Accountant: welke taken heeft hij en wie schakelt hem in

Niet elke ondernemer verricht zelf activiteiten als het inrichten en bijhouden van de boekhouding. Naast een boekhouder wordt daar dikwijls ook een accountant voor ingeschakeld. Een accountant is daarbij tevens de steun en toeverlaat van de ondernemers. Hoewel een accountant meestal voorkomt bij grotere bedrijven (vanaf vijftig werknemers verplicht) trekken ook midden- en kleinbedrijven vaak een accountant aan. Ook eenmanszaken, zzp’ers en freelancers gaan dikwijls in zee met een accountant.

Efficiëntie, kostenbesparing en fiscale regelingen

Vooral worden door midden- en kleinbedrijven, eenmanszaken, zzp’ers en freelancers accountants aangetrokken als de ondernemers de grootte of complexiteit van de werkzaamheden zelf niet aankunnen of als zij daarvoor de kennis missen. De kosten die daarmee gepaard gaan worden in de regel terugverdiend, bijvoorbeeld door goede adviezen op te volgen. Een en ander wordt door de financiële specialisten ook optimaal ingericht. Zij zijn ook goed op de hoogte van fiscale regelingen wat eveneens financieel voordeel kan opleveren.

Accountant beschermde titel

Accountant is in Nederland en in België en vele andere landen een wettelijk beschermde titel die pas wordt verleend na een goede opleiding die gevolgd wordt door enkele jaren praktijkervaring. Er bestaan twee titels voor accountants namelijk accountant-administratieconsulent (AA) en registeraccountant (RA). Accountants zijn gehouden aan een vijftal beginselen te weten:

• integriteit
• objectiviteit
• professionaliteit
• vakbekwaamheid
• vertrouwelijkheid

Soorten accountants

Mede afhankelijk van de werkplek kennen we vier soorten accountants.

Openbaar accountant

Deze werkt vanuit een eigen kantoor of vanuit een kantoor waar de accountant in dienst is voor verschillende klanten. In Nederland zijn dat veelal Nederlandse klanten maar bij grote kantoren wordt ook internationaal gewerkt.

Intern accountant

Een intern accountant heeft eigenlijk maar één klant en dat is tevens zijn werkgever. Die klant is in de regel een onderneming of instelling waar de accountant de verschillende afdelingen of vestigingen adviseert en controleert.

Overheidsaccountant

De werkzaamheden van een overheidsaccountant bestaan uit het checken van inkomsten en uitgaven of het controleren van belastingaangiften. Een dergelijke accountant is in dienst van een ministerie of gemeente en werkt op een speciale accountantsafdeling.

Accountant in business

Deze heeft bijvoorbeeld de functie van financieel directeur of contoleur bij een organisatie. De taak van de accountant in business bestaat uit het controleren van de financiële zaken. Tevens bestaat een verantwoordelijkheid voor het goed organiseren van financiële processen.

Kennis en communicatie

Een goede accountant weet als geen ander hoe een onderneming in elkaar zit. Als steun en toeverlaat beantwoordt hij onder meer vragen van de ondernemer over administratie en financiën. Doordat hij alle cijfers analyseert kan hij ook eventuele fraude ontdekken van medewerkers van het bedrijf. Maar ook of er nog ergens extra winst kan worden gemaakt. Uiteraard moet een accountant goed kunnen communiceren over zijn bevindingen.

Inschakelen andere deskundigen

Soms zal een accountant ook gebruikmaken van andere deskundigen zoals een actuaris, advocaat, belastingadviseur of IT auditor. Die functies kunnen bij grotere accountantskantoren ook intern worden vervuld. Bij raadpleging van die deskundigen blijft de accountant echter eindverantwoordelijk.

Beroepsorganisaties

Bij de scholing of bijscholing van accountants spelen de beroepsorganisaties een belangrijke rol. Die organisaties hebben onder meer standaarden opgesteld voor de werkzaamheden van accountants. De nationale organisaties hebben zich verenigd in de IFAC (International Federation of Accountants).

Controle jaarrekening

Een belangrijke taak van de accountant is de betrouwbaarheid van de jaarrekening van een bedrijf aangeven. Voor zover van toepassing oordeelt hij er ook over of overheidsuitgaven goed verantwoord worden. Een handtekening van een accountant onder een gecontroleerde jaarrekening is zeer belangrijk voor personen en organisaties als:

• Aandeelhouders
• Banken
• Beleggers
• Crediteuren
• Leiding van de onderneming
• Subsidieverstrekkers

Zij weten dan dat de cijfers kloppen en kunnen de cijfers gebruiken voor hun beslissingen over bijvoorbeeld veranderingen invoeren in een bedrijf. De controleverklaring van de accountant is verplicht voor grote bedrijven en overheidsinstanties zoals gemeenten.

Controle subsidieafrekeningen

Een accountant heeft soms ook een andere taak naast bijvoorbeeld het controleren van een jaarrekening. Dat kunnen rapportages zijn waarin verantwoording wordt afgelegd ten aanzien van subsidieafrekeningen. In zo’n geval kan er sprake zijn van een speciale subsidieaccountant. Subsidieverstrekkers als de Rijksoverheid, Europese overheid en de provincies stellen voorwaarden aan het verstrekken van subsidies. Een van die voorwaarden is dat de afrekening van de subsidie door een accountant moet worden gecontroleerd. Subsidieverklaringen kunnen volgens artikel 393 van het Burgerlijk Wetboek alleen afgegeven worden door registeraccountants en accountants-administratieconsulenten.

Offertes opvragen

Bij het kiezen van een accountant kan gelet worden op kwaliteit, prijs en service. Verstandig is om meerdere offertes op te vragen om de juiste keuze te kunnen maken. Uiteraard moeten ook heldere afspraken worden gemaakt over verwachtingen.