Een onderneming starten: het 10-stappenplan

Erg veel mensen willen graag een bedrijf starten. Is dit ook jouw droom? Dan heb je misschien veel aan het stappenplan dat de Kamer van Koophandel heeft ontwikkeld om jou als startende ondernemer te helpen je ideeën om te zetten in daden. Ontdek in dit artikel hoe je het best aan de slag kan met het opzetten of overnemen van een onderneming.

Het 10-stappenplan

Om startende ondernemers op weg te helpen heeft de Kamer van Koophandel (KvK) dit stappenplan ontwikkeld. Dit ondernemingsplan of stappenplan is wat uitgebreider dan het algemene ondernemingsplan wat los van de KvK staat. Hieronder vind je alle stappen met een toelichting.

Stap 1: Oriëntatie

Als je een idee hebt kan je dit voorleggen aan allerlei personen en organisaties om te kijken wat andere mensen ervan vinden. Denk bijvoorbeeld aan vrienden en familie, maar ook aan brancheorganisaties, de gemeente, de Kamer van Koophandel, potentiële klanten en leveranciers.

In de oriëntatiefase moet je als starter ook kijken naar je ondernemerskwaliteiten. Hoe is het gesteld met jouw:

• vakkennis en kennis van de markt;
• financieel inzicht;
• doorzettingsvermogen en lef;
• organisatietalent;
• zelfdiscipline;
• besluitvaardigheid;
• sociale vaardigheden;
• netwerken en contacten;
• overtuigingskracht;
• creativiteit.

Vervolgens moet je gaan nadenken over je minder sterke kanten en hoe je die kan compenseren of verbeteren en of er nog bijscholing gewenst of geëist is.

Stap 2: Verplichtingen, vergunningen en diploma’s

Als je een bedrijf wil beginnen krijg je natuurlijk te maken met regels, wetten en vergunningen. Soms heb je ook diploma’s nodig. Laat je goed inlichten over de eventuele noodzakelijke vergunningen en diploma’s en hoe je daar aan kan komen. Je krijgt als starter onder meer te maken met de volgende verplichtingen en vergunningen:

• vestigingsvergunning: in de Vestigingswet zijn voorwaarden opgenomen op het gebied van veiligheid, milieu en bescherming van de gezondheid van werknemers en consumenten;

• bouwvergunning;
• bestemmingsplan: de gemeente geeft aan welke activiteit op een bepaalde locatie mag plaatsvinden;
• winkeltijden;
• je moet je inschrijven bij de KvK, Belastingdienst en eventueel de bedrijfschappen.

Stap 3: Markt

Naast voorzien in de behoeften van je potentiële klanten, is het ook de bedoeling dat je winst gaat maken. Met betrekking tot de branche moet je als starter een antwoord vinden op de volgende vragen:

• Kan ik informatie vinden over ondernemingen in de branche waar ik straks ga werken?
• Wie zijn mijn belangrijkste concurrenten?
• Hoe onderscheiden deze zich?
• Op welke wijze worden producten/diensten aangeboden?
• Wat zijn de ontwikkelingen geweest en wat zijn de verwachtingen voor de branche?

Naast concurrenten moet je je ook richten op je klanten; op welke doelgroep wil je je richten? Daarnaast zijn er meer partijen die jouw keuzes kunnen beïnvloeden, zoals leveranciers, de gemeente, de bank, de accountant en eventueel je gezin. Het onderzoeken van de branche en de bovengenoemde partijen heet marktonderzoek. Je kan kiezen voor marktonderzoek in de vorm van deskresearch en fieldresearch.

Dit alles moet ertoe leiden dat je een duidelijk beeld krijgt van de wijze waarop je toekomstige onderneming zich kan onderscheiden van de rest. Maak gebruik van de marketingmix (product, prijs, plaats, promotie, personeel en presentatie) om een beter beeld te krijgen van de producten en/of diensten die je gaat aanbieden, zodat je uiteindelijk een prognose kan maken van de omzet. Dat is een centraal maar erg moeilijk deel van het ondernemingsplan.

Stap 4: Huisvesting

Het is natuurlijk belangrijk om na te denken over waar je de onderneming wil vestigen en welke eisen je aan een bedrijfsruimte stelt. Beschik je al over een werkruimte of moet je echt iets gaan huren of kopen? Van zijn de kosten hiervan en wat zijn de kosten van huren ten opzichte van kopen? Zijn deze kosten op te brengen? Daarnaast moet je het bestemmingsplan van de vestigingsgemeente controleren. Voor een winkel, horecaruimte of fabriek gelden weer andere regels dan voor een kantoorruimte.

Stap 5: Personeel

Als je als starter personeel wil aannemen, moet je aan veel zaken denken. Hoe vind je geschikte werknemers? Hoe ziet een arbeidsovereenkomst eruit? Wat zijn de administratieve verplichtingen? Wil je mensen in vaste dienst of wordt het een flexibel arbeidscontract? Je moet er ook rekening mee houden dat je loonheffingen op het brutoloon van je werknemers moet inhouden. Je krijg ook te maken met bijvoorbeeld de Wet Zorgverzekering, vakantiegeld en pensioenbijdrage. Ook de Arbowet brengt de nodige verplichtingen met zich mee.

Stap 6: Rechtsvorm

Je moet als startende ondernemer een keuze maken uit de verschillende rechtsvormen. Je hebt de keuze uit onder meer de volgende rechtsvormen:

• eenmanszaak (verreweg de meeste starters beginnen een eenmanszaak);
• vennootschap onder firma (vof);
• besloten vennootschap (bv), ook een rechtspersoon;
• naamloze vennootschap (nv), ook een rechtspersoon.

Stap 7: Financiën

Het financieringsplan heeft veel overeenkomsten met het financieel plan uit het ondernemingsplan. Het financieringsplan van het 10-stappenplan is wel een stuk completer, en bestaat uit zes begrotingen:

• Investeringsbegroting;
• Financieringsbegroting;
• Openingsbalans;
• Exploitatiebegroting;
• Begroting van de privé-uitgaven;
• Liquiditeitsbegroting.

Stap 8: Belastingen en administratie

De meeste ondernemers beginnen dus met een eenmanszaak of met één of meerdere zakenpartners een vof. Als ondernemer ben je verantwoordelijk voor een juiste administratie en krijg je in ieder geval te maken met inkomstenbelasting of vennootschapsbelasting en met btw. Bij personeel komen daar de loonheffingen bij. De Belastingdienst verstrekt het ‘Handboek Ondernemen’ waarin de belangrijkste belastingzaken voor starters staan uitgelegd. Met betrekking tot de administratie moet je je ook afvragen of je dit zelf kan doen of dat je daar misschien iemand voor in dienst moet nemen of een accountantskantoor moet inschakelen.

Stap 9: Zeker zaken doen

Eén van de dingen die je in deze latere fase moet doen is het kiezen van een bedrijfsnaam. Hierbij is het van belang na te gaan of deze naam wel gebruikt mag worden, er zijn aan het kiezen van een bedrijfsnaam namelijk ook regels gebonden. De bedrijfsnaam mag niet verwarrend of misleidend zijn en het is niet toegestaan een naam te gebruiken die al door een ander gebruikt wordt of daar erg op lijkt. Ook mag de bedrijfsnaam niet in strijd zijn met bestaande merken. Het Benelux-Merken-bureau in Den Haag houdt zich bezig met merkbescherming.

Ondernemen is ook risico nemen, dat weet je al. Je loopt risico dat de omzet tegenvalt, dat er geen winst gemaakt wordt of dat er zelfs verlies gedraaid wordt. Tegen deze risico’s kan je je niet verzekeren, in tegenstelling tot veel andere risico’s. Denk daarbij aan bedrijfsaansprakelijkheid en beroepsaansprakelijkheid, juridische geschillen, brand, diefstal, ziekte en arbeidsongeschiktheid. Qua verzekeringen zijn er bedrijfsverzekeringen (bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering, beroepsaansprakelijkheidsverzekering, opstalverzekering, bedrijfsschadeverzekering, rechtsbijstandverzekering) en persoonlijke verzekeringen (ongevallenverzekering, zorgverzekering, arbeidsongeschiktheidsverzekering).

Stap 10: Aan de slag

Als je nieuwe bedrijf is ingeschreven in het handelsregister van de KvK dan moet de onderneming natuurlijk nog van de grond komen. Een belangrijke factor voor de overlevingskans zijn de klanten. Om klanten binnen te halen (dit heet acquisitie) kan gedacht worden aan het bellen van potentiële opdrachtgevers of een mailing. De slagingskans van een startende onderneming is in het eerste jaar groter als de ondernemer samenwerkt met andere ondernemingen. Een netwerk draagt direct bij aan de continuïteit van een bedrijf, en is daarom waardevol. Het helpt om je aan te sluiten bij een netwerkorganisatie.

Starten in een franchiseformule

Franchising is een verregaande samenwerkingsvorm tussen een franchisegever (de bedenker van de formule) en een franchisenemer (de gebruiker van de formule). Ondernemers die hiervan gebruikmaken treden onder dezelfde bedrijfsnaam naar buiten en verkopen hun producten of diensten op een zelfde wijze. Voordeel hiervan is dat je profiteert van aanwezige ervaring en naamsbekendheid. Een nadeel is dat je een deel van je zelfstandigheid inlevert.

Een bestaand bedrijf kopen

Naast een nieuw bedrijf of franchise te starten, kan je ook een bestaand bedrijf kopen. De overlevingskans van ondernemers die een bedrijf overnemen is groter dan van ondernemers die een nieuw bedrijf starten. Verder is het voordelig dat je inzicht in historische gegevens hebt, en een goede inschatting kan maken van de winstgevendheid. De start en financiering van het overnemen van een bedrijf verschillen wezenlijk van het starten van een nieuwe onderneming.