Management: contingentiebenadering, systeembenadering en TQM

De systeembenadering is een managementtheorie waarbij men van grote afstand naar organisaties kijkt. Begrippen als 'transformatieproces', het opensysteemmodel, synergie en andere systeemtheoretische begrippen komen aan de orde. De contingentiebenadering is een andere theorie. Omgevingsfactoren hebben invloed op de organisatie. Een andere belangrijke stroming is de TQM-stroming: Total Quality Management oftewel Totale kwaliteitszorg.

Systeembenadering: definitie

Bij de systeembenadering kijkt men met grote afstand naar organisaties, waardoor de relatie met de omgeving in beeld komt. Het is een abstracte zienswijze. Een organisatie is een systeem met "output" als zichtbaar eindproduct.

Het transformatieproces

Input leidt tot output na het transformatieproces in een organisatie. In een organisatie is niet aangegeven hoe het gebeurd, daarom wordt het de “blackboxbenadering” genoemd. Alleen de input en output zijn zichtbaar. Het is te vergelijken met een koffiezetapparaat: je doet er iets in en krijgt er koffie voor terug.

Het open-systeemmodel

Het open-systeemmodel stelt dat de organisatie een systeem is dat zonder de omgeving niet kan functioneren. Tussen omgeving en de organisatie vindt interactie plaats, omdat de organisatie een systeem is.

Systeemtheoretische begrippen

Binnen de systeembenadering in de organisatiekunde worden verschillende begrippen gehanteerd.

Subsystemen: onderdelen van een groter systeem (zoals afdelingen)
Suboptimalisatie: suboptimalisatie is het verschijnsel dat subsystemen streven naar optimalisatie van de eigen situatie, terwijl het systeem als geheel niet goed functioneert.
Synergie: het systeem levert als geheel meer op
Feedback: informatie over de geleverde prestatie
Feedforward: voorspellende waarde, bijsturing vooraf
De tweede hoofdwet uit de thermodynamica: alle systemen neigen naar chaos, waardoor perfecte efficiëntie slechts tijdelijk mogelijk is

Contingentiebenadering

Het uitgangspunt van de contingentiebenadering is dat de beste manier om te organiseren afhangt van de situatie waarin de organisatie zich bevindt. De belangrijkste uitdaging die de contingentietheorie stelt aan het management, is het goed kunnen doorgronden van de omgeving of de situatie van de organisatie, omdat de organisatie zich hierop moet richten. De contingentiebenadering is bedacht door Paul Lawrence en Jay Lorsch (1967).

TQM: Totale Kwaliteitzorg (Totaly Quality Management)

TQM (Totaly Quality Management) is een belangrijke stroming binnen de organisatiekunde, die in 1990 actueel was. Belangrijke denkers zijn Juran en Deming. Volgens deze theorie is speelt kwaliteit en kwaliteismanagement een belangrijke rol. Totale kwaliteitszorg is de verantwoordelijkheid van alle medewerkers. Het gaat om volledige tevredenstelling van de klant. TQM wordt in de jaren 90 met name gezien als een van de factoren waarmee men concurrentiekracht kan verkrijgen.

De lerende organisatie

Een lerende organisatie is een organisatie waarin de managers veranderingen initiëren, bevoegdheden zo laag mogelijk in de organisatie leggen en hiërarchie vermijden.