WW: wanneer, hoeveel en hoe lang?

Als gevolg van de economische crisis kondigen steeds meer bedrijven ontslagen aan. Verlies je op die manier je baan, dan kun je een beroep doen op een werkloosheidsuitkering. Maar WW aanvragen roept talloze vragen op. In welke gevallen heb je recht op WW-uitkering, hoeveel geld kun je verwachten, hoe lang duurt WW en welke voorwaarden zijn er? Krijg je WW, dan wordt gezocht naar passend werk en heb je een sollicitatieplicht. Lukt het niet, dan moet je na een jaar elk werk accepteren!

Hoe krijg ik WW?

Wie werkloos wordt, kan een WW-uitkering aanvragen. WW staat voor Werkloosheidswet en omvat een tijdelijke uitkering dat het inkomensverlies tussen twee banen opvangt. Uiteraard krijg je die uitkering niet zomaar, zo moet je in de 36 weken voordat je werkloos raakt, minstens 26 weken in dienstverband of zelfstandig hebben gewerkt.
Als eerste schrijf je je als werkzoekende in bij het UWV Werkbedrijf (zie internet), uiterlijk de eerste werkdag nadat je werkloos bent geworden. Voor inschrijving heb je wel een DigiD nummer nodig, waarna je vervolgens de WW-uitkering aanvraagt. Ondertussen zal het UWV Werkbedrijf onderzoeken hoe je zo snel mogelijk weer aan het werk kunt. Binnen acht weken wordt besloten of de aanvraag wordt ingewilligd.

Wanneer recht op WW?

WW krijg je enkel onder bepaalde voorwaarden. De volgende eisen zijn van toepassing:

• Je bent werkloos en verliest minstens vijf werkuren per week. Werkte je minder dan tien uur per week, dan moet je minstens de helft van je werkuren verloren hebben.
• Leeftijd jonger dan 65 jaar.
• Er is geen doorbetaling van de verloren werkuren.
• Je dient beschikbaar te zijn voor nieuw werk en direct aan de slag te kunnen als dit wordt aangeboden.
• Je moet minimaal een half jaar hebben gewerkt in de 36 weken voorafgaand aan de werkloosheid.
• Je mag niet zelf ontslag hebben genomen en je bent ook niet op staande voet ontslagen.
• Je bent verzekerd voor de werkloosheidswet.

Gedeeltelijke werkloosheid

Vind je werk voor minder werkuren dan waarvoor je de WW-uitkering kreeg, dan behoud je de uitkering voor de overgebleven uren. Is het verschil slechts minder dan vijf uren, dan heet je niet langer 'werkloos' en wordt de uitkering stopgezet.

Hoe lang heb ik recht op WW?

De WW-uitkering duurt minimaal drie maanden en maximaal 38 maanden. In eerste instantie geldt een uitkering voor drie maanden als je aan de gewerkte weken hebt voldaan. De wekeneis voor musici, filmmedewerkers en artiesten is lager, zo hoeven deze maar zestien van de 39 weken voorafgaand aan de werkloosheid hebben gewerkt. De WW-uitkering loopt door als je ook aan de zogenaamde jareneis voldoet. Dit betekent dat je in de vijf kalenderjaren voordat je werkloos werd minimaal vier jaren voldoende moet hebben gewerkt. En dit laatste houdt in dat je per jaar minimaal 52 dagen salaris hebt ontvangen. Het jaar waarin de werkloosheid intrad, telt daarbij niet mee. De verlengde WW duurt uiterlijk 35 maanden, maar hangt af van je totale arbeidsverleden. Zo kunnen jaren waarin je kinderen (tot 5 jaar) verzorgt of mantelzorg (zorg voor een ziek familielid of kennis) verricht hebt meetellen.

Wat is arbeidsverleden?

Je fictieve arbeidsverleden bestaat uit alle jaren vanaf het jaar waarin je achttien jaar werd tot en met 1997. Vanaf 1998 worden de daadwerkelijk gewerkte jaren geteld, dus als je minimaal over 52 dagen per jaar loon hebt ontvangen. Met behulp van jaaropgaven en loonstrookjes moet je zelf aantonen wat je feitelijke arbeidsverleden is. Het totale arbeidsverleden is de optelsom van het fictieve en feitelijke arbeidsverleden. Over elk gewerkt jaar heb je recht op WW van een maand. En zo kan de WW-uitkering van in eerste instantie drie maanden uitlopen tot ruim drie jaar.

Hoeveel WW krijg ik?

De hoogte van je WW-uitkering bereken je aan de hand van het salaris dat je kreeg in het jaar voordat je werkloos raakte. De eerste twee maanden van de WW-uitkering kun je rekenen op 75% van dat salaris. De daaropvolgende maanden is dat 70%. Het inkomen van partner of andere gezinsleden is hierop niet van invloed, ook staat je eigen vermogen los van de WW. Is je WW-uitkering onverhoopt lager dan het voor jou geldende sociaal minimum, dan heb je wellicht recht op toeslag. Deze toeslag is wel afhankelijk van de overige gezinsinkomens.

Sociaal minimum

Het sociaal minimum is het bedrag dat je minimaal nodig hebt om in je levensonderhoud te kunnen voorzien. De Toeslagenwet vult een aantal uitkeringen - waaronder de WW - aan tot het sociaal minimum. Hiervoor zijn normbedragen welke twee keer per jaar worden aangepast.

Dagloongarantie

Neem je een lager betaalde functie aan om werkloosheid te voorkomen, dan maak je aanspraak op dagloongarantie. Deze garantie voorkomt dat je een lagere WW-uitkering krijgt als je opnieuw werkloos wordt. Hier zijn wel voorwaarden aan verbonden, zo moet je de nieuwe baan binnen twee jaar na dag 1 van de werkloosheid aanbieden en binnen drie jaar na het eerste ontslag alweer werkloos raken. Deze voorwaarden gelden niet als je bij het eerste ontslag 55 jaar of ouder was.

WW kent een maximaal dagloon

Verdiende je voor je werkloos werd vrij veel, dan is het maximale dagloon wellicht van toepassing. De hoogte van de WW-uitkering is gebonden aan het maximum dagloon. Je uitkering is namelijk nooit hoger dan 75% van het maximum dagloon. Het maximum dagloon is het maximale loon per dag waarmee uitkeringsinstanties rekenen als ze de hoogte van je uitkering volgens de werknemersverzekeringen bepalen. Sinds 1 juli 2011 bedraagt het maximum dagloon € 190,32.

WW maar verplicht solliciteren!

Met een WW-uitkering heb je een sollicitatieplicht, wat betekent dat je moet solliciteren naar geschikt werk. Na drie maanden werkloosheid bekijkt het UWV Werkbedrijf of je daadwerkelijk moeite hebt gedaan om aan werk te komen. Dit heet de 'poortwachtertoets'. Ben je de gemaakte afspraken niet nagekomen, dan kun je worden gekort op de uitkering. Het UWV Werkbedrijf dient je echter wel te ondersteunen bij het vinden van nieuw werk.
Er zijn enkele vrijstellingen op de sollicitatieplicht:

• De werkloosheid trad in toen je 64 jaar of ouder was.
• Je bent met permissie van het UWV bezig met de start van een eigen onderneming.
• Je bent met vakantie, uiteraard binnen de voorwaarden die hiervoor gelden.
• Je doet vrijwilligerswerk of mantelzorg met instemming van het UWV (max. zes maanden vrijstelling en evt. verlenging).
• Je werkt op basis van een proefplaatsing (max. drie maanden).
• Werken kan niet door onwerkbare weersomstandigheden of werktijdverkorting.
• Bij het volgen van een opleiding bedoeld voor re-integratie en als noodzakelijk beoordeeld.
• Persoonlijke omstandigheden (tot max. vier weken vrijstelling), bijv. door sterfgeval of ernstige ziekte in familie.

Vrijwilligerswerk en WW, alleen onder voorwaarden

Voor een WW-uitkering naast vrijwilligerswerk en mantelzorg gelden bijzondere voorwaarden. Zo moet je geboren zijn voor 1 juli 1946, minstens een jaar WW ontvangen, minimaal 20 uur per week vrijwilligerswerk doen en daar geen loon voor ontvangen. Het werk of de zorg duurt daarbij minimaal drie maanden en er is geen sprake van een re-integratietraject.

Wat is passend werk?

Passend werk is werk dat aansluit op je opleiding en werkervaring. Vanaf het moment dat je werkloos wordt, ben je verplicht om te solliciteren. De opzegtermijn na ontslag dient al om nieuw werk te zoeken. Ben je echter langer werkloos dan moet je ook zoeken naar werk dat minder aansluit, bijvoorbeeld werk waarvoor een lagere opleiding genoeg is. De regel geldt dat er passend werk is voor iedereen. Iedereen die na 1 juli 2008 werkloos is geworden, moet na een jaar werkloosheid dus elk aangeboden werk accepteren. Ligt het loon van de nieuwe baan lager dan de WW-uitkering, dan vult de WW dit aan. Zo is geld geen reden meer om werk ongeschikt te noemen. Iets nieuws is het 'van werk naar werk traject', wat betekent dat werkgevers die werk bij een ander bedrijf aanbieden, minder hoge ontslagkosten hebben. Ook de werknemer vaart er wel bij, immers, het salaris zal meer zijn dan de WW-uitkering.

Omscholing en WW

Met behoud van de WW-uitkering mag je in de Europese Unie een (bedrijfs)opleiding, scholing of ander reïntegratietraject volgen. Tot twee maanden voor het einde van de opleiding ben je dan vrijgesteld van de plicht om te solliciteren. Het is wel voorwaarde dat de opleiding een reële kans op werk biedt. Soms gebeurt dit door in het buitenland te studeren, en daarom mag het UWV afwijken van de regel dat alleen in Nederland een WW-uitkering kan worden verkregen. Er zitten dan natuurlijk wel voorwaarden aan zo'n buitenlands traject. Het UWV mag ook zelf een opleiding of cursus aanbieden, waarbij je aan de voorwaarden van de 'scholingsregels WW' dient te voldoen. Zo moeten meerdere werknemers aangeven dat ze de opleiding van waarde en noodzakelijk vinden.

Werk zoeken in buitenland

Ben je werkloos met een WW-uitkering van minimaal vier weken dan mag je maximaal drie maanden naar werk zoeken in andere landen van de Europese Unie. Binnen een week na vertrek uit Nederland moet je je hiervoor inschrijven bij het bureau voor arbeidsbemiddeling in het buitenland. Lukt het niet, dan moet je binnen drie maanden weer terug zijn in Nederland om de uitkering te behouden.

WW voorbij en nog geen werk?

Is het niet gelukt om nieuw werk te vinden binnen de beschikbare termijn van de WW-uitkering, dan kom je in aanmerking voor een bijstandsuitkering. De Wet Werk en Bijstand (WWB) vult je inkomen aan tot de bijstandsnorm, een minimum bedrag dat noodzakelijk is om jezelf en je gezin te onderhouden. Hoe hoog dit bedrag is, hangt af van de gezinssituatie, de eventuele overige inkomsten en het eigen vermogen.

'The best social program is a good job.' ~ Bill Clinton

Lees verder

• Ontslag, ken uw rechten!