De rol van Product Owner bij Scrum

De agile software-ontwikkelmethode Scrum kent slechts drie rollen met het Developmentteam, de Scrum Master en de Product Owner. Vooral de invulling van de rol Product Owner vraagt de nodige aandacht van organisaties die SCRUM (willen) toepassen. Wie vult de rol in? Welke verantwoordelijkheden worden toegekend? En hoeveel tijd gaat dit kosten?

Scrum

Scrum is een flexibele (agile) methode voor software ontwikkeling. Er wordt gewerkt in kleine, multi disciplinaire teams, die in korte sprints van 1 tot 4 weken werkende software opleveren. Bij Scrum staan vorm en inhoud van het eindproduct niet op voorhand vast. Eisen en wensen van de opdrachtgever (in de vorm van user story’s) kunnen gedurende de tijd wijzigen en Scrum biedt de flexibiliteit om daarop in te spelen.

Wat doet de Product Owner?

Bij Scrum zorgt de Product Owner voor de aanvoer en prioritering van werk voor het Scrum-team, in de vorm van user story’s. User story’s zijn korte omschrijvingen van wat een gebruiker nodig heeft om (een deel van) zijn werkzaamheden uit te kunnen voeren. Doorgaans levert het Scrum-team in sprints van één tot vier weken werkende software op, die bestaat uit meerdere gerealiseerde user story’s. De Product Owner weet dus wat belangrijk is voor de gebruikers van de te ontwikkelen software. Dat betreft niet alleen de inhoud, maar ook het moment waarop de gebruikers graag over de software willen kunnen beschikken. De Product Owner speelt dus een essentiële rol in zowel het vaststellen van de inhoud als in de prioritering. Daarbij wordt gebruikgemaakt van een product backlog, waarin alle nog te realiseren user story’s worden verzameld en de belangrijkste user story’s steeds bovenaan staan.

Wie vult de rol in?

Wat de Product Owner doet is daarmee in grote lijnen wel duidelijk. Daarmee is de vraag wie de rol invult echter nog niet beantwoord. Hierover kan de nodige discussie ontstaan binnen een organisatie. Moet het iemand van de business zijn? Of juist van ICT? Eigenlijk is het niet zo belangrijk welk onderdeel van de organisatie de rol invult, het is vooral belangrijk dat hiervoor de persoon met de juiste competenties wordt ingezet. Naast de juiste competenties is het belangrijk dat de Product Owner vertrouwen krijgt van zowel het management als van het SCRUM-team en het juiste mandaat van het management. Bij de invulling van de rol moet verder rekening gehouden worden met de tijd die gemoeid is met het uitvoeren van de rol. Het “er even bij doen” leidt doorgaans tot teleurstelling, aangezien de Product Owner niet alleen veel aandacht dient te besteden aan nieuwe user story’s en de prioritering daarvan in de product backlog, maar ook een belangrijk aanspreekpunt is voor het Scrum-team bij de start van een nieuwe sprint en de daarin door het Scrum-team op te pakken user story's. En ook tijdens de uitvoering van de sprint moet het Scrum-team een beroep kunnen doen op de Product Owner, als er vragen of onduidelijkheden m.b.t. user story's zijn en als nieuwe user story's beoordeeld en verder uitgewerkt moeten worden (refinement).

Vijf manieren van rolinvulling

Afhankelijk van de mate van vertrouwen, mandaat en competenties van de Product Owner, kan de rol op verschillende manieren worden ingevuld. De invulling varieert van vooral uitvoerend tot in hoge mate verantwoordelijk voor het op te leveren product. In toenemende mate van verantwoordelijkheid, zijn er vijf mogelijkheden.

1. Het management bepaalt hoe het product eruit gaat zien en in welke volgorde de user story’s door het Scrum-team opgepakt worden. De Product Owner heeft vooral een organiserende rol en voert de wensen van het management uit.
2. De Product Owner vertaalt de productwensen van het management naar user story’s in de product backlog en stemt inhoud en prioritering af met het management.
3. De Product Owner en het management stellen samen de productwensen vast. Het management is verder niet betrokken bij het opnemen en prioriteren van user story’s in de product backlog.
4. De Product Owner werkt zelfstandig productwensen uit en stemt deze af met het management. Ook hierbij is het management verder niet betrokken bij het opnemen en prioriteren van user story’s in de product backlog. De Product Owner heeft hierbij de vrijheid om bepaalde risico’s te nemen en zelfstandig besluiten te nemen.
5. De Product Owner heeft een heldere visie op vorm, inhoud en prioritering van het product. Hij kijkt verder dan het eigen product en stelt vast hoe dit zich verhoudt tot andere producten van de organisatie. De Product Owner stemt nog steeds af met het management, maar heeft hierbij een sterke eigen mening, neemt risico’s, beseft de eventuele gevolgen daarvan en is hierop af te rekenen.

Uiteraard is het mogelijk om een groeipad te hanteren, waarbij de verantwoordelijkheden van de Product Owner na verloop van tijd toenemen en het management deze meer en meer loslaat.

Lees verder

• Een succesvolle transitie naar agile werken
• Scrumprojecten en Kritische Prestatie Indicatoren
• Software ontwikkelen: Agile, Scrum en Lean