Hoe bepaal je de prijs van een product?

Aan ieder product hangt een bepaalde prijskaart. Deze prijs wordt door verschillende factoren bepaald. Uiteraard is een van deze factoren de mate waarin het product gewild is en de mate waarin er concurrentie voor het product is. Een gewild product zonder veel concurrentie kan bijvoorbeeld al sneller een hogere prijs krijgen. Toch zijn er ook nog andere factoren die de prijs van een product bepalen, zoals de kosten om het product op de markt te brengen. Deze kosten kunnen bepaald worden in de kostentoerekening.

Wat is kosten toerekening?

Kostentoerekening is het toerekenen van directe en indirecte kosten, aan een product of dienst, zodat deze gemaakt kunnen worden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de kosten van de grondstoffen, de kosten van de productie, de kosten van de personeelskosten die erbij gebaat zijn, logistieke kosten en kosten om het product daadwerkelijk aan de man te krijgen. Dergelijke kosten kunnen we in drie soorten kosten indelen:

• Variabele kosten
• Vaste kosten
• Gemengde kosten

Variabele kosten

Variabele kosten zijn kosten van een organisatie die veranderen ten gevolge van een verandering in de omvang van de activiteiten (de bedrijfsdrukte). De variabele kosten verdelen we in:

• Proportioneel variabele kosten: kosten veranderen recht evenredig met de verandering in de bedrijfsdrukte. Variabele kosten per eenheid product zullen gelijk blijven.
• Progressief stijgende variabele kosten: kosten veranderen méér dan evenredig met verandering in de bedrijfsdrukte. Kosten per eenheid product nemen toe, naarmate de omvang van de productie toeneemt.
• Degressief stijgende variabele kosten: kosten veranderen mínder dan evenredig ten gevolge van een verandering in de bedrijfsdrukte. Kosten per eenheid product nemen af naarmate de productieomvang toeneemt.

Vaste kosten

Vaste kosten, ook wel constante kosten genoemd, zijn kosten die niet veranderen ten gevolge van een verandering in de bedrijfsdrukte, zolang de productieomvang binnen de beschikbare capaciteit van de onderneming ligt (bijvoorbeeld de huurkosten voor het bedrijfsgebouw, machines e.d.).

Gemengde kosten

Gemengde kosten tenslotte zijn kosten die voor een gedeelte het karakter hebben van vaste en een deel variabele kosten (bijvoorbeeld elektriciteit, loon van werknemers).

Het bepalen van de kostprijs van een product

Om de kostprijs van een product te kunnen berekenen, is het belangrijk om alle bovengenoemde kosten mee te nemen in deze berekening. De kostprijs is de waarde waartegen het product gemaakt wordt, in feite is de kostprijs het bedrag dat betaald moet worden voor het product om per product exact quitte te spelen. De standaardkostprijs van een product is gelijk aan de gemiddelde toegestane kosten per product. Dit gemiddelde wordt berekend door de toegestane kosten bij een normale productie, te delen door de normale productie.

Het berekenen van de kostprijs bij normale productie

De kostprijs van een product kan berekend worden door de verschillende soorten kosten te nemen en deze in een formule uit te werken. Bij deze formule neem de de variabele kosten bij een normale productie plus de vaste kosten bij een normale productie, en deel je de som daarvan door de normale productie. Oftewel

kostprijs = (variabele kosten bij een normale productie + vaste kosten bij een normale productie) / normale productie

Naast de kostprijs zijn er echter nog meer factoren die bepalen wat de prijs van een product wordt. Zoals al eerder vermeldt, wordt de prijs van een product ook bepaald door de gewildheid van het product en het gemak waarmee men voor een concurrent kan kiezen. Als het product zeer gewild is en men moeilijk voor een concurrent kan kiezen, kan de prijs verhoogd worden. Om de gewildheid van het product te verhogen is een stuk marketing nodig.