De aquacultuur in Nederland en de rest van Europa

De aquacultuur speelt een grote rol in Nederland en de rest van Europa. Overal in Europa in men gespecialiseerd in het kweken van andere soorten vis. Sommige soorten kunnen enkel in zee leven en andere soorten ook in een bak op het land. In Nederland is vooral de mosselteelt een erg grote sector, ook wordt er gedaan aan intensieve vishouderij.

Wat is aquacultuur?

Aquacultuur is de teelt van organismen in water. Het zijn bijvoorbeeld mosselen, zalm en forel die worden gekweekt in zeewater of in grote bakken ergens op het land. Het vangen van wilde vis valt niet onder aquacultuur maar onder visserij.

Aquacultuur in Europa

De aquacultuur in Europa kan worden onderverdeeld in vijf verschillende hoofdsectoren:

• De zalmteelt in Noorwegen, Ierland en Schotland
• De karperteelt in Centraal Europa en Zuid-Duitsland
• De forelteelt in Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Italië en Spanje
• De schelpdierteelt in Nederland, Spanje, Duitsland, Denemarken, Ierland en Frankrijk
• De teelt van zeebrasem en zeebaars in het Middellandse Zee-gebied

Wanneer we dit samenvoegen zien we dat het noorden van Europa voornamelijk leeft van zalm en forel. Het zuiden van Europa leeft voornamelijk van zeebrasem en zeebaars, maar ook voor een deel van de forel- en schelpdierteelt. De schelpdieren zijn voornamelijk terug te vinden langs de kustlijn aan de westzijde van Europa. Forel en karper kunnen worden geteeld op het land in grote bakken, vandaar dat deze vissen ook worden geteeld in landen met weinig zee. Er zijn in Europa vele discussies met betrekking tot het telen van deze twee vissoorten over het watergebruik en de watervervuiling van rivieren en grondwater.

Aquacultuur in Nederland

In Nederland bestaat de aquacultuur uit twee verschillende onderdelen: de mosselteelt in die oorspronkelijk uit Zeeland komt en een intensieve vishouderij in 'Recirculating Aquaculture Systems'. Hierbij wordt in een kweekbak het water continu gezuiverd en opnieuw gebruikt. Hierdoor is men niet meer afhankelijk van oppervlaktewater, ook is het systeem zeer milieuvriendelijk.

Mosselteelt

Tot 1950 kwam vrijwel alle mosselteelt uit Zeeland. Toen hier een keer een enorme besmetting met een parasiet heeft plaatsgevonden is een groot deel van de mosselteelt naar andere delen in de Waddenzee verplaatst. De mosselen worden vaak wanneer ze verkocht worden wel nog steeds Zeeuwse mosselen genoemd.

In Nederland worden mosselen gekweekt op kweekpercelen in ondiepe kustgebieden. Eenjarige mosselen worden opgevist uit de Waddenzee en vervolgens opnieuw uitgezaaid in de daartoe bestemde kweekpercelen, vaak liggen deze percelen ook ergens in de Waddenzee. Op het moment dat de mosselen ongeveer 5-6 centimeter groot zijn, zijn ze bijna klaar voor consumptie. Ze worden eerst nog naar de Oosterschelde gebracht om hier in een periode van drie weken tot enkele maanden hun overtollige zand te verliezen. In tegenstelling tot de bodem van de Waddenzee is de bodem van de Oosterschelde hard. Per jaar wordt er door alle kwekers samen ongeveer 50-80 miljoen kilo mosselen gekweekt. De jaarlijkse omzetwaarde hiervan is gemiddeld 60 miljoen euro.

Intensieve vishouderij

Bij de intensieve vishouderij wordt er vrijwel altijd gebruik gemaakt van 'Recirculating Aquaculture Systems'. Hierbij wordt in het begin grondwater opgepompt, deze wordt vervolgens soms ontijzerd. Vervolgens wordt het water gezuiverd: de vaste afvaldeeltjes worden eerst verwijderd uit het water, vervolgens wordt het opgeloste ammonium in het water via een speciale reactor omgezet tot nitraat en daarna nog eens gereduceerd tot stikstofgas. Het verkregen afval wordt als meststof verkocht en uitgereden over het akkerland.

Bij de intensieve vishouderij is er sprake van zeer strenge milieuheffingen, hierdoor worden bedrijven gedwongen om steeds opnieuw te investeren in dure, technische innovaties die het milieu nog minder belasten. In Nederland wordt er anno 2015 onder andere steur, zeebaars, zagers, tarbot, paling en snoekbaars gekweekt in dit soort systemen. Er zijn een 40-tal bedrijven in Nederland te vinden die werkzaam zijn in de visteelt.