Hoe vind ik een baan als leraar?

Er zijn veel verschillende redenen te bedenken om het onderwijs in te gaan: een lang gekoesterde droom, het verlangen naar meer zekerheid, de mogelijkheid om parttime te werken zijn slechts enkele voorbeelden. Dit artikel schetst een aantal manieren om te komen tot een baan als leraar in het voortgezet onderwijs.

Opleiding en ervaring

Om in aanmerking te komen voor een baan in het Voortgezet Onderwijs (VO) hoeft u niet altijd te beschikken over de juiste diploma's. Hoewel u zonder de juiste bevoegdheid geen vaste aanstelling kunt krijgen zijn er genoeg voorbeelden van docenten zonder de juiste papieren die jarenlang werkzaam zijn op basis van tijdelijke aanstellingen. Of u daadwerkelijk zonder de juiste papieren aan de slag kunt als docent hangt van een aantal zaken af:

• Het tekort aan docenten in uw vakgebied: op dit moment is er een tekort aan docenten in de exacte vakken, Duits en klassieke talen. Daartegenover staat een overschot aan bevoegde docenten geschiedenis, maatschappijleer en kunstvakken.
• Uw bereidheid om een bevoegdheid te halen: hoewel scholen onbevoegde docenten tijdelijk mogen aannemen zullen zij toch eerder de voorkeur hebben voor een structurele oplossing. Als u bereid bent (vaak op kosten van de school) een bevoegdheid te halen dan kunt ook u een structurele oplossing bieden.
• De relevantie van uw vooropleiding en ervaring: zeker als u geen bevoegdheid heeft zult u een school goed moeten kunnen overtuigen van uw bekwaamheid als docent. Bereid daarom een goed verhaal voor waaruit blijkt dat uw ervaring en opleiding van meerwaarde zijn voor het docentschap.
• Uw salariseisen: hoewel er binnen de salarisschalen van het VO wel enige speelruimte is, zijn de mogelijkheden tot onderhandelen beperkt. Als onbevoegd docent wordt u altijd ingeschaald in salarisschaal LB. U kunt wel inzetten op een hogere instaptrede binnen deze salarisschaal, hetgeen u wel duurder en minder aantrekkelijk maakt voor de werkgever.
• De regio waarin u aan de slag wilt: in de Randstad zijn meer banen te vinden in het onderwijs dan daarbuiten.
• Het type school waar u wilt werken: scholen met voornamelijk HAVO/VWO leerlingen zijn gewilder om op te werken dan VMBO scholen. Hoe beter een school bekend staat, des te moeilijker er een baan is te vinden.
• Uw motivatie: dit is misschien wel het belangrijkste punt van deze lijst. Met uw motivatie dient u een school ervan te overtuigen dat er geen betere docent te vinden is dan U!

Het halen van een bevoegdheid

Ook voor bevoegde docenten zijn veel van bovenstaande factoren van belang. Een bevoegd docent heeft echter altijd voorrang op een onbevoegd docent. Een bevoegdheid kunt u halen op de volgende manieren:

• Het volgen van een tweedegraads lerarenopleiding op een HBO-instelling. Deze opleiding duurt meestal 4 jaar. U bent dan bevoegd om les te geven op het VMBO en de onderbouw HAVO/VWO
• Het volgen van een eenjarige HBO-kopopleiding. U dient dan al een relevante HBO of WO bachelor te hebben. U bent daarna tweedegraads bevoegd.
• Het volgen van een eerstegraads lerarenopleiding of educatieve master op een Universiteit of HBO. U behaalt dan in voltijd of deeltijd een bevoegdheid om les te geven aan alle niveaus op het VO. Om voor deze opleiding in aanmerking te komen moet u al een tweegraads bevoegdheid hebben of een relevante universitaire vooropleiding.

In een aantal gevallen heeft u recht op het ontvangen van een tegemoetkoming in de studiekosten in de vorm van een lerarenbeurs.

Overige eisen

Iedere persoon die aan de slag wil als leraar dient een verklaring omtrent gedrag te overhandigen. Ook mag u niet door een gerechtelijke uitspraak zijn uitgesloten van het geven van onderwijs.

Een baan vinden

U kunt op diverse manieren een baan vinden in het voortgezet onderwijs. Hieronder volgt een opsomming van de meest gebruikte manieren om aan een lerarenbaan te komen:

• reageren op een vacature op internet: op deze pagina vindt u een door de rijksoverheid samengestelde lijst aan vacaturebanken in het onderwijs.
• reageren op een vacature uit de krant: met name De Volkskrant heeft vrijwel iedere week vacatures voor banen in het onderwijs.
• reageren op vacatures op websites van scholen: Het vergt wat meer van uw tijd maar veel scholen publiceren hun vacatures uitsluitend op hun eigen website
• Het sturen van een open sollicitatie: wellicht dat scholen niet direct een baan voor uw hebben. Op deze wijze komt u, als uw brief bevalt, in ieder geval in de databank terecht. Wellicht wordt u nog eens uitgenodigd.
• Het doen van een onbetaalde stage: Dit is de beste manier om te laten zien wat u waard bent en een netwerk aan te leggen binnen de school. Grote kans dat u bij een vacature binnen uw vakgebied de eerste kandidaat bent die wordt uitgenodigd.

Probeer niet direct op zoek te gaan naar een vaste aanstelling. Veel docenten beginnen met vervangingsbanen en doen op deze manier contacten op binnen scholen. Niet zelden resulteert een vervanging later in structurele uren.

Samengevat

Om een vaste aanstelling te kunnen krijgen heeft u een onderwijsbevoegdheid nodig. Zonder onderwijsbevoegdheid kunt u echter tijdelijk aan de slag. De kans op een baan is afhankelijk van het schooltype en schoolvak waar u op solliciteert. Er zijn diverse manieren om onderwijsvacatures te vinden.

Lees verder

• Bijles geven aan scholieren
• Een baan als leraar in het voortgezet onderwijs?
• Salarissen in het voortgezet onderwijs