Wat zijn halffabricaten?

Regelmatig lees je dat een fabriek naast eventuele eindproducten ook zogenaamde halffabricaten produceert. Een halffabricaat maakt dus deel uit van het productieproces. Wat een halffabricaat precies is, is echter niet voor iedereen vanzelfsprekend. Het begrip halffabricaat kan op verschillende wijze gedefinieerd worden en kan het best worden uitgelegd aan de hand van enkele bekende voorbeelden.

Definitie halffabricaten

Een halffabricaat is het product dat zich bevindt in de fase tussen het hebben van enkel een grondstof en het hebben van een eindproduct. Het gaat dus om een product ofwel materiaal dat reeds uit één of meerdere grondstoffen gemaakt is, maar nog enkele bewerkingsslagen nodig heeft om daadwerkelijk een eindproduct te worden. Wie gaat zoeken in woordenboeken en encyclopedieën komt diverse definities van het begrip ‘halffabricaat’ tegen. Het bekende online woordenboek woorden.org stelt bijvoorbeeld dat een halffabricaat een tussenvorm van het eigenlijke product is. De grondstof is reeds bewerkt, maar moet nog verder bewerkt worden tot een daadwerkelijk eindproduct. Volgens de Dikke van Dale is een halffabricaat daarom simpelweg ‘een product van de verwerking van grondstoffen, gebruikt voor de vervaardiging van een eindproduct’. Met andere woorden: een halffabricaat is een reeds bewerkte grondstof, maar het product is nog niet af. Er dienen voordat het eindproduct gereed is nog andere bewerkingen plaats te vinden met het halffabricaat.

Waaruit kunnen halffabricaten bestaan?

Om een halffabricaat te maken worden dus grondstoffen bewerkt. Er zijn ontzettend veel verschillende halffabricaten, aangezien er veel verschillende grondstoffen zijn met zeer uiteenlopende bewerkingsmogelijkheden. Zo worden in de basisindustrie halffabricaten gemaakt in raffinaderijen, waarbij bijvoorbeeld ijzererts uit ijzer gewonnen wordt. In hoogovens wordt dit ijzer uiteindelijk verwerkt tot staal. Vervolgens kunnen er weer andere technieken worden toegepast om van dit staal andere halffabricaten te maken. Denk daarbij bijvoorbeeld aan boren, knippen, buigen, vrije vorm smeden, lassen en gieten. De producten die hierdoor ontstaan, zoals ijzeren profielen en platen, worden eveneens halffabricaten genoemd. Ze worden namelijk later ingezet om een eindproduct te vervaardigen. Vaak worden hiervoor in andere fabrieken eerst nog samengestelde halffabricaten gemaakt, waarna deze in weer een ander bedrijf tot een eindproduct worden gemaakt. In alle verschillende stappen waarin een eindproduct gemaakt wordt zien we dus in feite halffabricaten terug.

De verschillende soorten halffabricaten

Gezien de grote hoeveelheid grondstoffen en de diverse bewerkingsmogelijkheden is het ondoenlijk om hier een uitputtende lijst van halffabricaten weer te geven. Er zijn echter wel enkele herkenbare voorbeelden van halffabricaten die duidelijk maken wat er nu precies met dit begrip bedoeld wordt. Eén van de bekendste kwam hierboven al even voorbij: uit ijzererts kan ijzer gewonnen worden, waardoor deze bewerkt kunnen worden tot bijvoorbeeld ijzeren buizen (halffabricaat). Van deze ijzeren buizen kan een fiets gemaakt worden (eindproduct). Een bekend voorbeeld van een halffabricaat uit de voedingsmiddelenindustrie is meel. Meel is het resultaat van het bewerken van de grondstof graan. Van het halffabricaat meel kan vervolgens bijvoorbeeld het eindproduct ‘brood’ gemaakt worden. Ook in de maakindustrie kom je veel halffabricaten tegen. Zo kunnen houten planken (halffabricaat) gemaakt worden van de grondstof ‘boom’. Vervolgens kan van deze planken een eindproduct gemaakt worden, zoals bijvoorbeeld een tafel of een kast.