Strafrecht: wat is strafrecht?

Strafrecht valt onder het publiek recht. Het strafrecht regelt de rechtsverhoudingen tussen de overheid en burgers. De overheid straft daarbij en niet de burger. Maar alleen als degene die gestraft wordt wettelijke strafbetalingen heeft geschonden. Alles over het strafrecht.

Strafrecht

Strafrecht regelt de rechtsverhoudingen tussen de overheid en burgers in de vorm van natuurlijke (gewoon mensen) en rechtspersonen (eigenaren van een BV, NV, stichting of iets dergelijks). De overheid is daardoor de enige die kan straffen als natuurlijke of rechtspersonen wettelijke strafbepalingen hebben geschonden.

Strafrecht kan enorme gevolgen hebben en is daarom bij wet aangegeven

Het strafrecht bepaalt nogal wat en heeft daardoor dus veel invloed op de maatschappij. Daarom is bij wet aangeven wat de rechten en bevoegdheden zijn van de bij het strafrecht betrokken partijen en is het van wettelijke waarborgen voorzien. In artikel 16 van de Grondwet is dan ook het legaliteitsbeginsel opgenomen. Dit zegt dat Geen feit strafbaar is dan uit kracht van een daaraan voorafgegane wettelijke strafbepaling. In artikel 1 van het Wetboek van Strafrecht wordt dat met wat andere woorden nog een keer herhaald. Uit deze regels volgt:

1. Dat strafbare feiten in de wet omschreven staan
2. Dat strafsancties in de wet moeten zijn omschreven
3. Dat strafbepalingen geen terugwerkende kracht mogen hebben. Verandert de wet dan gelden voor de verdachte de gunstigste bepalingen.

De wet is de bron van het strafrecht

De wet is dus de bron van het strafrecht. De formele wetgever heeft de bevoegdheid om feiten strafbaar te stellen. Dit is de Kroon gevormd door de Koning en de Ministers) samen met de Staten Generaal (de eerste en tweede Kamer). Wel geldt dat als lagere overheden de bevoegdheid hebben gekregen op grond van een formele wet, zij ook strafbepalingen kunnen maken. Wel is het zo dat de door de lagere wetgevers aangegeven strafbare feiten slechts overtredingen kunnen zijn.

Strafbare feiten: misdrijven of overtredingen

Strafbare feiten worden onderverdeeld in twee categorieën:

• Misdrijven
• Overtredingen

Wanneer is iets een misdrijf en wanneer een overtreding?

Strafbare feiten worden aangeduid met het woord delict.

1. Misdrijven zijn zware/zwaardere delicten
2. Overtredingen zijn lichte of lichtere delicten

Verder blijkt uit de boeken en de soort rechtbank die uitspraak doet, waaronder een delict valt. De verschillende soorten rechters hebben namelijk hun eigen competenties.

Soorten rechters

• De rechtbank is competent voor het beoordelen van misdrijven
• De politierechter is de alleensprekende rechter van de Rechtbank. Hij maakt dus geen deel uit van een meervoudige kamer. Hij mag geen zwaardere straffen uitspreken dan 6 maanden gevangenisstraf.
• De economische politierechter is ook alleen-rechtspreker. Hij spreekt recht als het gaat om overtredingen in het kader van de Wet Economische Delicten
• De rechtbank kent verder nog een Kinderrechter
• De Kantonrechter is competent voor het spreken van recht voor overtredingen

Onderscheid in misdrijven

Er is onderscheid in misdrijven. Dit ziet er zo uit:

• Opzetdelicten of doleuze delicten. Daarbij is sprake van opzet
• Schulddelicten of culpoze delicten. Daarbij is er sprake van onzorgvuldig, nonchalant of laakbaar handelen. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn bij dood door schuld
• Klachtdelicten. Daarbij vervolgt het Openbaar Ministerie niet op eigen initiatief. Er moet een aangifte zijn gedaan met het verzoek om te vervolgen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij belediging (niet bij belediging van een ambtenaar in functie)
• Definitief strafbaar feit. Dit is een menselijke gedraging die overeenstemt met een wettelijke delictsomschrijving en die wederrechtelijk is (dit betekent dat het in strijd is met het recht) en aan schuld te wijten is (dat betekent dat het aan de dader te verwijten is).