Leidinggeven: Leiderschap in anderen naar boven brengen

Leidinggeven betekent meer dan het uitoefenen van persoonlijk leiderschap. In veel gevallen betekent het ook het ontwikkelen van leiderschap bij anderen: leiding geven kun je namelijk niet alleen. Daarbij is het belangrijk een prettig bedrijfsklimaat te creëren, verschillende stijlen leidinggeven te accepteren, haantjesgedrag te voorkomen en te investeren in huidige en toekomstige leiders. Dat laatste kan zowel door eigen inzet als door een cursus leidinggeven of een cursus leiderschap.

Creëer een bedrijfsklimaat waarin ieders leiderschap zich kan ontwikkelen

Om leiderschap in anderen naar boven te brengen, moet je een bedrijfsklimaat ontwikkelen waarin dit mogelijk is. Mensen moeten zich betrokken voelen bij het bedrijf waar zij werken zowel de noodzaak als de lol van hun werk inzien. Hoe je dit precies tot stand kunt brengen is moeilijk in algemene bewoordingen duidelijk te maken. Een bedrijfsklimaatverschilt van bedrijf tot bedrijf en ook wat er mogelijk is aan het creëren van een bedrijfsklimaat of werksfeer hangt heel erg af van het bedrijf en is hoofdzakelijk afhankelijk van de mensen die er binnen een organisatie werken. En misschien wel voornamelijk van de mensen die er leiding geven

Er is hier dus geen sprake van een simpele oorzaak-gevolg relatie, waarin een prettig bedrijfsklimaat zorgt voor goed leiderschap. De manier waarop er leiding wordt gegeven is namelijk van grote invloed op de werksfeer en het bedrijfsklimaat. Daardoor is het nog belangrijker om de verschillende leidinggevenden actief bij het bedrijf te betrekken. En bij het aannemen van nieuwe (toekomstige) leidinggevenden, is het belangrijk om niet alleen te kijken naar hun leiderschapskwaliteiten, maar ook naar hun loyaliteit en de (verwachte) mate van betrokkenheid bij het bedrijf.

Samen bouw je aan een fijne werksfeer, aan een prettig bedrijfsklimaat en aan goed leiderschap.

Accepteer dat er verschillende stijlen van leidinggeven bestaan

Wanneer jij als leidinggevende boven een aantal andere leidinggevenden staat, is het van belang dat je inziet wat hun goede en slechte leiderschapskwaliteiten zijn. Deze moet je proberen te vergelijken met je eigen leiderschapskwaliteiten. Kijk echter uit dat je jezelf niet als maatstaf gebruikt als voorbeeld van goed leiderschap. Anderen kunnen er een andere stijl van leidinggeven op nahouden; een stijl die anders is dan die van jou, maar niet beter of slechter. Je moet de eigenschappen van anderen juist zien als een aanvulling op jouw eigen capaciteiten. Waar jij tekort schiet, kunnen zij misschien bijspringen en andersom.

Uiteraard zijn er wel bepaalde eigenschappen en trekjes die niet passen binnen de werksfeer of bedrijfscultuur. Daar moet je dan wel proberen actie op te ondernemen. Voorbeelden daarvan zijn haantjesgedrag en misbruik maken van macht.

Negatieve aspecten van leiderschap: haantjesgedrag en misbruik van macht

Leidinggevenden in bedrijven zijn nodig, omdat er anders nauwelijks structuur aan te brengen is in een bedrijf. Wanneer besluitvorming puur gebaseerd zou zijn op anarchie of democratie, zou er alleen maar discussie en conflict zijn en zou er niets worden geproduceerd. Verschillende posities binnen een bedrijf brengen orde en structuur aan: het is duidelijk wie welke beslissingen neemt, wie wat moet doen en wie waar verantwoordelijk voor is.

Goed leiderschap staat dus in dienst van het bedrijf en niet in dienst van de persoon die het leiderschap uitoefent. Dit lijkt misschien logisch, maar in de praktijk is het toch vaak zo dat mensen kicken op hun leidinggevende positie, zich als haantjes gaan gedragen of zelfs misbruik gaan maken van hun macht.

Als leidinggevende binnen een bedrijf en zeker wanneer je leiding geeft over andere leidinggevenden moet je proberen dit ten allen tijde te voorkomen. Binnen een bedrijf moet er zoveel mogelijk worden samengewerkt om samen tot een goed resultaat te komen. Wanneer mensen voornamelijk werken vanuit eigenbelang en om hun machtspositie te behouden, dan gaan mensen langs elkaar heen werken, wordt de werksfeer onprettig en ontstaat er een inefficiënte bedrijfsvoering.

Iets wat vaak gebeurt in bedrijven is dat leidinggevenden hun ondergeschikten zien als concurrenten: mensen die eigenlijk hun positie zouden willen innemen. IN plaats van dat er op een prettige manier word samengewerkt en dat er aan relevante kennis en vaardigheden van werknemers wordt gewerkt, ontstaat er dan juist een hele starre en vaak onprettige situatie. De leidinggevende gebruikt zijn leiderspositie dan juist om de situatie zo te houden als die is. Hij of zij oefent macht uit op zijn ondergeschikten om te voorkomen dat zij zich verder kunnen ontwikkelen. Dat is zeker geen goed leiderschap.

Het belangrijkste dat je tegen haantjesgedrag en machtsmisbruik kunt doen binnen je eigen bedrijf of instelling, is zelf het goede voorbeeld geven. Stel je dus vriendelijk op naar je werknemers ( maar stel wel duidelijke grenzen aan deze vriendelijkheid) en laat zien dat je hart voor zowel de zaak als de mensen hebt. Houd contact met de mensen op alle verschillende posities binnen het bedrijf. Maak ook eens een praatje met de mensen die helemaal onder aan de ladder staan. Vraag hoe zij hun werk ervaren, wat zij van hun direct leidinggevende vinden en welke visie zij hebben op het beleid van het bedrijf.

Probeer een baas te zijn die er is voor zijn werk en voor zijn mensen. Vaak zul je dan zien dat andere leidinggevenden dit overnemen. Leiding geven is dan ook vaak een voorbeeld stellen.

Investeer tijd en energie in huidig en toekomstig leiderschap

Wanneer je goed leiderschap binnen je bedrijf of instelling wilt stimuleren, zul je daar ook in moeten investeren. In de eerste plaats kan dat door hier zelf tijd en energie in te steken. Ga in gesprek met de leidinggevenden en met de mensen waarvan je denkt dat zij in de toekomst de leiders van het bedrijf zullen worden.

Bespreek met hen de doelstellingen van het bedrijf en in hoeverre die behaald worden. Probeer samen met hen een visie op te stellen over hoe het verder moet met het bedrijf, hoe er leiding gegeven moet worden en hoe de bedrijfsstructuur eruit ziet of uit zou moeten zien. Praat met hen over hun leiderschapscapaciteiten: wat zij daarin belangrijk vinden en waarin zij denken tekort te schieten.

Door betrokken te zijn bij je ondergeschikte leidinggevenden, bewerkstellig je dat je ze makkelijker kunt helpen met hun problemen, zodat die minder snel zullen escaleren (voor die tijd zijn ze hopelijk al aangepakt). Maar ook zullen de leidinggevenden zich meer betrokken voelen bij het bedrijf waar ze werken en mogelijk zullen zij op een zelfde manier omgaan met de werknemers waarover zij leidinggeven.

Ontwikkelen van leiderschap door een cursus leidinggeven

Om leiderschap binnen een organisatie te verbeteren zijn er allerlei cursussen. Wanneer je het leiderschapsniveau binnen je je bedrijf werkelijk te verhogen, moet je echter niet in je eentje naar een cursus leiderschap of een cursus leidinggeven, maar met alle leidinggevende mensen binnen je organisatie. Het is belangrijk om te beseffen dat er niet alleen goed leiderschap nodig is aan de top van een bedrijf, maar ook juist op het niveau van de leidinggevenden die dagelijks met de mensen werken die niet leidinggevend zijn. Hoewel het hogere management onmisbaar is voor een succesvol bedrijf, is het wel de werkvloer waar het werkelijk om draait, waar echt iets geproduceerd wordt. Wil je je bedrijf efficiënter maken dan zul je de mensen die daar elke dag rondlopen op een cursus leidinggeven moeten sturen.

Wanneer je op zoek gaat naar een cursus leidinggeven, dan is het heel belangrijk dat je kijkt wat de inhoud van de verschillende cursussen is. Leiderschap heeft te maken met (bedrijfs)psychologie, (bedrijfs)sociologie, vergaderen en presenteren, sociaal beleid, probleemoplossing en besluitvorming, communicatie. In een cursus leiderschap kan dit allemaal voorkomen, maar er kunnen ook bepaalde aspecten uitgelicht worden. Kijk goed wat er binnen jouw bedrijf nodig is en wat er bij de mensen past die de cursus moeten gaan volgen.

Besef in ieder gavel dat goed leiderschap één van de belangrijkste peilers is waar een succesvol bedrijf op gebouwd is.

Lees verder

• Efficiënt werken door een opgeruimde werkplek
• Werken in loondienst of werken als ZZP-er, freelancer
• Beter concentreren: efficiënt werken door meer concentratie
• 7 eigenschappen van creatieve mensen
• Wie heeft mijn kaas gepikt? Omgaan met tegenslagen