Het statuut van zelfstandige: Hoofdberoep of bijberoep? (BE)

Een zelfstandige is een persoon die een winstgevende beroepsactiviteit uitoefent, zonder daarbij gebonden te zijn door een arbeidsovereenkomst tussen hem en een werkgever. Een zelfstandige werkt voor zijn eigen rekening en is als het ware zijn eigen baas. Men kan zelfstandige zijn onder het statuut van zelfstandige in hoofdberoep en in bijberoep. Wat is het verschil? Een zelfstandige wordt niet alleen als zelfstandig beschouwd aangaande zijn arbeidssituatie, maar ook aangaande de sociale zekerheid. Werknemers genieten automatisch van sociale zekerheid door hun tewerkstelling onder een werkgever, maar een zelfstandige dient zelf voor zijn sociale zekerheid te zorgen. Hij doet dit door zich in te schrijven bij een Kas voor Sociale Zekerheid, en periodieke sociale bijdragen te betalen.

De aansluiting bij een sociaal zekerheidsfonds is verplicht voor elke zelfstandige. Hij moet dit gedaan hebben ten laatste bij aanvang van de effectieve beroepsactiviteiten. Deze verplichting geldt ook bij het oprichten van een vennootschap.

Er zijn een aantal beroepscategorieën waarin de uitoefenaars beschouwd worden als zelfstandigen:

• Handelaars
• Beoefenaars van vrije beroepen (advocaten, architecten, artsen)
• Landbouwers en veehouders
• Politieke mandatarissen

Sociale bijdragen

Als zelfstandige moeten periodiek sociale bijdragen betaald worden om te voorzien in sociale zekerheid. De Kas voor Sociale Zekerheid waarbij je aangesloten bent, bepaalt hoeveel bijdrage je moet bepalen. Dit gebeurt aan de hand van een referte-inkomen. De bijdrage wordt berekend op basis van het netto-inkomen van het 3de jaar voorafgaand aan het jaar waarin de bijdrage moet betaald worden. Je betaalt dus bijdragen op basis van je netto-inkomen van 3 jaar voordien.

Als zelfstandige in hoofdberoep gaat men er hoe dan ook van uit dat je € 11824,39 per jaar verdient en betaal je sowieso € 675,38 per kwartaal aan sociale bijdrage. Als zelfstandige in bijberoep wordt rekening gehouden met het effectieve netto-inkomen.

Hoofdberoep of bijberoep?

Je kan zelfstandige worden onder verschillende statuten. De bijzonderste zijn de onderverdeling in “zelfstandige in hoofdberoep” en “zelfstandige in bijberoep”, maar je kan ook ingeschreven zijn als “zelfstandig helper” en “zelfstandig student”. Wanneer je beroepsactiviteiten als zelfstandige je hoofdinkomsten genereren, ben je zelfstandige in hoofdberoep. Wanneer je hoofdzakelijk een andere beroepsactiviteit uitoefent, maar ook nog als zelfstandige werkt, ben je zelfstandige in bijberoep. De voornaamste beroepsactiviteit kan uitgeoefend worden als werknemer, als ambtenaar, of in het onderwijs. Je bent zelfstandige in bijberoep van zodra je je hoofdactiviteit minstens deeltijd uitoefent.

Ook zelfstandigen in bijberoep moeten zich verplicht aansluiten bij een Sociaal Zekerheidsfonds, en ook zij moeten sociale bijdragen betalen. Het is wel mogelijk dat je als zelfstandige in bijberoep vrijgesteld wordt van sociale bijdragen. Dit is het geval wanneer je inkomen lager ligt dan € 1308,18 per jaar.

Wanneer je dus slechts af en toe, of voor een kleiner gedeelte van je inkomen, werkt als zelfstandige, is het verstandiger je in te schrijven als zelfstandige in bijberoep, om zo minder sociale bijdragen te moeten betalen.