Wat houdt het octrooirecht in?

De ontwikkeling van producten en het hebben van vernieuwende ideeën dienen concreet te worden beschermd. Binnen de zakelijke wereld maar ook voor privé-uitvinders geldt dat men daarover het patent moet aanvragen om zo het bedenksel feitelijk te kunnen beschermen. Anderen mogen er dan niet zomaar mee aan de haal gaan. Wat houdt het octrooirecht in en op welke manier biedt een patent bescherming voor bedenksels?

Octrooirecht

• Relatie met het intellectueel eigendom
• Verschil met privé auteurs
• Waar vraag je het octrooirecht voor aan?
• Waar registreer je het?
• Eigen oplettendheid
• Constatering en maatregelen bij schending
• Methoden voor juridische aanpak

Relatie met het intellectueel eigendom

Iedereen die iets bedenkt waarbij een werk uit een brein ontstaat heeft de bedenker daarvan het alleenrecht om daarover te beslissen. Wat moet er met het werk gebeuren en wie mag wat gebruiken? Het is overduidelijk dat de bedenker bepaalt hoe ermee om wordt gegaan. Maar tussen een eigenlijke auteur en de werkelijke zakelijke exploitatie van een product zit een immens verschil. Wat zijn die verschillen en waarom is het noodzakelijk om de belangen binnen de zakelijke wereld altijd vast te leggen?

Verschil met privé auteurs

Een burger die zelf iets bedenkt als artiest, kunstenaar of schrijver heeft altijd automatisch het alleenrecht zonder dat daartoe een registratie voor nodig is. Dit is een wettelijke verworvenheid. Binnen de zakelijke wereld is dit ook het geval echter kunnen anderen ervan profiteren. Om de integriteit van het product te bewaren om zodoende geen geheimen prijs te geven kan het octrooirecht worden aangevraagd. Daartoe dient men als ondernemer in een vroeg stadium concreet actie te ondernemen. De eerste die het idee, de ontwikkeling of product registreert heeft uiteraard de meest belangrijke positie van waaruit eisen aan anderen kunnen worden opgelegd.

Waar vraag je het octrooirecht voor aan?

De belangen zijn binnen de zakelijke wereld zeer groot zeker als er met ideeën veel geld kan worden verdiend. Om die belangen te beschermen dienen bij het hebben van ideeën, ondernemingsontwikkelingen of specialistische toepassingen onderdelen concreet te worden beschermd middels registratie. Bescherming houdt in dat het de onderneming rechten geeft aangaande de oudste registratie. Komt er een vergelijkbaar product op de markt dan kan de patenthouder daartegen optreden. Dit wordt gedaan middels juridische inzet. Let wel dat registratie op zich onvoldoende is. Wordt er een schending van het recht geconstateerd dan moet het bedrijf daar zelfstandig tegen optreden.

Waar registreer je het?

In Nederland kunnen nieuwe ontwikkelingen worden geregistreerd op naam van een natuurlijke rechtspersoon of een rechtspersoon conform het ondernemingsrecht. Dit geschiedt via een Octrooibureau alwaar wordt bepaald of het idee voldoende onderscheidend is van reeds geregistreerden. Is dit het geval dan wordt het opgenomen in het Nationaal Octrooiregister zodat iedereen weet welk idee op welk moment is geregistreerd. Nieuwe ideeën die teveel lijken op oude ideeën kunnen dan juridisch worden geweerd voor marktintroductie danwel kunnen er compensatiemaatregelen worden aangegaan.

Eigen oplettendheid

Is eenmaal het patent vastgelegd dan is het aan de ondernemer zelf gelegen om op te treden tegen schendingen van het recht. Men weet nooit wanneer concurrenten een zeer vergelijkbaar product op de markt brengen – mogelijk met bepaalde onderscheidende elementen – om daarmee marktaandeel weg te trekken. Dat houdt derving van winst in waardoor de oorspronkelijke eerdere patentdragende onderneming schade lijdt. Is de onderneming oplettend genoeg dan kan het eigen marktsegment worden beschermd, zodat schenders door het octrooirecht worden geweerd.

Constatering en maatregelen bij schending

Om te voorkomen dat er product schendingen oftewel kopieergedrag op de markt van toepassing zijn, kan een onderneming stappen ondernemen. Dit wordt gedaan middels de inschakeling van juridische octrooirecht controle en het zelfstandig herkennen of vergelijken van concurrerende producten of diensten. Actieve controle levert snelle herkenning van schending op en gaat over in snelle juridische handeling.

Methoden voor juridische aanpak

Afhankelijk van hoe de schade ontstaat kan men op een aantal methoden handelen. Eén en ander is daarbij afhankelijk van de hoogte van de eis en wat de impact is op de bestaande afzetmarkt. Oneerlijk handelen waarbij omzet en winst wordt afgepakt moet worden afgestraft. Dit kan middels de volgende aanpak.

Juridische aanpak

Directe inzet van advocaten om de schender abrupt van de markt te weren, waarbij voorraad moet worden vernietigd en compensatie voor geleden schade moet worden vergoed. Dit is van toepassing bij de grote ernstige schendingszaken.

Mediation om tot schikking te komen

Geleidelijke inzet van juridische mediators, waarbij een onderling akkoord wordt bereikt. Vaak zijn de belang minder groot en wordt gezocht tot toenadering om tot een reële oplossing te komen. Dit kan inhouden dat de nieuwe product producent compensatie moet geven over verkregen winsten danwel moet er een minnelijke schikking worden betaald.

Bescherm je ondernemingsbelangen door het octrooirecht via patenten vast te leggen en door tijdig juridische ingrijpen bij schendingen.

Lees verder

• Hoe kun je het auteursrecht aanvragen?
• Wat is intellectueel eigendom en hoe krijg je alleenrecht?
• Het nut van merkenrecht en bescherming tegen merkmisbruik