Sollicitaties die werken

Wie een hoger salaris, leuker werk of meer verantwoordelijkheid wil, ontkomt er vaak niet aan: Solliciteren. Het schrijven van een sollicitatiebrief is voor velen al een probleem, maar een sollicitatiegesprek is genoeg om de zenuwen flink op te jagen. En dan te bedenken dat de werkgever zijn besluit al in de eerste cruciale minuten neemt! Is de rest dan allemaal nog overbodig? Niet altijd. Solliciteren is werk in voorbereiding. Je verdiept je in het bedrijf en presenteert jezelf. Succes!

• Sollicitatiebrief
• Curriculum vitae
• Solliciteren via internet
• Sollicitatiegesprek
• Vragen die je kunt verwachten
• Afwijzing?

Sollicitatiebrief

Jezelf onderscheiden

Omdat de eerste indruk allesbepalend is zul je met de sollicitatiebrief op een of andere manier moeten opvallen. Het gaat hierbij ook om je werkervaring en opleiding omschreven in een goed curriculum vitae. Omdat elk bedrijf anders is en andere eisen stelt aan de medewerkers zal de sollicitatiebrief hier zoveel mogelijk op moeten aansluiten. Zorg er in de eerste plaats voor dat de toon van de brief perfect past bij het bedrijf waar je solliciteert. Een leidraad is de toon hetzelfde te houden als de toon die het bedrijf zelf gebruikt bij de werving van kandidaten. Meestal komt het neer op een mengeling van zakelijkheid en enthousiasme. De brief moet er verzorgd uitzien, d.w.z. geen vouwen, beschadigingen of vlekken en keurig geprint tenzij in de advertentie uitdrukkelijk wordt gevraagd om een handgeschreven brief. Vanzelfsprekend zijn taalfouten uit den boze. Bij onzekerheid hierover niet enkel de Word-correctie toepassen omdat deze taalfouten vaak niet herkent of goede woorden als fout aangeeft (wegens afwezigheid van 'aanvoelen' van tekst).

Indeling

Houd de sollicitatiebrief kort en bondig (drie tot vijf alinea's). Een enkel A4-vel is genoeg. Ga in elk geval nooit op de achterkant door maar gebruik desnoods een tweede vel. Zaken die je in de bijgevoegde cv vermeldt, hoeven in de brief niet uitgebreid terug te komen. Je begint linksboven met de naam van het bedrijf, op de tweede regel 'T.a.v. de heer/mevrouw.... ", daaronder het adres en de plaats met postcode ervoor. Na enkele spaties schrijf je links je eigen woonplaats en de huidige datum met een komma ertussen. Vervolgens is er na enkele spaties aan de linkerkant een regel met 'Betreft: Sollicitatie op <functienaam>, waarna je nogmaals enkele spaties aanhoudt en "Geachte heer/mevrouw...." schrijft. Na weer een aantal spaties begin je de brief. Probeer de werkgever steeds nieuwsgierig te houden, geef dus niet alles prijs. Zorg tevens voor een ruime linkermarge, zodat hij aantekeningen in de kantlijn kan maken. Bescheidenheid en sollicitatiebrieven gaan moeilijk samen. Zonder te overdrijven moet je jezelf zien te 'verkopen', stel je daarom dus nooit te terughoudend op. Een enthousiaste brief is meestal goed, maar let erop dat je je beweringen ook kunt waarmaken.

Treffend en pakkend

Een goede sollicitatiebrief bestaat uit drie delen: De aanhef, de kern en de afsluiting. De eerste regels zijn vaak het moeilijkst. Uit de tijd zijn zinnen zoals "Naar aanleiding van uw vacature..." of "Hierbij solliciteer ik naar de functie van..." Laat de eerste regel treffend en pakkend zijn zodat de aandacht niet wegzakt. Hierbij kun je best spontaan zijn of een ingeving gebruiken die je misschien in eerste instantie niet goed durft op te schrijven. Wel doen dus. Schrijf voorts nooit negatieve dingen over je eventuele vorige baan of werkgever; wel is het goed kort te vermelden waarom je er bent gestopt of weg wil. Redenen om op de betreffende baan te solliciteren kun je noteren, maar beter is slechts eentje prijs te geven zodat de nieuwsgierigheid van de toekomstige werkgever geprikkeld blijft. Tijdens een gesprek kun je de overige redenen verder bespreken. Schrijf in de kern van de brief vooral waarom je meent geschikt te zijn voor de baan, laat dus je kwaliteiten spreken. Bij de afsluiting vergeet je niet de bijlage(n) te noemen. Ook kun je vragen om een ontvangstbevestiging. Ouderwetse afsluiters zijn "In afwachting van uw antwoord, verblijf ik..." en "Graag wil ik mijn sollicitatie toelichten in een gesprek..." Schrijf liever over de kans waarvan je hoopt dat die je geboden wordt en sluit af met vriendelijke groeten, daarna je naam/adres/telefoonnummer en handtekening.

Curriculum vitae

Een sollicitatiebrief zonder cv is niet compleet. Een cv is een overzicht van je loopbaan, ingedeeld in minstens vier groepen. Je persoonlijke gegevens in het eerste gedeelte: naam, voornamen, roepnaam (wanneer deze afwijkt van de eerste voornaam), adres, telefoonnummer, e-mailadres, geslacht, geboortedatum, burgerlijke staat, nationaliteit en rijbewijs (indien van toepassing). In het tweede deel vermeldt je de cursussen en opleidingen vanaf de middelbare school evenals eindexamenvakken, diploma's en oorkondes. Bij het derde deel komt de werkervaring aan bod. Parttime- en fulltimebanen met werkomschrijvingen, alsmede stages, vrijwilligerswerk, vakantiewerk etc. Noem bij alles de jaartallen en de periodes waarin je hier mee bezig was. Ook bestuurservaring en lidmaatschappen kun je benoemen. Heb je een tijd helemaal niet gewerkt, sla dat dat niet over maar leg uit wat de reden was. In het laatste gedeelte is plaats voor referenties, publicaties e.d. Een brief met goede referenties van de vorige werkgever komt hierbij van pas (op verzoek beschikbaar). Je vaardigheid van diverse talen (mondeling en schriftelijk) kun je indien van toepassing ook noteren. Om herkenning te bevorderen kun je een pasfoto aan het cv vastmaken. Geef het cv-document een passende naam waar je eigen naam in voorkomt.

Solliciteren via internet

Solliciteren op internet wordt steeds gewoner. Inmiddels blijkt slechts 7% van de werkzoekenden nog gebruik te maken van de normale brief, de rest gaat per mail! Ook werkgevers zoeken steeds vaker op de digitale snelweg naar de juiste werknemer. De meerderheid maakt gebruik van sociale netwerken op internet zoals Hyves en LinkedIn. Zorg er voor dat je e-mail direct naar de juiste persoon wordt gestuurd (bij twijfel even bellen) en zet in de onderwerpregel van de mail om welke vacature het gaat. Gebruik liefst je thuisadres voor je online sollicitaties, in elk geval geen 'gek' e-mailadres omdat je sollicitatie dan niet serieus wordt genomen. Houd standaardinstellingen aan, dus geen vreemde lettertypes, emoticons of leuke kleurtjes en zorg ervoor dat de werkgever de bijlage ook kan openen, werk dus liefst met Microsoft Word. In de bijlage komt de cv. Zorg voor een nette lay-out en vermijd populair of informeel taalgebruik.

Sollicitatiegesprek

De eerste minuten

Vervelend maar waar: Uit onderzoek is gebleken dat de werkgever binnen enkele minuten besluit of hij je wel of niet aanneemt. En die eerste momenten worden bepaald door non-verbale communicatie zoals lichaamstaal en kleding en in mindere mate je stemgeluid. Slechts zeven procent van het totaalplaatje wordt bepaald door wat je precies zegt! De eerste minuten van een sollicitatiegesprek zijn dus cruciaal en kun je nooit meer opnieuw doen. Hoe beïnvloed je de keus positief? Natuurlijk zijn dat een aantal basiszaken zoals ruim op tijd komen, liefst circa tien minuten van tevoren, oprecht geïnteresseerd zijn en het gesprek goed voorbereiden. Vermijd felle make-up, overdadig veel parfum/aftershave, roken, kauwgom en versleten of plastic tassen. Met kleding kun je best gedurfd zijn, afhankelijk van het soort bedrijf. Bij twijfelgevallen beter te formeel dan te casual of te opvallend. Soms dien je eigen werk en/of diploma's mee te nemen. Houd deze netjes in een portfolio. Bedenk van tevoren of je koffie of thee aanneemt, want bij nervositeit ga je deze misschien morsen.

Sterke punten

Zelfverzekerdheid ontstaat door een gedegen voorbereiding. Zorg er voor dat je precies weet met wie je zult praten en waar je exact hebt afgesproken. Laat niets aan het toeval over, houd dus rekening met vertragingen in het openbaar vervoer en files/verkeersopstoppingen. Ken de route. Verdiep je van tevoren in het bedrijf en de bedrijfstak waar je solliciteert. Check dus de website(s), ook die van concurrenten, zonder er overigens een uitgebreide studie van te maken. Wat kennis van de organisatie en de functie zelf komt uitstekend over. Kijk je toekomstige werkgever recht in de ogen want afdwalende ogen verraden onrust of desinteresse. Ben je erg zenuwachtig dan is het niet erg als dat wordt opgemerkt, het toont namelijk aan dat je de baan graag hebben wilt. Probeer jezelf te blijven en nonchalance te vermijden. Leg de nadruk op je sterke punten, wees positief over de mindere kanten en denk probleemoplossend. Zeg dus dat je van voorgaande functies hebt geleerd of dat je je wilt ontwikkelen.

Stel vragen

Er zijn trucs om het gesprek zelf te sturen en lastige verrassingen van de kant van de werkgever te voorkomen: Wees niet passief en zorg ervoor dat je zelf ook vragen stelt. Zo is het belangrijk te weten waarom een vacature is vrijgekomen, hoe de inwerkprocedure eruit ziet en wat het werk concreet inhoudt. Vragen van de werkgever over zwangerschap, ziekten, godsdienst, seksuele geaardheid of etnische afkomst hoef je volgens de Nederlandse Wet niet te beantwoorden. Wat je in zo'n geval doet is vragen waarom hij/zij hiernaar vraagt. Aan de hand van het antwoord kun je alsnog besluiten of je antwoord geeft. Wees voorts niet te kritisch of negatief over voorgaande bazen, immers je nieuwe werkgever krijgt dan het idee dat je op een kwade dag ook zo over hem praat. In een eerste gesprek is het ook beter niet te vragen naar het salaris en secundaire arbeidsvoorwaarden zoals vakantiedagen. In een volgend gesprek komt dit doorgaans vanzelf aan bod.

Vragen die je kunt verwachten

• Vertel eens iets over jezelf.
• Ken je ons bedrijf, zo ja, wat weet je ervan?
• Waarom wil je voor ons werken?
• Waarom zouden we jou moeten kiezen en niet een ander?
• Wat zijn je sterke punten?
• Wat zijn je zwakke punten?
• Waarnaar ben je op zoek in je werk?
• Hoe functioneer je in een team?
• Hoe houd je je op de hoogte binnen je vakgebied?
• Wat lokt jou het meest in deze baan en wat het minst?

Afwijzing?

Velen worden na de sollicitatiebrief niet uitgenodigd voor een gesprek. In plaats van te piekeren over het waarom kun je ook de contactpersoon opbellen en rechtstreeks naar de reden vragen. Die reden hoeft niet altijd aan jou persoonlijk te liggen. Misschien is de functie vervallen of waren er wel zeer veel sollicitatiebrieven. Ben je afgewezen na een sollicitatiegesprek, dan is het een stuk moeilijker om de werkgever positief te benaderen. Probeer het gewoon toch. Trek de stoute schoenen aan en vraag waarom je het niet bent geworden. Natuurlijk is het mogelijk dat er geen eerlijk antwoord volgt, maar bij herhaaldelijke afwijzingen is het nuttig om de oorzaken te kennen en kun je er je voordeel mee doen.

"Be so good they can't ignore you." ~ Steve Martin