Leiderschap: management, omspanningsvermogen, spanwijdte

Elke onderneming heeft leidinggevenden en management nodig. Die managers zijn verdeeld over verschillende managementniveaus en hebben allemaal hun eigen taken. Kernbegrippen uit het management zijn omspanningsvermogen en spanwijdte.

Management

We komen managers tegen op verschillende organisatieniveaus. Van boven naar beneden zijn dat:
  • Topmanagement: directie of Raad van Bestuur/Beheer;
  • Hoger management: divisieleiding, sector- of regiomanagers;
  • Middenmanagement: afdelingsmanagers;
  • Lager management: Teamleiders;
  • Niet-leidinggevend personeel.

In principe hebben de managers van verschillende niveaus dezelfde taken (plannen, beslissen, organiseren, coördineren, beheersen en controleren). De details zijn wel verschillend, en de impact van genomen beslissingen ook. Hoger in het management zijn de problemen complexer en het effect van de beslissingen groter. Omdat managers veel taken hebben, staan we stil bij de omvang van het werkterrein van een manager. Hierbij is de vraag hoeveel een manager aan moet kunnen en hoeveel mensen hij maximaal leiding moet geven. Het antwoord op die vragen is voor elke manager verschillend, zoals ook alle situaties verschillen. Er wordt hierbij stilgestaan om te voorkomen dat een manager te veel werk voor de kiezen krijg.

Om het werkterrein van een manager aan te geven worden twee begrippen gebruikt: omspanningsvermogen en spanwijdte.

Omspanningsvermogen

Het omspanningsvermogen is het aantal ondergeschikten waaraan een leidinggevende nog effectief leiding aan kan geven. Onder effectief leiding geven verstaan we zodanig leidinggeven dat het doel tegen zo laag mogelijke kosten, met optimaal gebruik van middelen gerealiseerd wordt. Het gaat hier dus om wat kán, niet om feitelijke aantallen. In de praktijk heeft een leidinggevende vaak veel meer mensen onder zich dat hij zou kunnen, wil hij effectief leiding geven.

Spanwijdte

De spanwijdte is het aantal ondergeschikten aan wie feitelijk leiding wordt gegeven. Het gaat hierbij dus om het werkelijke aantal mensen. De spanwijdte wordt ook wel span of control genoemd. Organisaties proberen altijd om het omspanningsvermogen zo veel mogelijk in overeenstemming te brengen met de spanwijdte. Als de spanwijdte van een manager onder zijn omspanningsvermogen zit, hoeft dit niet slecht te zijn of te betekenen dat hij tijd over heeft. Het geeft de manager de gelegenheid meer aandacht aan andere taken te besteden of zijn ondergeschikten beter te begeleiden.

Beïnvloedende factoren

Naast het aantal medewerkers zijn er andere factoren die het omspanningsvermogen beïnvloeden.

Voorbeelden hiervan zijn:
  • Organisatiestructuur;
  • Communicatie;
  • Bouwkundige situatie;
  • Aard van het werk;
  • Deskundigheid van medewerkers;
  • Stijl van leidinggeven.
© 2011 - 2024 Appleann, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Soorten organisatiestructurenIedere organisatie heeft een bepaalde organisatiestructuur. We onderscheiden de lijnorganisatie, de lijn-staforganisatie…
Leiderschap: Humanresourcesmanagement (HRM)Een veelbesproken managementopvatting is humanresourcesmanagement (HRM). Vaak wordt de term HRM gebruikt als synoniem vo…
Integraal management in de overheid (publieke sector)In de publieke sector is integraal management een managementprincipe dat veelvuldig wordt toegepast. Verantwoordelijkhed…
Beginselen van goed managementEen goede manager geeft zijn medewerkers de middelen om zich te ontwikkelen tot de beste werknemers die zij kunnen zijn.…

Leiderschap: Theorie X en theorie YDe manier waarop managers hun ondergeschikten zien verschilt van persoon tot persoon. Douglas McGregor deed hier onderzo…
Besluitvorming in een organisatieIn een organisatie moeten enorm veel beslissingen worden genomen. Het nemen van besluiten gaat niet zomaar, daarom zijn…
Bronnen en referenties
  • In Balans, Management en Organisatie, VWO 6. ISBN: 978 90 425 3774 3
Appleann (93 artikelen)
Gepubliceerd: 02-11-2011
Rubriek: Zakelijk
Subrubriek: Management
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.