Stress bij managers, hoe te herkennen en mee te omgaan
Stress komt veelvuldig voor bij managers en ondernemers. Op een bepaald moment wordt de druk te hoog. Dan krijgen we er last van. Stress kan niet vanuit oorzaak en gevolg bekeken worden, er is geen rechtlijnige visie. Het is een patroon waarin een aantal factoren een rol spelen. Dat betekent voor de praktijk niet zonder meer dat je stressoren maar hoeft uit te bannen waardoor de stress vanzelf afneemt of verdwijnt. Dit artikel bespreekt een aantal herkenningspunten en oplossingen voor stress.Bronnen van stress bij managers
Managers moeten in toenemende mate opereren in decentrale vormen van organisatie, in business units met een sterke nadruk op intern ondernemerschap, vanuit een horizontaal leiderschap en team management. Al deze zaken stellen hoge eisen aan de selectie en training van de management. De onbeheersbaarheid en oncontroleerbaarheid van medewerkers, het toenemende isolement van het management en het oprukken van de zelfsturende teams: zie hier in essentie de moderne stressproblematiek van managers.Stressfactoren bij de moderne manager:
Herkennen van stress
Stress kan zich uiten op verschillende manieren:Een duidelijke mogelijkheden om stress bij werknemers te herkennen:
Veranderde communicatie:
Hierbij gaat het om duidelijke veranderingen op het gebied van:
Hoe managers kunnen omgaan met stress
Alle technieken die werknemers in het algemeen ten dienste staan bij het omgaan met stress zijn ook bruikbaar voor de manager/ondernemer. Als op een of meer van deze essentiële dimensies de manager tekort schiet dan zitten er in principe twee dingen op: bijscholen en trainen of vertrekken.6 stappen voor stress bestrijden voor managers:
Stress voorkomen
Hieronder een aantal regels die rechtstreeks te maken hebben met het vergroten van de weerstand tegen spanning, met verbetering van het incasseringsvermogen.Eerste regel: Ontwikkel uw zelfkennis.
Zorg voor informatie betreffende het eigen functioneren, zowel voor de werknemer middels functionerings- of beoordelingsgesprekken, als voor u zelf. Het is goed om uw eigen zwakke en sterke kanten te kennen; om te weten hoe u op anderen overkomt, waarin u zich beter moet trainen, hoe u onder zware spanning reageert.
Tweede regel: Ontwikkel sociale vaardigheden.
Men komt graag tegemoet aan de wensen van anderen om geliefd te zijn. Hierin schuilt het levengrote gevaar dat men niet makkelijk “nee” kan zeggen tegen collega’s, chefs, partner, vrienden, ouders. Geleidelijk groeit dan iets van irritatie tegen de situatie omdat men zich door beloften te veel heeft vastgelegd. Daarnaast blijft het van belang om geoefend te zijn in het hanteren van sociale gespreksregels die de omgang verbeteren. Niet alleen in situaties waar men de ander ondersteuning moet kunnen bieden maar ook bij conflicthantering.
Derde regel: Zorg voor voldoende afwisseling.
Veel belasting, veel zware druk is te dragen als het wordt afgewisseld door rustpauzes, door ontspanning of zelfs door een andere werkactiviteit. Bij lange werktijden neemt de prestatiecurve negatief versneld toe en loopt de prestatie geleidelijk terug.
Vierde regel: Zorg voor voldoende sociale relaties.
Regelmatig wordt aangetoond dat liefhebberijen met veel sociale contacten een betere bescherming tegen overbelasting vormen dan meer individualistisch uitgevoerde hobby’s. Contact met anderen geeft ons het gevoel van veiligheid om in geval van nood op steun te kunnen rekenen in welke vorm dan ook.
Vijfde regel: Zorg voor uw optimale belastbaarheid.
Het is voor velen beter om ’s ochtends na aflopen van de wekker even te blijven liggen dan direct uit bed springen.
Daarnaast is het echter ook van belang dat men bij aandacht en energie vergende privé-omstandigheden niet vlucht in het werk, integendeel daar waar mogelijk juist hier iets kalmer aan doet. Het is bekend dat het beter is om een regelmatig eetpatroon per dag te hebben waarbij ontbijt in geen geval mag worden overgeslagen. Slaap heeft ieder mens in verschillende mate nodig. Het is vaak eerder de kwaliteit van de slaap dan de tijdsduur die ons een uitgerust gevoel geeft. Tijdelijk gebruik van medicatie is dan wellicht adviseerbaar. Wel dient men er rekening mee te houden dat slecht slapen al vaak een stressverschijnsel is en dat medicatie-gebruik meer de bestrijding van de verschijnselen dan van de werkelijke oorzaken is. Het leren van ontspanningstechnieken, inslaap-technieken is een betere coping-techniek die ons leert om lichamelijk weerstand tegen stress op te bouwen. Roken, drinken, gebruik van verdovende middelen is eerder een vlucht voor de problemen dan een effectieve coping-techniek en werkt verslavend. Zelfs koffie drinken heeft een dergelijke functie.
Zesde regel: Bewaar voldoende vrijheid in uw sociale relaties.
Leg de verantwoordelijkheden daar waar zij horen en leg ze niet bij voorbaat op uw eigen schouders. Dit geldt niet alleen voor privé-aangelegenheden. Ook arbeidssituaties lene zich heel goed voor het opdringen van verplichtingen.
Zevende regel: Bewaar irritaties niet tot er een explosie komt.
Leer spontaan en open te reageren, direct te reageren. Gebruik bij belangrijke mededelingen vooral vormen van primaire communicatie. Alleen die zijn duidelijk en rechtlijnig en worden letterlijk opgevolgd.