Kindsdeel opeisen bij testament op de langstlevende?

Bij een testament op de langstlevende wordt de achterblijvende partner zo goed mogelijk beschermd tegen de rechten van kinderen of andere familie. Ook de achtergebleven partner erft (als er een testament op de langstlevende is opgemaakt) een kindsdeel. Als u de totale erfenis als een appel ziet, en er zijn drie kinderen plus de weduwe of weduwnaar die recht hebben op een deel van die appel, dan erft de weduwe of weduwnaar en ieder kind dus een deel van de appel, bij een testament op de langstlevende. Omdat bij een testament op de langstlevende de achterblijvende partner in veel gevallen de helft van het bezit erft, plus een kindsdeel, heeft deze altijd het grootste deel van de erfenis in bezit. De kinderen hebben (alleen op papier) recht op hun kindsdeel. Eerst zal bepaald moeten worden hoeveel het kindsdeel waard is, daarna kan de waarde door een notaris op papier worden vastgelegd. Kinderen kunnen hun kindsdeel bij een testament op de langstlevende meestal niet direct opeisen, maar alleen in bijzondere omstandigheden. Bij een overlijden van een van de ouders is het niet zo vanzelfsprekend dat kinderen iets erven, en zelfs hun kindsdeel is vaak niet opeisbaar.

In gemeenschap van Goederen

Was de overleden partner in gemeenschap van Goederen getrouwd met de langstlevende partner, dan erft de weduwe/weduwnaar dus in eerste instantie ook de helft van alle bezit. In dat geval erft de langstlevende dus de helft plus een kindsdeel.

Het is dan niet zo dat de kinderen hun deel van de appel direct kunnen opeisen. Er wordt vastgesteld wat hun deel waard is in geld, maar het wordt niet uitgekeerd, tenzij anders overeengekomen. Door het testament op de langstlevende is het zo dat de kinderen hun deel pas kunnen opeisen na het overlijden van de langstlevende partner. Vaak zijn er voorwaarden opgenomen in het testament op de langstlevende, waaronder de kinderen hun kindsdeel wel kunnen opeisen, bijvoorbeeld bij:

• hertrouwen van de langstlevende (in gemeenschap van goederen)
• en uiteraard bij overlijden van de langstlevende partner

Als er verder geen voorwaarden bestaan kan de achtergebleven partner echter over het totale bezit beschikken tot aan zijn/haar eigen overlijden (of hertrouwen zoals/indien overeengekomen) en het bezit zelfs lekker opmaken. De kinderen hebben dan weliswaar op papier wel recht op hun kindsdeel, maar als het opgemaakt is, valt er niets meer te erven.

Kindsdeel vaststellen?

Na het overlijden van een ouder wordt bij een testament op de langstlevende vastgesteld wat het totale bezit waard is. Dus wat er aan waardevolle spullen is, wordt getaxeerd, zoals onroerend goed, persoonlijke spullen, inboedel, sieraden, maar ook wat er op de bankrekeningen staat en of er een levensverzekering is uitgekeerd. Alle bezittingen samen bepalen de waarde van de ´appel´, en dus ook de waarde van het kindsdeel. Het kindsdeel is alleen opeisbaar als het testament daar ruimte voor geeft. Dus bij een gewoon testament zonder bescherming op de langstlevende.

Is een kindsdeel hetzelfde als de legitieme portie?

Een kindsdeel is niet hetzelfde als de legitieme portie. Het kindsdeel is het deel van het totaal te erven bezit waar u als kind op papier recht hebt, maar u krijgt dit lang niet altijd in handen aangezien de achtergebleven partner tot aan zijn/haar dood de eigenaar blijft van het bezit, en deze kan het dus opmaken voor zijn/haar eigen overlijden. Legitieme portie is de helft van het kindsdeel, waar u als kind aanspraak op kunt maken. Dit is niet verplicht. Het is in de loop der jaren echter steeds moeilijker geworden om het kindsdeel of de legitieme portie daadwerkelijk te verkrijgen.

U wilt dat uw kinderen hun kindsdeel wel kunnen opeisen?

Heeft u kinderen uit een eerder huwelijk en wilt u dat deze kinderen ook hun kindsdeel kunnen krijgen na uw overlijden? Dan is een gewoon testament beter. U laat dan in het testament vastleggen dat uw partner (waarmee u in gemeenschap van goederen getrouwd moet zijn) de helft erft + een kindsdeel. De kinderen erven elk hun eigen kindsdeel van het totale bezit. Zij kunnen dat dan na uw overlijden ook meteen opeisen en zullen dat in de meeste gevallen ook doen, aangezien indien zij dat niet zouden doen, de overgebleven partner kan hertrouwen en weer een testament op de langstlevend nemen. De kinderen komen dan nooit meer bij hun kindsdeel. Tegen de tijd dat ze het zouden kunnen opeisen, is het of opgemaakt of de achtergebleven nieuwe partner blijkt met de overledene een testament op de langstlevende te hebben. Overleg met een notaris wat voor uw wensen het beste is.

Kindsdeel uitbetaald krijgen?

Kinderen krijgen pas het kindsdeel bij een testament op de de langstlevende, als de langstlevende ook is overleden, maar alleen als er nog bezit over is. Als het is opgemaakt, dan is er niets meer te erven. Bij het overlijden van een van de ouders, erft bij een testament op de langstlevende de weduwe/weduwnaar de helft + een kindsdeel, en heeft daardoor alle bezit in beheer. Ook de kindsdelen van de kinderen hebben alleen een waarde op papier, niet als een absoluut recht. Als de andere ouder ook overlijdt en alle bezit blijkt te zijn opgemaakt, is er niets te erven. De weduwe of weduwnaar is dus niet verplicht het kindsdeel voor kinderen te bewaren en te reserveren. Hij/zij mag het uitgeven. Vaak zit dergelijk bezit echter in stenen, bijvoorbeeld een huis. De weduwe of weduwnaar blijft vaak tot aan zijn/haar eigen dood in het huis wonen. Na het overlijden van deze ouder komt het kindsdeel dan dus alsnog vrij. Als de weduwe of weduwnaar na het overlijden van een van de ouders hertrouwt met een nieuwe partner, en hij/zij trouwt in gemeenschap van goederen, dan kan het kindsdeel op dat moment wel eerder opgeëist worden. Dit is afhankelijk van het testament. Het is belangrijk om dit goed na te vragen bij een onafhankelijke notaris, omdat er een verschil gemaakt wordt tussen een huwelijk in gemeenschap van goederen en een huwelijk onder huwelijkse voorwaarden. De langstlevende kan overigens ook vanaf het eerste overlijden af al een stiefouder, bijvoorbeeld als er kinderen uit een eerder huwelijk zijn. Als u wilt dat uw kinderen uit uw eerste huwelijk later zeker hun kindsdeel of legitieme portie zullen krijgen, kunt u het beste met de notaris overleggen welk testament voor u het beste is.

Een testament op de langstlevende is in eerste instantie ontworpen om de echtgenoten/levenspartners te beschermen tegen het opeisbaar maken van het erfdeel van kinderen. Omdat de kinderen in veel gevallen na het overlijden van een van de ouders niet bij hun kindsdeel kunnen komen, is de kans niet ondenkbaar dat zij zelfs nooit iets zullen erven, want wat eenmaal opgemaakt is, is voor altijd weg en wat er niet meer is kan men ook niet alsnog verkrijgen.

Lees verder

• De Notaristelefoon bellen, telefoonnummer