Eisen civiel effect

Als je rechten studeert en de mogelijkheid open wilt houden om later advocaat of notaris te worden of toe te treden tot de rechterlijke macht (de zogeheten togaberoepen), dan moet je bij het bepalen van je vakkenpakket rekening houden met de eisen van het civiel effect. Zonder het juiste vakkenpakket en dus zonder civiel effect is het niet mogelijk om advocaat of rechter te worden of te gaan werken bij het Openbaar Ministerie. De universiteit waar je je master haalt geeft normaliter de civiel effect-verklaring af.

Civiel effect na rechtenstudie

• Civiel effect
• Algemene eisen civiel effect
• Met welke opleidingen kun je het civiel effect behalen?
• Rechtenopleidingen in Nederland
• Alternatieve routes naar het civiel effect

Civiel effect

De term civiel effect is eigenlijk juridisch jargon voor de toegang tot de rechterlijke macht, het notariaat en de advocatuur. Deze beroepen kennen een aantal beroepsvereisten waaraan moet zijn voldaan alvorens men tot de betreffende beroepsgroep kan toetreden. Iedere rechtenstudent moet hiervan op de hoogte zijn, want een verkeerde vakkenkeuze kan betekenen dat niet aan alle vereisten is voldaan. Universiteiten geven over het algemeen echter aan alle eerstejaars een uitgebreide voorlichting over het civiel effect.

Algemene eisen civiel effect

Wie het civiel effect wil behalen moet voldoen aan de volgende eisen:

• Je hebt een bachelor Rechtsgeleerdheid en een master Rechtsgeleerdheid behaald aan een erkende Nederlandse universiteit (waaronder de Open Universiteit)
• Binnen deze opleidingen heb je tenminste 200 juridische studiepunten behaald, waarvan tenminste 60 in de master
• Je hebt het vak privaatrecht, met inbegrip van het burgerlijk procesrecht gehaald
• Je hebt het vak strafrecht, met inbegrip van het strafprocesrecht gehaald
• Je hebt één van de volgende drie vakken gehaald: Staatsrecht, Bestuursrecht (met administratief procesrecht) of Belastingrecht

N.b.: Weet je nu al dat je later bijvoorbeeld notaris wilt worden, dan zijn hieraan specifieke eisen verbonden. Je zult dan bijvoorbeeld vakken als belastingrecht, registergoederenrecht en faillissementsrecht moeten volgen. Studeer je aan een universiteit die de richting notarieel recht aanbiedt, dan wordt met het volgen van de betreffende hoofdrichting in de regel voldaan aan de vereisten omdat deze hier speciaal op is ingericht.

Met welke opleidingen kun je het civiel effect behalen?

Zoals gezegd dien je voor het behalen van het civiel effect zowel een bachelor- als een masteropleiding te hebben afgerond. Binnen elke bachelor Rechtsgeleerdheid is het mogelijk om aan de vereisten voor het civiel effect te voldoen, echter moet je er bij bepaalde trajecten of hoofdrichtingen wel goed rekening mee houden dat je de juiste vakken kiest. Kies je bijvoorbeeld een multidisciplinair traject dan is het niet vanzelfsprekend je alle benodigde vakken doet. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk bepaalde procesrechtvakken en vakken met betrekking tot handels- en rechtspersonen over te slaan. Dit zou je echter in de problemen brengen wanneer je het civiel effect wilt behalen. Het is daarom altijd aan te raden je studieschema met een studieadviseur door te spreken.

Ook niet alle op rechten georiënteerde masteropleidingen bieden een voor het behalen van het civiel effect geschikt curriculum aan. Naast de klassieke masteropleidingen als privaatrecht, strafrecht, fiscaal recht of ondernemingsrecht worden aan Nederlandse universiteiten ook tal van opleidingen aangeboden die weliswaar een LLM titel opleveren, maar die naast rechtenvakken ook een aantal vakken van andere faculteiten verplicht stellen. Te denken valt aan opleidingen als criminologie, internationaal recht en Law & Politics of International Security. Door de eis dat tenminste 60 van de 200 juridische studiepunten in de masterfase behaald moeten worden kan het zo zijn dat je bij deze opleidingen extra ECTS moet halen om aan deze vereiste te voldoen. Sommige universiteiten vermelden in hun studiegids of voor het betreffende vak behaalde studiepunten wel of niet meetellen voor het civiel effect. Enkele opleidingen bieden daarnaast de garantie dat alle binnen de master verplicht gestelde vakken hiervoor meetellen.

Rechtenopleidingen in Nederland

Aan de volgende tien Nederlandse universiteiten kun je op WO-niveau je bachelor halen:

• Erasmus Universiteit Rotterdam
• Radboud Universiteit Nijmegen
• Rijksuniversiteit Groningen
• Tilburg University
• Universiteit Leiden
• Universiteit Utrecht
• Universiteit van Amsterdam
• Universiteit van Maastricht
• Vrije Universiteit
• Open Universiteit

Alternatieve routes naar het civiel effect

In het moderne studieklimaat waarin studenten vaak aparte routes naar hun uiteindelijke doel kiezen en ook delen van hun opleiding in het buitenland doen, zijn er tal van routes mogelijk die naar het civiel effect leiden. Zo kan het bijvoorbeeld gebeuren dat iemand een master internationaal recht doet na een niet-rechten bachelor en dan na het behalen van de master alsnog beslist om een rechtenbachelor te gaan doen. Ook kan het gebeuren dat iemand na een opleiding rechtsgeleerdheid in Nederland te hebben voltooid een rechtenmaster in het buitenland gaat doen. De in het buitenland behaalde studiepunten tellen dan niet mee voor het civiel effect, waardoor van een student geëist kan worden dat hij in Nederland nog een volledige master doet. Ook kan het zijn dat iemand een rechtenbachelor en -master in Nederland heeft gedaan maar niet alle voor het civiel effect vereiste vakken heeft gekozen. Deze vakken kunnen later door middel van contractonderwijs of losse cursussen bij de Open Universiteit alsnog behaald worden. Zo zijn tal van routes naar het civiel effect mogelijk.

Wie rechten als tweede bachelor doet kan vaak op basis van een eerder behaalde opleiding diverse vrijstellingen krijgen. Het is daarbij wel belangrijk om in het achterhoofd te houden dat het toegekend krijgen van te veel vrijstellingen kan betekenen dat niet aan het vereiste minimumaantal juridische studiepunten wordt voldaan.