Zelfstandig ondernemen: meer vrijheid, minder geld

Een baan geeft zekerheid en gemak. Je weet waar je aan toe bent en hebt leuke collega’s. De dagen zijn voorspelbaar en met wat geluk zonder vervelende verrassingen. Je werkt van acht tot vijf, daarna trek je de deur achter je dicht en doet de dingen die je leuk vindt. Maar wat als je plotseling op straat staat? En niet zo eenvoudig een nieuwe baan vindt? Misschien is zelfstandig ondernemerschap iets voor jou. Maar hoe weet je of dat zo is? En waar moet je dan allemaal aan denken?

Zelfstandig ondernemen

Iedereen kan voor zichzelf beginnen. Maar misschien weet je nog niet precies waar je naar toe wilt. Je bent niet gewend voor jezelf een lijn uit te stippelen in volledige vrijheid. Dat werd altijd voor je gedaan, en dat was eigenlijk wel zo comfortabel, het scheelde je vele hoofdbrekens. Maar nu je er dan toch zo voorstaat dat de vrijheid aan je voeten ligt, kun je deze gelegenheid ook bekijken als een mooie kans datgene te doen wat je werkelijk graag zou willen doen: voor jezelf beginnen.

Dromen

Eindelijk mag je durven dromen, moet je durven dromen! Haal je voor de geest wat je altijd al graag had willen doen. Vraag je af waar jij het liefst je tijd aan besteedt (of zou willen besteden). Wat geeft jou de meeste energie? Lees, kijk, luister, ervaar, ontdek, denk, fantaseer. Van sommige ideeën denk je: perfect! Maar echt perfect zijn, maar heel weinig ideeën. Noteer alles wat in je op komt, al is het nog zo fantastisch. Vertrouw op je interesse, wat jouw aandacht prikkelt, interesseert veel meer mensen. De beste projecten groeien als een virus: van het een komt het ander.

Gouden kans

Dat betekent wel dat je het bekende stramien moet loslaten om nieuwe terreinen te verkennen. Een heel nieuwe wereld met ongekende mogelijkheden. Laat je verbeelding spreken. Dompel jezelf onder, maar verzuip niet! Veel mensen durven die vrijheid niet aan. Ze vinden het eng en houden liever vast aan het bekende ook al belemmert het hen in hun vrijheid. Pas als ze op straat staan en geen andere keus hebben kan dat een gouden kans zijn, als ze hem durven grijpen.

Voordelen

Wat zijn de voordelen als je besluit het heft in eigen handen te nemen? Het gemak van routine in een baan in loondienst verruil je voor de onzekerheid en intensiteit van eigen projecten. Aan lange vergaderingen, roddels, pauzes en sleuronderbrekingen heb je geen behoefte, maar je zult er ook geen tijd meer voor hebben. In plaats van steeds water bij de wijn te moeten doen en eindeloos te debatteren om tot overeenstemming te komen, kun je doen wat jij wilt en je bent veel sneller. Je hebt alle vrijheid voor experimenten. Je leert opnieuw kijken.

Basisvereisten

Zeker is niet alles rozengeur als je er opeens alleen voor staat, het geeft vrijheid én verantwoordelijkheid. Er zijn wel een paar basisvereisten waaraan je moet voldoen:

• Nieuwsgierigheid; vertrouw op je intuïtie die wortelt in je levenlange ervaring. Emotionele betrokkenheid is een vereiste voor het welslagen van je eigen project.
• Zelfstandigheid; er is geen baas meer die jou zegt wat je moet doen of een opdracht vraagt uit te voeren. Jij bent degene die zichzelf steeds zal afvragen: hoe nu verder? En daar ook het antwoord op moet vinden.
• Motivatie; je moet je eigen werk beoordelen.
• Een dikke huid; kritiek geldt je werk, niet jou zelf, trek het je dus niet persoonlijk aan.
• Ambitie; passie trotseert iedere redelijkheid. Redelijkheid kan erg belemmerend werken, passie brengt je verder dan je voor mogelijk houdt.
• Ego zonder ego; geen opdracht is te klein of onbelangrijk voor je.
• Intensiteit boven rationaliteit; geef alles, dat onderscheid je van de loonslaaf.
• Focus, concentreer je op je project en alles wat daarmee te maken heeft.

Persoonlijke aandacht

Bedrijven draaien op efficiency, op massaproductie, op stroomlijning; alle beetjes baat uit een massa producten of diensten leveren samen een enorme opbrengst. Diversiteit en persoonlijke aandacht kosten tijd (en tijd is geld). Daar, in het afwijkende, valt voor de solist een wereld te winnen. Want mensen zullen zich altijd willen onderscheiden, hoe weinig ook. Solisten bloeien door een bijzondere draai aan een bestaand product of dienst te geven. De solist weet zich met zijn dienst of product bij uitstek te onderscheiden en levert daarmee zijn visitekaartje af.

Transactie

Bedrijven laten zich voorstaan op service, die dient om de transactie onzichtbaar te maken. Voor solisten is de transactie zelf - en alles wat daarbij komt kijken - datgene wat de moeite waard is. De solist focust op variëteit en diepgang. Dat doet hij door veel ervaring op te doen, veel te reizen, veel te lezen / leren over zaken die anderen dolgraag zouden willen doen, maar niet aan toe komen. Zo maak je van jezelf een bron van onschatbare waarde, een vat vol verrassingen. Een klein gebaar van een solist kan een grote impact hebben. Want jij begeeft je buiten de mainstream.

Vanuit het bijzondere naar het algemene

Zoek naar onverwachte oplossingen op kleine gebieden waaruit het grotere en meer voor de hand liggende verschijnt. Nieuwe ontdekkingen worden vaak gedaan terwijl je in de weer bent met ‘onbenulligheden’. Met andere woorden: denk vanuit het bijzondere naar het algemene. Bezondig je niet aan tunneldenken (van het grote naar het kleine)! Begin met iets dat je aandacht vraagt, dat je boeit. Het kan het begin zijn van een trend. Kijk naar het grotere, achterliggende verhaal. Werk vanuit een klein, controleerbaar idee.

Van idee tot project

• Breng alle mogelijke onderwerpen in kaart (beperk je zelf niet).
• Begin je onderzoek en vergeet niet de logistiek (plan van aanpak).
• Bedenk ruwweg waar je met je idee heen wilt, wie je om raad kunt vragen, hoe diep je wilt gaan.
• Op welke vragen zoek je een antwoord?
• Reserveer minstens twee weken voor onderzoek, gesprekken en controle van gegevens op internet
• Overweeg het gebruik van een onverwachte bron (wie heb je over het hoofd gezien? Wie is de minst voor de hand liggende persoon met een frisse invalshoek?
• Begin met het intensief verzamelen van gegevens en antwoorden.
• Is het nodig anderen bij je project in te schakelen, jouw stem blijft bepalend!
• Orden je materiaal zonder meteen een oordeel te vellen. Broed er een poosje op zodat het op zijn plaats kan vallen, zodat je ziet wat bruikbaar is.
• Houd je deadline in de gaten, anders duurt je project eindeloos.
• Naarmate je vordert, je met je project vereenzelvigt, wordt het moeilijker een frisse blik te behouden, origineel te zijn.
• Elk project betekent een nieuwe start, nieuwe vergezichten. Je ontwikkelt een zekere aanpak, je bouwt ervaring op, maar doordat het iedere keer anders is blijft je werk uitdagend.

Geld

Geld is wel een 'dingetje' voor een zelfstandige. De eerste twee jaar is het vooral een kwestie van investeren, niet van verdienen. Daar moet je tegen kunnen en niet nerveus van worden. Vervolgens, als je product aanslaat en je naam gemaakt hebt, ligt het inkomen van een zzp'er gemiddeld 10% lager dan dat van een werknemer. Wanneer je je geld krijgt is onzeker; niet te vergelijken met een vaste baan. Je moet er zelf achteraan als het niet komt. Je moet dus sprokkelen en sparen voor onvoorziene tegenvallers.

Administratie

Zelfstandigen moeten elke maand/kwartaal/halfjaar btw-aangifte doen. Dit is bepaald niet ieders liefhebberij en voor sommigen een regelrecht hoofdpijndossier. Waar je toch maar het beste regelmatig tijd voor uittrekt. Kun je het je veroorloven, en verdien je dan liever iets minder, schuif het dan door op het bordje van een boekhouder.

Pensioen

Iets anders waar je niet aan voorbij kunt gaan is je oudedagvoorziening. Het pensioen moet je nu zelf regelen, dat betekent dat je spaart, geld opzij zet voor later, via een veilige spaarrekening of belegging. Dat later kan weliswaar ver na je 65e liggen, als je je werk zo leuk vindt, dat je niet zonder zou kunnen, een ziekte of arbeidsongeschiktheid kan roet in het eten gooien, daar moet je dus altijd op voorbereid zijn.

Niet van negen tot vijf

Als je bij een baan al moet overwerken, 's avonds, in de weekends of met feestdagen en zelfs met vakanties, reken er maar op dat je dat als zelfstandige regelmatig zult moeten doen. Tenzij je daar zelf streng de hand aan houdt en dat niet doet. Wat je wel kunt regelen, is de hoeveelheid werk die je aanneemt en dat je in ieder geval stand by bent voor een klant met een klacht of verzoek. Een voordeel is dan weer dat je zomaar opeens een dagje vrij kunt nemen als het rustig is, of je andere klussen kunt afwerken. En natuurlijk ben je vrij in je eigen dagindeling.

Met of zonder vaste baan, vervelende klusjes blijven altijd bestaan. Zoals genoemde administratie, maar ook saaie opdrachten die je nodig hebt om het hoofd boven water te houden. Zolang er genoeg klussen tegenover staan waar je voor uit je bed gebeld wilt worden is er niets aan de hand.