Zelfreflectie - de basis

Studeren, solliciteren, carrière maken. Tegenwoordig kan je niets bereiken op carrière gebied, zonder zelfreflectie. En met zelfreflectie kom je ook een heel eind in de rest van je leven. Als je jezelf goed kent, en daarin realistisch bent, dan pas kun je jezelf ontwikkelen. Pas als je weet wat je slechte eigenschappen zijn, kan je ze gaat verbeteren. Maar wat is zelfreflectie en hoe doe je dat nu precies.

Definitie

Zelfreflectie is feitelijk jezelf een spiegel voorhouden. Je kijkt als het ware van een afstandje naar jezelf. Wat kan ik goed, wat kan ik minder goed. Hoe komt het dat ik iets goed of minder goed kan en wat kan ik doen om mijn goede punten te behouden en mijn slechte punten te ontwikkelen. Het gaat erom jezelf te doorgronden.

Waarom is zelfreflectie belangrijk?

Er is niets zo vervelend als een werknemer, collega of zelfs vriend, die totaal geen zelfreflectie kan toepassen. Als iemand een verkeerd zelfbeeld heeft, zal deze persoon weinig populair zijn. Want hoe vind u het als die collega die steeds dezelfde fouten maakt, zegt: ‘Ik ben zo goed in mijn werk.’ Deze persoon zal de fouten altijd blijven maken, omdat hij zelf niet inziet, dat het fout gaat.

Daartegenover zit een collega die dezelfde fouten maakt en zegt: ‘Ik vind het best moeilijk en maak steeds dezelfde fout, omdat ik de theorie erachter niet helemaal begrijp’. Deze persoon zal meer begrip krijgen, en tevens weet hij zelf wat het probleem is (te weinig theoretische kennis) en kan hij zijn kennis gaan vergroten. De kans dat hij de fouten in de toekomst zal maken is dus vele malen kleiner.

Dit is ook de reden dat er tijdens sollicitatiegesprekken vaak de vraag voorbijkomt: ‘Wat zijn je goede en slechte eigenschappen.’ Bij het antwoord: ‘Ik heb geen slechte eigenschappen’ zal u echt niet worden aangenomen.

Hoe reflecteer ik dan op mezelf?

Er zijn twee vereisten om een goede zelfreflectie toe te passen:

• Wees eerlijk tegenover jezelf
• Durf kritisch te zijn

Zelfreflectie kan soms best confronterend zijn, en dat is de reden dat mensen geneigd zijn om bepaalde eigenschappen of karaktertrekken te gaan verbloemen of verzwijgen. Probeer dit echt te voorkomen. Op de lange termijn is een eerlijke en kritische zelfreflectie vele malen nuttiger.

Zelfreflectie de basis

• Schrijf 3 goede eigenschappen van jezelf op
• Schrijf 3 minder goede eigenschappen van jezelf op
• Schrijf van alle de opgeschreven eigenschappen voorbeelden op, waaruit de eigenschap blijkt.
• Probeer te bedenken hoe het nu komt dat iets een goede of minder goede eigenschap is.

Bijvoorbeeld:
Een van je goede eigenschappen is:

• Ik ben ordelijk

Een minder goede eigenschappen zijn:

• Ik heb moeite met delegeren

De voorbeelden die je hierbij bedenkt kunnen zijn:

• Ik ben ordelijk. Toen ik steeds een stapel post kriskras terugvond op mijn bureau, die de receptioniste daar de vorige dag had neergelegd, moest ik steeds deze post uitzoeken. Ik heb toen twee postvakjes besteld en heb een ingaande en uitgaande postvak gemaakt op mijn bureau. Vervolgens heb ik de receptioniste gevraagd op de post hierin te leggen.
• Ik heb moeite met delegeren. Laatst had ik een voorwaardengesprek met een klant. Eigenlijk zou een collega (die meer tijd had) dit kunnen doen, ik heb er echter voor gekozen om het toch zelf te doen, al resulteerde dit in het feit dat ik tot 23.30 op je zaak zat.

Je ziet dat de voorbeelden heel concreet en uitgebreid zijn omschreven. Vooral dit concrete is belangrijk. Je moet de specifieke situaties waarin je goede en minder goede eigenschappen naar boven komen kunnen herkennen. Dit is van belang als je de met name minder goede eigenschappen wilt gaan verbeteren.

Hoe komt het nu dat iets een goede of minder goede eigenschap is:

• Ik ben ordelijk. Dit komt omdat ik altijd het overzicht wil behouden. Als ik geen overzicht heb over mijn werkzaamheden dat raak ik gestresst.
• Ik heb moeite met delegeren, omdat ik bang ben dat een ander het niet goed doet. Ik heb in mijn hoofd precies zitten hoe het moet, en het liefst wil ik niet dat daar van afgeweken wordt. Ik ben waarschijnlijk perfectionistisch.

Het begin is nu gemaakt. Je hebt de basisprincipes van zelfreflectie doorlopen. Door dit steeds dieper uit te werken en meer en meer over jezelf na te denken, krijg je steeds meer inzicht in jezelf. Denk vooral na, waarom je iets doet, hoe je je daar bij voelt en hoe het komt dat je dat er bij voelt.