Wanneer stap je naar de rechter?

Als je het niet eens bent met een beslissing van bijvoorbeeld de gemeente of je wordt verdacht van een strafbaar feit, dan kun je naar de rechter stappen. Je kunt zelf een zaak aanspannen, maar ook voor de rechter worden gedaagd. Wanneer ga je naar de kantonrechter, de strafrechter, de civiele rechter of de bestuursrechter? En hoe zien die procedures eruit en wat kosten ze? Je kunt (gratis) juridisch advies inwinnen bij verschillende organisaties.

De kantonrechter en de civiele rechter

Een conflict tussen mensen en/of bedrijven kun je voor laten komen bij een kantonrechter of een civiele rechter. Bij de kantonrechter kun je terecht voor de volgende zaken:

• een geschil over huur, huurschuld of achterstallig onderhoud
• een geschil over een arbeidsovereenkomst, bijvoorbeeld ontbinding en het toekennen van een ontslagvergoeding
• een geschil over geld, een geldvordering tot en met € 5000
• overtredingen als te hard rijden, wildplassen en andere kleine overtredingen
• in beroep gaan tegen verkeersboetes

Alle overige conflicten tussen mensen en/of bedrijven worden behandeld door de civiele rechter.

De strafrechter

Bij de strafrechter kom je als je verdacht wordt van het plegen van een strafbaar feit. De strafrechter beoordeelt of dit zo is en koppelt hieraan eventueel een straf. Er is een onderscheid in te behandelen zaken en het aantal rechters dat zitting neemt. Eenvoudige zaken worden behandeld door één rechter, de politierechter. Zaken waarbij meer dan één jaar gevangenisstraf wordt geëist worden door drie rechters behandeld. Bij de strafrechter kun je in drie verschillende rollen terechtkomen. Deze zijn:

• als slachtoffer
• als getuige
• als verdachte

De bestuursrechter

Als overheden onderling een geschil hebben gaan ze naar de bestuursrechter. Ook als een burger of een bedrijf een geschil heeft met een overheidsorgaan wordt dit behandeld bij de bestuursrechter. Zaken waar je aan kunt denken zijn vergunningen, uitkeringen of milieuzaken. Ook zaken die gaan over het vreemdelingen- en ambtenarenrecht worden behandeld door deze rechter.

Juridisch advies bij geschillen

Als je te maken krijgt met rechtspraak is het verstandig om goed juridisch advies in te winnen. Er zijn verschillende mogelijkheden om advies te krijgen. Je kunt bijvoorbeeld terecht bij:

• een juridisch adviesbureau
• een advocaat via de rechtsbijstandverzekering
• een consumentenorganisatie
• een deurwaarder of incassobureau

(Gratis) Juridisch advies inwinnen

Verschillende adviesbureaus bieden gratis advies. Bij instanties als het Juridisch Loket en diverse Rechtswinkels kun je veelal gratis juridisch advies krijgen. Ook Stichting De Ombudsman geeft adviezen over zaken op bepaalde rechtsgebieden.

(Gratis) Juridische hulp bij rechtszaken

Als je voor de rechter moet komen kun je de hulp van een advocaat inroepen. Een advocaat staat je bij in de procedure en helpt je om de zaak voor jou zo gunstig mogelijk te laten verlopen. Bij diverse advocatenkantoren kun je (gratis) advies inwinnen over een te volgen procedure.

De rechtsbijstandverzekering

Als je een juridisch conflict hebt kan het handig zijn om een rechtsbijstandsverzekering te hebben. Hiervoor betaal je uiteraard periodiek premie. Via deze verzekering kun je de hulp inroepen van advocaten en juristen die in dienst zijn van de verzekeraar. Soms gebeurt het dat de verzekeraar zelf een advocaat regelt.

De kosten van een procedure

Als je naar de civiele of bestuursrechter gaat wordt je geconfronteerd met kosten. De kosten waar het om gaat zijn:

• de griffierechten
• de kosten voor rechtsbijstand
• de kostenveroordeling

Griffierechten

Dit is een legesheffing die door beide partijen moet worden betaald. Je betaald dit omdat je een procedure doorloopt. Als je een advocaat hebt ingeschakeld dan loopt de betaling vaak via de rekening van de advocaatkosten.

Kosten voor rechtsbijstand

Als je recht hebt op rechtsbijstand en je maakt hiervan gebruik dan moet je wel een eigen bijdrage betalen. Deze kosten liggen ergens tussen € 90 en € 800, afhankelijk van je inkomen. De rechtsbijstand dekt alleen de kosten van een advocaat.

Kostenveroordeling

Dit houdt in dat de rechter kan besluiten om de partij die in het ongelijk is gesteld, de kosten van de tegenpartij te laten betalen. Als geen van de partijen volledig in het ongelijk wordt gesteld kan er geen sprake zijn van een kostenveroordeling.