op de loer dat je je te aanwezig en overdreven gaat gedragen en dit laat een negatieve indruk achter op de werkgever.

Oefenen en voorbereiden

Aangezien het assessment kan verschillen per bedrijf en beroepsgroep, kan het nuttig zijn om van tevoren te bekijken met welk type onderwerpen en problemen het bedrijf zich bezighoudt. Je kan bijvoorbeeld op de website van de werkgever op zoek gaan naar publicaties over specifieke onderwerpen en je afvragen wat het probleem of uitgangspunt was en hoe men dit heeft opgelost. Verder is het geen probleem - en komt het bovendien geïnteresseerd en betrokken over - als je de werkgever of het adviesbureau van tevoren opbelt om te vragen wat er van je verwacht wordt tijdens een simulatie. Als er sprake is van een intelligentietest, kun je de werkgever ook vragen of ze oefenmateriaal voor je beschikbaar willen stellen. Kortom, als je goed voorbereid naar het assessment gaat en je blijft oefenen, vergroot je de kans dat werkgevers voor jou zullen kiezen als nieuwe werknemer.

Lees verder

• Solliciteren kun je leren: het sollicitatiegesprek
• Personal branding: stappenplan
• Personal branding: do's & don'ts
• Traineeship: oriëntatie en mogelijkheden
• Een carrière in het buitenland: voorbereiding