De verschillende rechtsvormen van bedrijven

We hebben allemaal wel eens van een firma of een zogenaamde bv gehoord. Maar wat zijn dan de verschillen tussen die twee? Of misschien zit je wel op een sportvereniging, maar waarom is dat een vereniging? Er bestaan vele rechtsvormen die bedrijven kunnen hebben en bij de verschillende rechtsvormen horen ook weer verschillende risico's. Elke rechtsvorm heeft zijn eigen kenmerken, maar er zijn ook voorwaarden aan verbonden. Niet elk bedrijf kan bijvoorbeeld een nv als rechtsvorm aannemen.

Niet commerciële organisaties

De meest voorkomende rechtsvormen bij niet commerciële organisaties zijn de stichting en de vereniging. Het grootste verschil tussen deze twee is dat een vereniging leden heeft (denk aan de vele sportverenigingen) en een stichting niet.

Stichting

De stichting is een niet commerciële organisatie die een bepaald doel nastreeft. Dit doel kan bijvoorbeeld zijn een historische bus opknappen of geld inzamelen voor een goed doel. Een stichting mag uiteraard niet het doel hebben om uitkeringen aan de oprichters uit te keren of iets dergelijks. Een stichting is een rechtspersoon. Dat betekent dat als de stichting failliet gaat de schulden bij bijvoorbeeld de bank verhaalt worden op de stichting zelf en niet op de bestuurders. Een bank kan dus niet aansprak maken op privé bezit van een van de bestuurders. Een stichting is opgericht bij notariële akte. In deze akte zijn de statuten opgenomen.

Vereniging

Een vereniging is weer een niet commerciële organisatie die een bepaald doel nastreeft. Net zoals bij de stichting moet dat weer een echt goed doel zijn. Het grootste verschil met de stichting is dat een vereniging leden heeft die ook deelnemen aan de besluitvorming van de organisatie. Een vereniging heeft namelijk een algemene ledenvergadering waarbij alle leden worden uitgenodigd om te komen. Bij zo'n algemene ledenvergadering worden de resultaten gepresenteerd en wordt er gestemd over bijvoorbeeld de contributie. De algemene ledenvergadering is het hoogste besluitvormingsorgaan van de vereniging.

Commerciële organisaties

Eenmanszaak

De eenmanszaak is de simpelste vorm bij de commerciële organisaties. Bij de eenmanszaak is er zoals het woord al doet verwachten één persoon die de organisatie leidt en voor alle mogelijke schulden moet opdraaien. De eenmanszaak is dus geen rechtspersoon. Een vaak gemaakte fout is dat een eenmanszaak op de oprichter na geen personeel zou hebben, dit is dus absoluut niet waar! Een eenmanszaak kan gewoon personeel hebben. Als iemand besluit om een eenmanszaak te beginnen neemt hij een groot risico. Mocht het namelijk niet goed gaan met het bedrijf en het gaat failliet kunnen alle schulden bij de eigenaar verhaald worden en kan bijvoorbeeld de bank zelfs aansprak maken op het privé bezit. De oprichter betaalt inkomensbelasting.

Firma

Een firma wordt altijd opgericht door twee of meer personen die firmanten of vennoten genoemd worden. Ook de firma is geen rechtspersoon dus de firmanten moeten opdraaien voor alle mogelijke schulden en zijn hoofdelijk aansprakelijk. Dat houdt in dat bijvoorbeeld de bank al het geld bij één van de firmanten kan halen en daarbij ook aansprak kan maken op zijn of haar privé bezit. De bank kan de schulden ook verdelen over de firmanten, de bank is daar helemaal vrij in. Net zoals bij de eenmanszaak neem je dus veel risico als je een firma opricht. De firmanten betalen inkomensbelasting.

Besloten vennootschap (bv)

De besloten vennootschap is in tegenstelling tot de voorgaande commerciële rechtsvormen die we besproken hebben wel een rechtspersoon. De eigenaar van de besloten vennootschap is niet de oprichter maar zijn de aandeelhouders. Deze aandelen staan op naam geregistreerd in een aandeelhoudersregister. De dagelijkse leiding ligt bij de directie die dat in naam van het bestuur doet. Bij een besloten vennootschap wordt geen inkomensbelasting betaalt maar vennootschapsbelasting.

Naamloze vennootschap (nv)

De naamloze vennootschap is weer net zoals de besloten vennootschap een rechtspersoon en de aandeelhouders zijn de eigenaar. De dagelijkse leiding ligt ook weer bij de directie die dit weer in naam van het bestuur doet maar bij de naamloze vennootschap wordt de directie gecontroleerd door de raad van commissarissen.

Slot

Tot zover dit globale overzicht van de meest voorkomende rechtsvormen die bedrijven kunnen hebben. Uiteraard kan je niet zomaar van je bedrijf bijvoorbeeld een naamloze vennootschap maken, daar hangen natuurlijk wel wettelijk geregelde voorwaarden aan. Ook hoeft het niet perse zo te zijn dat in elk bedrijf het zo geregeld is als beschreven is, het is bijvoorbeeld mogelijk om uitzonderingen op de standaard regels in de statuten te vermelden.