Rechtsvorm kiezen

Als je start met een onderneming moet je een rechtsvorm kiezen voor het bedrijf. De meeste starters beginnen als zelfstandige en zullen daarmee kiezen voor een eenmanszaak als rechtsvorm, maar soms kan een andere rechtsvorm ook interessant zijn. Zoals een bv of vof. Welke rechtsvorm er wordt gekozen kiest, hangt af van de keuzes die je maakt. Bijvoorbeeld of je zelfstandig start of gaat samenwerken.

De keuze voor een rechtsvorm

Laat je vooraf goed informeren over wat bij jouw persoonlijke situatie past en bekijk je opties voor de verschillende rechtsvormen goed. De rechtsvorm die je kiest, heeft namelijk gevolgen voor je aansprakelijkheid en belastingverplichtingen.

Keuze voor een rechtsvorm bepaalt je aansprakelijkheid
Er zijn twee verschillende soorten rechtsvormen: bij een rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid (eenmanszaak, vof, cv, of maatschap) ben je met jouw privé-vermogen aansprakelijk voor schulden van je bedrijf. Bij een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid (bv, nv, vereniging, coöperatie en stichting) is dit meestal niet het geval.

Keuze voor een rechtsvorm bepaalt je belastingverplichting
De keuze voor een rechtsvorm bepaalt dus ook je belastingverplichting. Welk type belasting je betaalt (inkomstenbelasting voor een eenmanszaak of vennootschapsbelasting bij een bv bijvoorbeeld) en van welke aftrekposten en regelingen je eventueel gebruik kunt maken.

Eenmanszaak

Een eenmanszaak heeft één enkele eigenaar, maar kan wél personeel hebben. Dus ook als je als starter personeel wilt aannemen, kun je nog steeds kiezen voor een eenmanszaak. Er zijn geen oprichtingseisen aan verbonden, zoals dat bij sommige rechtsvormen wel het geval is: Je hebt bijvoorbeeld geen notariële akte nodig, alleen een inschrijving in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel.

Besloten vennootschap

De besloten vennootschap is een rechtspersoon met een in aandelen verdeeld kapitaal, waarin de oprichter(s) met een of meer aandelen deelnemen. Ook anderen dan de oprichter(s) kunnen met aandelen deelnemen.

Een bv als rechtsvorm kent een aantal voordelen. De risico's van hoofdelijke aansprakelijkheid worden beperkt tot het bedrag waarmee je in de bv deelneemt. Dat betekent dat niet jij, maar de bv in de meeste gevallen aansprakelijk is voor eventuele schulden. Jouw privé-bezittingen blijven in de meeste gevallen buiten schot, tenzij er schulden zijn ontstaan door wanbeleid. Dan kun je wél persoonlijk aansprakelijk worden gesteld. Daarnaast zorgt een bv vaak voor continuïteit. Als jou bijvoorbeeld iets overkomt, kan je bedrijf blijven bestaan. En als je je bedrijf wilt verkopen, doe je dat door je aandelen te verkopen aan een nieuwe eigenaar. Je hebt geen minimum startkapitaal nodig om een bv op te richten. Je hebt enkel en alleen een notariële akte van oprichting nodig en een inschrijving in het handelsregister.

Kiezen voor een eenmanszaak of bv?

Kiezen voor een eenmanszaak of bv heeft ook gevolgen voor je belastingverplichting. Als je een eenmanszaak opricht, betaal je inkomstenbelasting. Daartegenover staan fiscale voordelen, zoals de de zelfstandigenaftrek. Een bv betaalt vennootschapsbelasting, daarvoor geldt een lager tarief dan de inkomstenbelasting. Voor welke rechtsvorm je kiest hangt af van je winstverwachting. Als je relatief weinig winst verwacht, ben je wellicht beter af met een eenmanszaak. Omdat het lagere tarief van de vennootschapsbelasting dan niet opweegt tegen de aftrekposten.

Andere rechtsvormen

De meeste nieuwe ondernemers beginnen dus als zzp'er. Als je echter samen met één of meer personen wilt starten, zijn er ook andere rechtsvormen. Denk aan een vennootschap onder firma (vof). Deze rechtsvorm heeft meerdere eigenaren (die je de vennoten of firmanten noemt). Dit kunnen bestaande personen zijn, als je dus samen een bedrijf start. Maar het kunnen ook rechtspersonen zijn zoals besloten vennootschappen (bv's). De rechtsvorm maatschap is ook een samenwerkingsvorm tussen twee of meer personen. De maten werken samen als zelfstandig ondernemer en beoefenen onder een gemeenschappelijke naam een beroep uit. Dat komt veel voor onder artsen, advocaten, en fysiotherapeuten bijvoorbeeld. Je kunt trouwens ook als zzp'er samenwerken met andere zelfstandigen door een coöperatie op te richten. Handig voor projecten die te groot zijn om alleen te doen. Denk aan een communicatiedeskundige, vormgever, tekstschrijver, en webbouwer die gezamenlijk opdrachten aannemen. Naast de bovengenoemde rechtsvormen zijn er ook nog een naamloze vennootschap (nv), een stichting, en een commanditaire vennootschap(cv) als bijzondere vorm van de vof.

Analyse

Breng voor jouw persoonlijke situatie de risico's in kaart vóórdat je een rechtsvorm kiest. Het is verstandig om de voor-en nadelen van de verschillende rechtsvormen te kennen en goed na te denken voordat je een keuze maakt.