Organisatiemodellen van Mintzberg

De Canadese auteur Henry Mintzberg heet vijf organisatiemodellen gepresenteerd. Later werden daar twee aan toegevoegd, zodat men nu spreekt over de zeven organisatiemodellen van Mintzberg. De organisatiemodellen worden ook wel configuraties genoemd. Ze hebben een dominant organisatiedeel en primair coördinatiemechanisme. De ondernemersorganisatie, de machineorganisatie, de professionele organisatie, de gediversifieerde organisatie, de innovatieve, missionaire en politieke organisatie.

De ondernemersorganisatie van Mintzberg

De meeste ondernemingen starten als ondernemersorganisatie. Het primaire coördinatiemechanisme is direct toezicht. De ondernemersorganisatie is een organisatiestructuur met weinig afdelingen die gegroepeerd zijn naar functie en geleid worden door een ondernemer zonder veel regels of werkvoorbereiding. Voorbeelden zijn de kledingwinkel en kleine, startende ondernemingen.

De machineorganisatie van Mintzberg

Binnen een machineorganisatie is alles geregeld en routinematig. Het dominante organisatieonderdeel is de technostructuur: de mensen die het primaire werk voorbereiden, aansturen en beheren. De afdelingenstructuur is functioneel. Voorbeelden van machineorganisaties zijn de McDonald's en Burger King.

De professionele organisatie van Mintzberg

In een professionele organisatie is de operationele kern hoog opgeleid. Het coördinatiemechanisme is afstemming van bekwaamheden. De professionele organisatie werkt het best in een stabiele omgeving. Voorbeelden van de professionele organisatie zijn ziekenhuizen, universiteiten, notaris – en advocatenkantoren.

De gediversifieerde organisatie van Mintzberg

De gediversifieerde organisatie is een organisatie met een multidivisionele structuur. De divisies worden ok wel “strategic business units” (SBU’s) genoemd. De divisies zijn zelfstandige ondernemingen binnen de organisatie. Het primaire coördinatiemechanisme is standaardisatie van output. Het middenkader is het dominante organisatiedeel.

De innovatieve organisatie van Mintzberg

De innovatieve organisatie is een creatieve, op innovatie gerichte organisatie. Het primaire coördinatiemechanisme is onderlinge afstemming. Het dominante organisatiedeel is de ondersteunende staf. In de praktijk is dit echter de operationele kern. Voorbeelden van innovatieve organisaties zijn reclamebureaus en modehuizen.

De missionaire organisatie van Mintzberg

In de missionaire organisatie is ideologie het dominante organisatiedeel. Ideologie is de gedeelde opvattingen die de organisatie bijeenhouden. Het primaire coördinatiemechanisme is standaardisatie van normen. Voorbeelden zijn kloosters, kerken en “goede doelen” organisaties waar vrijwilligers werken.

De politieke organisatie van Mintzberg

De politieke organisatie wordt uiteengedreven door machtsspelletjes en achterbakse handelingen. Er is geen dominant organisatieonderdeel en geen primair coördinatiemechanisme. In principe zijn niet goed draaiende organisaties politieke organisaties.

Waarde van de organisatiemodellen van Mintzberg

De organisatiemodellen van Mintzberg maken duidelijk welke aspecten een belangrijke rol kunnen spelen in organisaties.