Een marketingstrategie beoordelen met het FOETSJE-model

Niet alle bedrijven hebben een goed beeld van wat hun sterke en zwakke punten zijn en waar hun kansen wel en vooral ook niet liggen. Wanneer hier in wordt verdiept, heeft een bedrijf potentieel goud in handen. In dat geval kunnen er dan al snel marketingstrategieën gevormd worden waarmee bedrijfsdoelen gehaald worden, alle problemen opgelost worden en dat goud dus spreekwoordelijk gevonden wordt. Maar wat nou als het niet lukt de juiste keuze tussen verschillende strategieën te maken? Het FOETSJE-model is dan de oplossing.

• Het belang van een strategie rondom marketing en communicatie
• Het FOETSJE-Model
• Financieel haalbaar
• Organisatorisch uitvoerbaar
• Economisch verantwoord
• Technisch te verwezenlijken
• Sociaal aanvaardbaar
• Juridisch aanvaardbaar
• Ecologisch aantrekkelijk
• Hoe werkt het beoordelen van een marketingstrategie met het FOETSJE-model?

Het belang van een strategie rondom marketing en communicatie

Opvallen en onderscheiden zijn twee van de meest gewenste eigenschappen van iedere marketingafdeling. Zonder op te vallen en te onderscheiden is de kans op succes aanzienlijk kleiner en worden bedrijfsdoelstellingen al snel niet behaald. Goede marketing en communicatie is daarom van groot belang. Om dit succesvol en effectief te kunnen toepassen, is het wel belangrijk dat hier structuur in zit. Zaken als de boodschap en de bedrijfsidentiteit, maar ook de slogan en de huisstijl moeten consequent worden doorgevoerd. Hierdoor is een goede marketingstrategie die bijdraagt aan het bereiken van de bedrijfsdoelen zeer aan te raden.

Het hebben van een geschikte en passende marketingstrategie is dus van groot belang voor een bedrijf. Wanneer men bezig is met het bedenken van een nieuwe strategie, komen er altijd wel meerdere opties, ideeën en concepten op tafel. Na een creatieve sessie of een enthousiaste brainstormronde is het hebben van verschillende opties dus wel heel mooi en positief, maar maakt het er niet altijd makkelijker op. Welke strategie past nou het beste bij het bedrijf en diens bedrijfsdoelen en waarom?

Het FOETSJE-Model

Het FOETSJE-model helpt deze vraag te beantwoorden. De meeste marketing gerelateerde modellen dragen bij aan het vormen van een strategie op het gebied van marketing of communicatie, of een onderdeel ervan. Deze modellen hebben een vormende of formulerende functie. Het FOETSJE-model helpt juist om deze te vergelijken zodra ze zijn geformuleerd. Door deze verschillende strategieën te vergelijken, kan de beste optie worden aangewezen.

Natuurlijk moet een strategie wel bruikbaar zijn om succesvol te kunnen worden geïntroduceerd in de marketing en communicatie van een bedrijf. Om de bruikbaarheid te testen, wordt er naar drie factoren gekeken:

1. Geschiktheid: Welk(e) aspecten(en) van de probleemstelling wordt er met deze strategie aangepakt? Of anders: welke bedrijfsdoelstellingen worden met deze strategie behaald?
2. Haalbaarheid: Is de strategie realistisch gezien mogelijk om succesvol uit te voeren?
3. Acceptatie: Is de optie acceptabel als het gaat om het effect dat het zou kunnen verwezenlijken? Geeft de strategie voldoening als er bijvoorbeeld drie van de vijf doelstellingen mee worden behaald?

Het FOETSJE-model heeft haar naam simpelweg te danken aan de manier waarop de haalbaarheid van een marketingstrategie beoordeeld wordt. Wat betreft de haalbaarheid kent het FOETSJE-model namelijk zeven verschillende voorwaarden waaraan iedere strategie dient te voldoen:

• Financieel
• Organisatorisch
• Economisch
• Technisch
• Sociaal
• Juridisch
• Ecologisch

Financieel haalbaar

Het eerste punt waar een strategie op wordt beoordeeld, ligt voor de hand: De financiële kant van een strategie is belangrijk om deze haalbaar te maken. Om dit te kunnen inschatten is het belangrijk een overzicht te hebben van alle kosten die er zullen worden gemaakt. Denk hiervoor aan de kosten die benodigd zijn bij het lanceren van de nieuwe strategie en de kosten die elke actie, communicatiemiddel en stap in de strategie continu zullen blijven kosten. Het is dan vervolgens de vraag of deze financiële middelen beschikbaar zijn en of de betreffende organisatie deze ervoor over heeft.

Organisatorisch uitvoerbaar

Ten tweede dient een potentiële strategie organisatorisch uitvoerbaar te zijn. Dit betekent eigenlijk heel simpel dat de organisatie deze strategie succesvol kan toepassen. Hierbij dient er bijvoorbeeld te worden bekeken of er genoeg mensen zijn die – al dan niet in projectverband - de tijd hebben om zich met alle taken rondom die strategie bezig te houden. Daarnaast moeten deze medewerkers ook de juiste eigenschappen hebben om de marketing en communicatiestrategie succesvol toe te kunnen passen.
Een goede inschatting van hoeveel tijd een bepaalde strategie gaat innemen helpt om te kunnen voorspellen of een bepaalde strategie organisatorisch toepasbaar is.

Economisch verantwoord

In tegenstelling tot de kosten die er dienen te worden gemaakt, gaat de mate van economische verantwoording vooral over wat het op economisch gebied oplevert. Dit is enerzijds een inschatting van wat het hanteren van die bepaalde strategie mogelijk aan omzet of winst op zou brengen. In vaktaal heet dit de Return Of Investment (ROI). Als een strategie zeer veel kost, maar het lastig te zeggen is of het überhaupt iets op gaat leveren, oogt het niet direct heel aantrekkelijk naast een goedkoper plan met duidelijk betere slagingskansen.

Economische verantwoording hoeft niet om omzet of winst te gaan. Dit kan ook te maken hebben met een toenemende beursgang met waardevollere aandelen of wellicht een verhoging van het aantal leden bij een vereniging. De campagne of strategie dient dus bij te dragen aan de economische doelstellingen die de organisatie reeds had gesteld of speciaal heeft geformuleerd voor dat project.

Technisch te verwezenlijken

Ook een cruciaal punt is de simpele kwestie of de strategie of concept wel of niet uit te voeren is op technisch gebied. Dit punt gaat niet direct over de eigenschappen van degenen die zich hier persoonlijk mee bezig gaan houden. De mate van technische uitvoerbaarheid gaat over het feit of de benodigde hulpmiddelen aanwezig zijn om dit te kunnen uitvoeren. Dit indien er geen externe partijen zijn die een er een steentje aan bijdragen. Is de benodigde design- en montagesoftware bijvoorbeeld aanwezig om een serie filmpjes voor een indrukwekkende YouTube-campagne te maken?

Sociaal aanvaardbaar

Niet alleen dient een concept, campagne of strategie bij te dragen aan de economische doelstellingen, maar ook aan de sociale doelstellingen. Worden er geen ethische normen en waarden afgesneden met dit concept en draagt de strategie bij aan de maatschappelijke doelstellingen van de organisatie?

Een strategie dient bijvoorbeeld niet racistisch te worden opgevat. Ethisch gezien zou dat niet verantwoord zijn. Daarnaast kunnen bedrijven bepaalde maatschappelijke doelstellingen hebben, zoals voetbalclubs bijvoorbeeld in nabije wijken meer saamhorigheid en minder overlast van hangjongeren willen realiseren door het plaatsen van voetbalkooien.

Juridisch aanvaardbaar

Een van de zeven voorwaarden ligt wellicht minder direct voor de hand, maar is wel zeer belangrijk. Bij het toepassen van een strategie moet het namelijk wel zeker zijn dat er geen wetten en regels worden overschreden. Zo dienen commercials op tv aan allerlei eisen te voldoen en heeft iedere gemeente weer een ander beleid ten aanzien van openingstijden van winkels.

Ecologisch aantrekkelijk

Tenslotte is het nog belangrijk dat een strategie of concept geen schade toebrengt aan natuur, milieu, dieren of mensen. Nog beter zou het zijn als een strategie deze juist zou bevorderen. Een strategie waarbij mensen minder snel troep op straat maar in een prullenbak gooien, is ecologisch gezien zeer bevordelijk. Daarentegen is een actie met dierenplaatjes om te sparen leuk, totdat de plastic verpakkingen ervan massaal op straat belanden. Dit is slecht voor het milieu en daarom niet aantrekkelijk.

Hoe werkt het beoordelen van een marketingstrategie met het FOETSJE-model?

Zoals eerder gezegd worden verschillende strategieën en opties met elkaar vergeleken in het FOETSJE-model. Het model werkt met een puntensysteem. Elke strategie wordt bij elk van de zeven voorwaarden voorzien van een cijfer tussen de 1 en de 5. Hierbij is 1 heel erg slecht en 5 heel erg goed.

In de onderstaande tabel krijgt strategie B bijvoorbeeld voor juridische aanvaardbaarheid twee punten. Dit betekent dat die strategie erg veel wetten en regels overtreedt en dus op dat punt niet erg haalbaar lijkt. Strategie C heeft op technisch gebied vier punten, wat betekent dat de strategie op technisch gebied zeer goed uit te voeren is.


Wanneer alle strategieën op alle zeven voorwaarden zijn voorzien van punten, dienen deze te worden opgeteld per strategie. Er komt dan voor elke strategie een totaal aantal punten tussen de 7 en de 35. Hoe hoger het aantal punten is, hoe beter haalbaar deze strategie is. Zodoende helpt het FOETSJE-model een bedrijf aan een beter en overzichtelijker beeld op basis van alle voor- en nadelen van die strategie.

Met het FOETSJE-model kan er makkelijker een keuze gemaakt worden tussen verschillende marketingstrategieën. Wanneer de gevolgen en eigenschappen van iedere mogelijke strategie duidelijk zijn, kan er bewuster en geruster gekozen worden voor de juiste marketingstrategie.