Wat is een OR (ondernemingsraad) en wat doet een OR?

Bedrijven of organisaties met vijftig of meer werknemers zijn verplicht om een ondernemingsraad te hebben. Een ondernemingsraad wordt meestal OR genoemd. Maar wat is een OR en wat doen ze? Wat zijn de taken en rechten van een OR op en wat komt er bij kijken?

Wat is een OR?

Een OR is een samenstelling van werknemers die zijn gekozen door de overige werknemers. Volgens het woordenboek van Van Dale is een ondernemingsraad het volgende: "verplichte organisatie in ondernemingen van een bepaalde omvang waarin overleg wordt gepleegd tussen werknemers en werkgever"

Wat doet een OR en wat zijn de taken?

Een OR vertegenwoordigt zoals eerder gezegd de belangen op beleidsniveau van het overige personeel. Het voornaamste doel is de controle op de geldende cao's en andere wetgeving. Daartoe behoren zaken zoals het personeelsbeleid, financiële zaken, salarissen, arbeidsvoorwaarden, toekomstplannen, werk- en rusttijden, reorganisaties, bevorderen van werkoverleg, gelijke behandeling van mannen en vrouwen, enzovoorts. Overigens focust een goede OR niet alleen op de belangen van de werknemers, maar ook op de algemene organisatiebelangen.

Wat zijn de rechten van de OR?

De werkgever heeft een verplichting om de OR diverse rechten te verlenen:

• een belangrijk item is het adviesrecht. Omdat bepaald beleid grote gevolgen kan hebben voor werknemers is de werkgever verplicht om de OR advies te vragen
• wanneer de OR advies geeft en dit wijkt af van de werkgever wenst dan geldt de opschortingsplicht. De opschortingsplicht verplicht de werkgever dan het besluit minimaal een maand uit te stellen
• de werkgever is verplicht om informatie te geven over jaarverslagen, jaarrekeningen, arbeidsvoorwaarden, beleidsplannen en beloningsstructuren
• de OR heeft het recht om zelf initiatieven aan te dragen bij de werkgever
• de OR heeft het recht op voldoende faciliteiten, tijd (minimaal 60 uur per jaar) en scholing (minimaal vijf dagen per jaar)

Instemmingsrecht OR

Naast bovengenoemde rechten is het instemmingsrecht zeer belangrijk. Het instemmingsrecht houdt in dat de OR door de werkgever om instemming moet worden gevraagd voor intrekken, wijzigen of vaststellen van diverse regelingen (bijvoorbeeld vakantie, werktijden, opleidingen, enzovoorts), regels voor aanstellingen en onslagen, beloningssystemen, bescherming van persoonsgegevens, ziekteverzuim, enzovoorts.

Wanneer is een OR verplicht?

In de regel bestaat een OR meestal uit circa vijf tot twaalf personen. De OR vertegenwoordigt het gehele personeel in overleg met de bestuurders. Een OR is verplicht wanneer er vijftig of meer werknemers werken bij een organisatie of bedrijf. Dit is onder andere geregeld in de Wet op de Ondernemingsraden (WOR). De werkgever moet ervoor zorgen dat de OR er komt. Bedrijven of organisaties met minder dan vijftig werknemers (tussen de tien en vijftig) mogen op vrijwillige basis een OR vormen.

Overlegstructuur en afspraken maken

De OR moet minimaal twee maal per jaar samen met de werkgever overleg voeren. In dit overleg moet onder andere het beleid worden besproken dat de werkgever aan het uitstippelen is. De werkgever moet aangeven op welke wijze en op welk tijdstip de OR bij de besluitvorming wordt betrokken. Gemaakte afspraken moeten schriftelijk worden vastgelegd in bijvoorbeeld een overeenkomst of notulen. Belangrijk is dat zowel de OR en de werkgever deze gemaakte afspraken vastlegt door ze te ondertekenen. De OR mag er op toezien dat de werkgever de gemaakte afspraken uitvoert. Ook mag de OR de overige werknemers of interne danwel externe deskundigen raadplegen bij belangrijke of gevoelige onderwerpen.