Bescherming tegen wanbetalers: het eigendomsvoorbehoud

Het komt helaas vaak voor dat u als ondernemer met onbetaalde rekeningen blijft zitten. Indien een klant vervolgens failliet gaat, staat u met uw onbetaalde rekening achteraan in de rij van crediteuren en is de kans groot dat u niets betaald krijgt. Om dit risico te beperken is het verstandig om een eigendomsvoorbehoud af te spreken. Een eigendomsvoorbehoud is een voorzorgsmaatregel tegen wanbetalers: als betaling achterwege blijft, heeft u het recht uw spullen terug te halen. Zelfs bij een faillissement. Onderstaand leest u wat eigendomsvoorbehoud betekent, waar u bij het bedingen van een eigendomsvoorbehoud goed op moet letten en treft u een kort maar krachtige voorbeeldclausule aan.

Eigendomsvoorbehoud, wat betekent het?

Een eigendomsvoorbehoud zorgt ervoor dat u juridisch eigenaar blijft van producten die u levert, totdat er betaald wordt. Doordat het product uw eigendom blijft, heeft u het recht dit product terug te halen bij een klant die niet betaalt. Dit geldt ook bij faillissement.

Waaraan moet een eigendomsvoorbehoud voldoen?

Een eigendomsvoorbehoud moet aan een aantal voorwaarden voldoen:

1. U moet kunnen aantonen dat het uw goederen zijn

Het eigendomsbehoud heeft alleen effect indien u nog kunt aantonen welke goederen u heeft geleverd. Is dat niet mogelijk, dan kunt u uw goederen niet terugvorderen. Het moet duidelijk zijn dat de zaken van u afkomstig zijn. Daarom is het verstandig om bijvoorbeeld voor een duidelijk herkenbare verpakking te zorgen of liefst uw firmanaam op de betreffende goederen vermelden.

2. Het eigendomsvoorbehoud moet schriftelijk zijn overeengekomen

Het is zeer belangrijk om het eigendomsvoorbehoud schriftelijk vast te leggen voor of tijdens het sluiten van de transactie. Dit kan bijvoorbeeld door een clausule in de offerte, het contract of in de algemene voorwaarden op te nemen. Het meest krachtige is om het eigendomsvoorbehoud op te nemen in het contract dat door beide partijen wordt ondertekend. Op die manier kan er geen discussie ontstaan over wat er is overeengekomen.

Meestal, want dat is eenvoudiger, wordt het eigendomsvoorbehoud opgenomen in de algemene voorwaarden die bij elke verkoop worden overhandigd. Let er dan wel op dat het om de toepasselijkheid van algemene voorwaarden zeker te stellen noodzakelijk is om deze voor of bij het sluiten van de overeenkomst ter hand te stellen aan de koper en deze op de offerte of contract voor akkoord te laten ondertekenen. Ook kunt u de algemene voorwaarden (waarin het eigendomsvoorbehoud is opgenomen) op de achterzijde van uw offerte of contract laten afdrukken.   

3. Het product moet “op zichzelf blijven staan”

Het product moet  “op zichzelf blijven staan” en dus geen onderdeel worden van een ander product of bewerkt worden zodat een nieuw product ontstaat. Voorbeelden: als de door u geleverde autoradio’s inmiddels zijn gemonteerd in auto’s en als van het door u geleverde bloem, broden zijn gebakken dan zijn de producten dus niet meer terug te halen met een eigendomsvoorbehoud.

Voorbeeldclausule voor ondernemer X

X behoudt zich de eigendom van de geleverde of nog te leveren producten voor totdat de facturen voor deze producten volledig zijn betaald. De koper is verplicht om de producten tot verkoop als herkenbare eigendom van X te bewaren.

Tips

• Bovenstaande is een eenvoudige voorbeeldclausule. Het eigendomsvoorbehoud kan het best op maat worden gemaakt voor uw bedrijf in een modelcontract of algemene voorwaarden op advies van een jurist of advocaat.
• Houd goed de financiële situatie van de koper in de gaten. Grijp bij twijfel snel in en haal uw producten terug. De curator kan in het geval van een faillissement een afkoelingsperiode inlassen en de Belastingdienst heeft sterke rechten. Als u te lang wacht dan kunt u alsnog op uw producten wachten tot u een ons weegt.
• Richt u in geval van faillissement van de koper schriftelijk tot de curator en maak zoveel mogelijk aantoonbaar dat de producten van u zijn (offerte, factuur, contract of algemene voorwaarden met eigendomsvoorbehoud).
• Failliete bedrijven en de curator die de zaak behandelt kunt u vinden in het Centraal Insolventieregister op rechtspraak.nl