Failliet. Wat kun je doen?

Bedrijven gaan failliet. Ook als zzp'er kun je aan de grond komen te zitten. Een faillissement heeft gevolgen voor je bedrijf, financiële situatie en je privéleven. Als je failliet gaat, en je woont in een koophuis, moet je dan je huis verkopen? En as je in een huurhuis zit, wat word er dan van je verwacht. Wanneer word je failliet verklaard? Als je twee of meer schuldeisers hebt die je niet meer betalen kunt, dan kan je failliet verklaard worden. Het doel van een faillissement is eigenlijk om de schuldeisers alsnog het geld te geven dat je verschuldigd bent. Als ondernemer kan je bedrijf door allerlei zak in moeilijk vaarwater terechtkomen. Crisis, teruglopende markt, ziekten, persoonlijke omstandigheden, slecht management, of wellicht ben je gewoon niet zakelijk genoeg om van je bedrijf een succes te maken. In elk geval gaat het niet goed met je onderneming, waardoor je failliet verklaard wordt. Jaarlijks overkomt dit veel ondernemers, in 2014 gingen er bijna 10.000 ondernemingen failliet.

Privé aansprakelijk en failliet gaan

Word je privé aansprakelijk gehouden bij een faillissement dan vallen ook privébezit onder gezag van een curator. Met name zelfstandige ondernemers overkomt dit, maar ook als je een BV of NV hebt kan je Privé aansprakelijk worden gesteld bij faillissement; stel dat er bijvoorbeeld sprake is van slecht beleid of overtreding van de wet door fraude. In dergelijke situaties biedt de wet geen bescherming tegen privé aansprakelijkheid bij faillissement, ook niet indien je een BV of NV hebt. Je kunt ook dan persoonlijk failliet/aansprakelijk verklaard worden.

Wat is een faillissementsonderzoek?

Met een faillissementsonderzoek brengt de curator in kaart welke schulden er open staan en bij wie, of er privéaansprakelijkheid van toepassing is. Als je privé failliet bent is het ook mogelijk om in schuldsanering te gaan. Voor het faillissementsonderzoek worden waardevolle zaken veilig gesteld, bijvoorbeeld door een bedrijfsruimte af te sluiten, en (ook) privébezittingen die waarde hebben worden mogelijk opgeborgen. Je kunt hierbij denken aan:

• elektronica
• sieraden
• voertuigen
• kunstwerken
• overige waardevolle spullen

Wat mag je houden bij faillissement?

Niet alles wordt in beslag genomen. In principe is het niet gebruikelijk dat gebruiksvoorwerpen die nodig zijn voor het voeren van je huishouden, zoals de wasmachine, wasdroger, vaatwasser, ijskast en dergelijke, en ook geen meubels, in beslag worden genomen. Ook mag je beddengoed en bed behouden, net als je kleding. Ook gereedschap voor het voeren van je werk worden meestal niet verkocht. Anders zou je immers geen geld meer kunnen verdienen.

Wordt je koophuis verkocht bij faillissement?

Als je een koophuis bezit en failliet gaat, word je huis wellicht verkocht wanneer er overwaarde op je huis aanwezig is.

Wat is een schuldeiser?

Een schuldeiser is een crediteur die geld van je tegoed heeft, maar je kunt niet betalen Zijn er tenminste twee schuldeisers? Dan kan je failliet verklaard worden nadat (een of meerdere) schuldeisers je failliet hebben aangevraagd. Een rechter bepaalt of je failliet verklaart wordt.

Zelf verzoek tot faillissement aanvragen

Kan je ook zelf een verzoek tot faillissement aanvragen? Dat kan inderdaad. Indien je onderneming slecht draait en je weet dat er geen hoop meer is om het te redden, en je weet dat je niet meer aan je verplichtingen om te betalen gehoor kunt geven, dan kan je zelf een verzoek indienen om je faillissement aan te vragen. Ook dan bepaalt de rechter of je inderdaad failliet verklaard wordt.

Failliet verklaart, wat nu?

Als je failliet verklaard wordt heb je geen recht meer om te beschikken over je bezit. Je vermogen is in beheer en onder beschikking van een curator. Een curator is een jurist die gespecialiseerd is in faillissementen. De curator bekijkt of het bedrijf in stand te houden is, voor onder andere de mogelijkheid een doorstart te maken. De curator kan ook gemachtigd worden door de rechter-commissaris om personeel ontslag te geven. Er komt een faillissementsonderzoek.

Schuldsanering

Om in aanmerking te komen voor wettelijke schuldsanering moet je een verzoek indienen bij de rechter. Dit kan eenmaal in de tien jaar worden toegewezen. Je moet dan ook privé failliet zijn. De rechter besluit of je in de schuldsanering kunt. De wettelijke schuldsanering duurt in de regel drie jaar. Het grootste deel van je inkomsten gaan gedurende die tijd naar schuldeisers. Er zijn een aantal voorwaarden om in de schuldsanering te gaan, zoals:

• er is geen mogelijkheid zijn tot een minnelijk akkoord. Dit houdt in dat het niet lukt om met schuldeisers tot overeenkomst te komen over de aflossing van schulden
• De schulden moeten ontstaan zijn omdat je verantwoordelijk gehandeld hebt. De schulden mogen niet voortgekomen zijn uit illegale praktijken zoals frauderen, misdrijf of niet legale investeringen

Hoeveel geld mag je maandelijks besteden?

Als je in de wettelijke schuldsanering terechtkomt bepaalt de rechter hoeveel geld je wekelijks van je salaris/inkomsten/uitkering zelf houden mag om te leven. Dit is uiteraard geen hoog bedrag. Er wordt gekeken naar de hoogte van je schulden, naar je vaste lasten en gezinsgrootte. Je moet rekening houden met een zeer laag bedrag om van te leven. Gedurende drie jaar ben je verplicht elke wijziging in je inkomsten op te geven bij een speciaal aangestelde bewindvoerder.

Schuldsanering of zelf afbetalingen regelen?

Als je niet in de schuldsanering wilt kan je ook zelf nog het heft in handen nemen door zelf contact op te nemen met je schuldeisers en een voorstel te doen. Hoe pak je dat aan?

• Maak een overzicht van al je inkomsten en openstaande schulden
• Maak een overzicht van al je schuldeisers, kleine en grote schulden
• Reken uit welk geldbedrag je maandelijks minimaal nodig hebt om van te leven. Neem dit zo krap dat je je alle luxe ontzegt.
• Stel jezelf na deze berekening de vraag: hoeveel kan je per maand aflossen? Noteer dit bedrag
• Stel een brief op aan al je schuldeisers en doe hen een aflossingsvoorstel. Leg hen uit dat je niet alles in eens betalen kunt, maar dat je welwillend bent om maandelijks een klein bedrag te betalen en dat je voorstelt om (elke schuldeiser) elke maand een klein bedrag af te betalen gedurende drie jaar. Stel dat een van je schuldeisers een bedrag van 500,- tegoed heeft. Stel dan voor om gedurende (in dit geval iets minder dan) drie jaar, maandelijks vijftien euro (of meer) af te lossen. Maak in de brief duidelijk aan welke schuldeisers je je brief allemaal gestuurd hebt. Doe elke schuldeiser een voorstel tot afbetaling.

Als de schuldeisers je aanbod accepteren kan je vervolgens je plan gaan uitvoeren. Je aan het plan houden is erg belangrijk. Je bespaart hiermee kosten die de schuldsanering inhoudt (ongeveer 10% van je inkomen gedurende drie jaar) en je kunt eventueel wat meer gaan verdienen en zelf bepalen wat je met dat extra inkomen doet. Accepteren schuldeisers je aanbod niet, dan kan je besluiten om toch in de schuldsanering te gaan. Maar niet elke schuldeiser ziet je graag in de schuldsanering gaan aangezien dat in de praktijk ook inhoudt dat ze vaak een deel van hun schulden niet meer op je kunnen verhalen.

Belastingschuld

Als je belastingschuld hebt moet je dit voorrang geven, maar je kunt wel uitstel van betaling vragen. Je vindt op de website van de belastingdienst een formulier: Verzoek uitstel van betaling. Met dat formulier kan je bij de belastingdienst uitstel van betaling indienen door middel van een voorstel.

Schuld bij de bank

Ook met de bank kan je praten over een aflossing van je schulden. De bank wil ook liever niet dat hun klanten in de schuldsanering terechtkomen dus ga altijd praten met de bank als je achterstallige betalingen bij de bank hebt. Dit moet via de afdeling Beheer. Je hebt hulp van iemand nodig die de financiële taal van de bank kent. Leg aan de bank uit dat je schuldsanering overweegt. De bank wil dat liever niet omdat de bank niet al zijn geld krijgt als het huis geveild wordt. De bank wil liever dat je huis via onderhandse verkoop verkocht wordt, dat is in het voordeel van de bank, maar in financieel nadeel voor jou. De bank wil dus meestal ook voorkomen dat je in de schuldsanering terechtkomt.

Restschuld

Na drie jaar schuldsanering is er misschien nog een restschuld. De rechter kan dit kwijtschelden als er aan alle voorwaarden is voldaan. Je mag dan met een schone lei beginnen. Schuldeisers kunnen nog openstaande bedragen dan niet meer op je verhalen.