MLM – dat is toch zo’n piramidespel?

De twee lijken nogal op elkaar en worden daarom gemakshalve vaak over één kam geschoren. Toch zijn er belangrijke verschillen tussen piramides en netwerk marketing (ook wel MLM (Multi Level Marketing) genoemd), nog afgezien van dat de eerste illegaal is.

MLM vs. piramide

Het belangrijkste kenmerk van een piramidespel is wel dat er geld ingelegd moet worden in ruil voor niets anders dan een vage hoop op winst, als en zolang maar genoeg mensen hetzelfde (blijven) doen.

MLM daarentegen is in essentie een distributiemethode voor de verkoop van producten of diensten, gekoppeld aan een staffelsysteem van commissies. Naar keuze, maar niet verplicht, kunnen aanvullend bonussen verdiend worden met het werven van andere verkopers.

Hoger inkomen dan de top

In dat laatste geval hebben deelnemers van het eerste uur een grotere kans op een flink inkomen dan latere deelnemers. Maar niet per definitie – late instappers kunnen nog steeds meer gaan verdienen dan hun voorgangers, zolang ze er maar hard voor werken. Ze zullen zogezegd meer hengeltjes moeten uitwerpen in een reeds ruim beviste vijver. Ook hierin onderscheidt MLM zich van piramides (en trouwens ook van ‘gewone’ bedrijven!), waar het onmogelijk is meer op te strijken dan degene die aan de top staat.

Product of gebakken lucht verkopen

Bonafide MLM-bedrijven vragen aan nieuwe deelnemers een instapgeld in de vorm van de aankoop van een startpakket producten voor eigen gebruik. Deze producten kunnen met winst worden doorverkocht, waarmee de verkoper of distributeur de mogelijkheid van een inkomen heeft. Meestal is support vanuit het moederbedrijf beschikbaar, in de vorm van trainingen en/of promotiemateriaal. In een piramide is geen andere vorm van inkomen mogelijk dan via het ronselen van voldoende andere mensen, en in die taak sta je meestal moederziel alleen.

Veel deelnemers nodig

Een grote hoeveelheid deelnemers is conditio sine qua non om beide systemen in stand te houden. In MLM zijn alle deelnemers per definitie klanten en gebruikers van het product, en daarmee net zo onontbeerlijk voor het voortbestaan van de organisatie als afnemers dat zijn voor een traditioneel bedrijf.

Wanpraktijken

De industrie heeft een slechte naam gekregen door uitschotten als Ponzi en Madoff, die met uitgekiende piramideschema’s honderden mensen benadeelden alvorens tegen de lamp te lopen. Duistere lieden kunnen ook binnen MLM parasiteren op nieuwelingen, door misbruik te maken van goedgelovigheid en onervarenheid. Een dergelijk gebrek aan integriteit is echter niet uniek voor MLM; ook in de financiële wereld en de farmaceutische industrie, om maar een paar bedrijfstakken te noemen, zijn voorbeelden te over van soortgelijke wanpraktijken. Maar daarmee is nog niet elke bank, elke farmaceut en elk MLM bedrijf corrupt.

Netwerk marketing is een jonge industrie en heeft nog veel te leren. Er moet nog een hoop water door de zee om het imago naar een minder piramide-geladen niveau te brengen. Maar met 11 miljoen betrokken mensen is deze bedrijfstak een serieuze speler geworden die niet meer weg te denken is uit de marktplaats.