Sollicitatie: goede en slechte eigenschappen (met lijst)

Iedereen heeft zowel goede eigenschappen als slechte eigenschappen. Het is belangrijk om te weten wat je goede en slechte eigenschappen ofwel positieve en negatieve eigenschappen zijn als je gaat solliciteren. Grote kans dat er in een sollicitatiegesprek wordt gevraagd naar de positieve en negatieve eigenschappen van de sollicitant. Veel mensen vinden het knap lastig hier spontaan op te antwoorden. De sollicitant doet er daarom verstandig aan van te voren te bedenken wat hij op deze vraag gaat antwoorden. Dat is geen sinecure. Hij wil natuurlijk geen informatie over zichzelf geven, waardoor hij kan fluiten naar de baan. Hoe kan een sollicitant omgaan met deze vraag? We bespreken een aantal do's en dont's.

Sollicitatie: goede en slechte eigenschappen

• Goede voorbereiding
• 'Wat zijn je sterke en zwakke eigenschappen?'
• Kwaliteiten onderbouwen
• Wees altijd eerlijk
• Wees selectief
• Niet de vraag ontwijken
• Spreek over ‘verbeterpunten’
• Klink niet te geoefend
• Lijst met karaktereigenschappen: wat zijn mijn goede en slechte eigenschappen?
• Kwaliteiten
• Valkuilen

Goede voorbereiding

Een sollicitant moet voorkomen dat hij in het sollicitatiegesprek met zijn mond vol tanden staat als hem gevraagd wordt naar zijn positieve en/of negatieve eigenschappen.¹ Een goede voorbereiding is het halve werk. Bedenk van te voren een aantal werkgerelateerde positieve en negatieve of slechte eigenschappen. Vaak vindt men het moeilijk om positieve eigenschappen over zichzelf te bedenken; negatieve eigenschappen zijn gemakkelijker op te noemen. Vraag andere personen, zoals collega’s, vrienden en familie naar wat zij typerend vinden. Ook kan de sollicitant gebruik maken van een lijst met eigenschappen om wat ideeën op te doen.

Kwaliteiten onderbouwen

Een voorbeeld uit de praktijk kan een werkgever overtuigen van de kwaliteiten van de sollicitant. Ter onderbouwing van kwaliteiten of positieve eigenschappen, kan de STARR-methode worden gebruikt. STARR staat voor: Situatie, Taak, Actie, Resultaat. De STAR-methode werkt als volgt:

• Bedenk een positieve eigenschap. Bijvoorbeeld: analytisch vermogen, creatief, besluitvaardig of aanpassingsvermogen.
• De sollicitant concretiseert wat hij er onder verstaat, bijvoorbeeld: ‘Aanpassingsvermogen betekent voor mij gemakkelijk over kunnen schakelen van de ene naar de andere activiteit of dat ik mij bij veranderingen op mijn gemak voel, kalm blijf en overzicht houd.
• Daarna kan de sollicitant een voorbeeld uitwerken aan de hand van de STAR-methode. Hij beschrijft een concrete (werk)situatie en geeft daarbij aan wat zijn taak of rol hierbij was. Dan beschrijft hij welke acties hij heeft ondernomen en wat hiervan het resultaat was.
• Daarna maakt de sollicitant een bruggetje naar de baan waarop hij solliciteert. Bijvoorbeeld: “Ook in deze functie kan ik …”.

Wees altijd eerlijk

De sollicitant moet altijd eerlijk zijn naar de recruiter. Door te liegen valt hij zo door de mand. Alleen intelligente psychopaten kunnen goed acteren en liegen. De sollicitant moet dus geen negatieve eigenschap voorwenden. Maar het hart op de tong hebben en alles vrijuit zeggen, is ook weer niet verstandig. Daarover gaat het volgende item.

Wees selectief

Solliciteren is jezelf presenteren. Dit doet de sollicitant door zichzelf als het ware te ‘verkopen’. De sollicitant moet dus geen negatieve eigenschappen opnoemen, waarbij de kans groot is dat hij kan fluiten naar de baan. Wanneer de functie vereist dat er veel samengewerkt moet worden met collega’s, dan is het niet verstandig van de sollicitant dat hij zegt dat hij het lastig vindt om met anderen rekening te houden. De sollicitant moet zichzelf ook niet in een kwaad daglicht stellen, door bijvoorbeeld te zeggen dat hij slordig is. Bij dit soort ontboezemingen blijft hij hoogstwaarschijnlijk een sloddervos zonder baan.

Niet de vraag ontwijken

Ontwijk niet de vraag van de recruiter om een negatieve eigenschap op te noemen, door te zeggen: “Ik heb de neiging te hard te werken”, of: “Ik ben perfectionistisch”. Dit is een doorzichtige truc waarbij geen antwoord wordt gegeven op de vraag, maar in feite een positieve eigenschap wordt opgenoemd. Bovendien heeft de recruiter dit al duizenden keren gehoord. De sollicitant kan beter een echte negatieve eigenschap opnoemen, die iets over zijn persoon zegt. Let op dat de negatieve eigenschap geen harde functie-eis is. In dat geval moet de sollicitant zich achter de oren krabben en zichzelf afvragen of hij wel de juiste man of vrouw voor deze baan is.

Spreek over ‘verbeterpunten’

Het woord ‘eigenschap’ suggereert alsof het een vaste, onveranderlijke karaktertrek is. Door te spreken over verbeterpunten in plaats van negatieve eigenschappen, neemt de sollicitant deze suggestie weg. Hij maakt hiermee duidelijk dat hij zichzelf kan ontwikkelen en kan veranderen. Hij kan zeggen: “Ik vind het lastig om” of “Ik ben niet zo goed in”, gevolgd door de opmerking: “Dat wil ik graag verbeteren, ontwikkelen of leren”. Hierop volgt logischerwijze de vraag aan de zijde van de recruiter: “En hoe denk je dat te gaan doen?” De sollicitant moet daarop voorbereid zijn, zodat hij niet moet zoeken naar woorden of er zelfs helemaal niet uitkomt.

Klink niet te geoefend

De sollicitant moet ervoor waken dat hij niet overkomt alsof hij heeft geoefend op het antwoord of dat hij het direct uit een sollicitatieboekje oplepelt. Begin de zin daarom bij voorkeur niet met: "Mijn slechte (of goede) eigenschap is...".

Lijst met karaktereigenschappen: wat zijn mijn goede en slechte eigenschappen?

Goede eigenschappen bevatten valkuilen en in slechte eigenschappen schuilen vaak bijzondere kwaliteiten. Deze lijst kun je gebruiken om te reflecteren op je eigen kwaliteiten en valkuilen:

Kwaliteiten

1. Vrolijk
2. Enthousiast
3. Betrouwbaar
4. Serieus
5. Optimistisch
6. Netjes
7. Dapper
8. Ontspannen
9. Actief
10. Bescheiden
11. Alert
12. Spontaan
13. Creatief
14. Belangstellend
15. Verantwoordelijk
16. Zorgzaam
17. Avontuurlijk
18. Positief
19. Luisteraar
20. Intelligent
21. Ruimdenkend
22. Royaal
23. Gevoelig
24. Organisatorisch
25. Zorgvuldig
26. Eerlijk
27. Veelzijdig
28. Flexibel
29. Duidelijk
30. Liefdevol
31. Geduldig
32. Verdraagzaam
33. Behulpzaam
34. Sterk
35. Humoristisch
36. Zelfverzekerd
37. IJverig
38. Aardig
39. Zelfstandig
40. Handig
41. Rustig
42. Behoedzaam
43. Sympathiek
44. Sociaal
45. Joviaal
46. Leergierig
47. Dapper
48. Idealistisch
49. Kranig
50. Meegaand

Valkuilen

1. Onzelfstandig
2. Brutaal
3. Verkwistend
4. Onvoorzichtig
5. Asociaal
6. Chaotisch
7. Drammerig
8. Wanhopig
9. Ontevreden
10. Streng
11. Overmoedig
12. Traag
13. Stil
14. Fanatiek
15. Opdringerig
16. Lui
17. Krenterig
18. Onhandig
19. Plagerig
20. Agressief
21. Onverschillig
22. Opschepperig
23. Arrogant
24. Jaloers
25. Perfectionistisch
26. Drammerig
27. Geremd
28. Angstig
29. Cynisch
30. Wispelturig
31. Gesloten
32. Ongeduldig
33. Bazig
34. Humeurig
35. Onrustig
36. Afwachtend
37. Loslippig
38. Klagerig
39. Slordig
40. Onzeker
41. Hebberig
42. Overbezorgd
43. Dwars
44. Overgevoelig
45. Meegaand
46. Saai
47. Egoïstisch
48. Kritisch
49. Verlegen
50. Rechtlijnig

Noot:

1. Daar waar over 'hij' of 'man' wordt gesproken, kan uiteraard ook 'zij' of 'vrouw' worden gelezen.
2. Jolein de Rooij. 'Wat zijn je sterke en zwakke eigenschappen?' 7-7-2014, www.intermediair.nl

Lees verder

• Zwakke kanten & sterke punten voor een sollicitatiegesprek
• Voorbeeld CV / hoe schrijf ik een CV / chronologisch CV
• Voorbeeld sollicitatiebrief: officiele sollicitatiebrief
• Karaktertrekken, Big Five: kunnen deze trekken veranderen?