Goedkoop personeel ontslaan: faillissement en doorstart

Komt een bedrijf in de rode cijfers dan kan een reorganisatie met een ontslagronde uitkomst bieden waarbij de ontslagenen recht hebben op een ontslagvergoeding. Is er echter sprake van een faillissement, waardoor personeel op straat komt te staan dan heeft het bedrijf niet meer de verplichting om onkosten bij ontslag te vergoeden. Tegenwoordig wordt er steeds vaker een stille bewindvoerder ingeschakeld om een doorstart te bereiken, nadat het faillissement is uitgesproken. Wat voor consequenties heeft dit en waarom kan het via deze weg worden misbruikt om goedkoop mensen te ontslaan?

Goedkoop personeel ontslaan

• Aanleiding voor bedrijfssluiting
• Onder curatelestelling
• Stille bewindvoerder
• Volgende dag weer aan het werk
• Misbruik bij doorstart faillissement
• Aanvullende regelgeving

Aanleiding voor bedrijfssluiting

Om een bedrijf rendabel te houden moeten de inkomsten groter zijn dan de uitgaven, zodat er winst kan worden gedraaid. Indien de onkosten hoog zijn en de opbrengsten dalen dan komt de onderneming op een gegeven moment onder het break-evenpoint terecht waardoor verlies wordt geleden. Het houdt in dat er moet worden geteerd op de nog resterende baten. Indien het bedrijf is gefinancierd middels bedrijfsleningen en zijn verdere schulden hoog dan kan het zijn dat de schuldeisers eisen stellen aan tijdige betalingen. Kan het echter niet worden betaald dan kan een schuldeiser overgaan tot een faillissementsaanvraag. Daarnaast kan ook het bedrijf zelf het faillissement aanvragen om zo van een beoogde doorstart te kunnen profiteren.

Onder curatelestelling

Is het faillissement uitgesproken dan komen alle schulden en baten onder toezicht te staan van een curator. Deze wordt op verzoek van een Rechtbank ingeschakeld, zodat de financiële omstandigheid van het bedrijf netjes wordt afgehandeld. Normaal gezien heeft het bestuur na inschakeling van de curator geen mogelijkheden meer om handelingen te doen met het eigen of vreemd vermogen. Dit kan pas worden gedaan vanaf het moment dat de schulden zijn afbetaald. Let wel vaak betreft het de omstandigheid dat er geen baten overblijven en de ontbinding van de complete bedrijfsvoering een feit wordt. Deze manier van onder curatelestelling verschilt aanzienlijk met een door de onderneming ingeschakelde stille bewindvoerder.

Stille bewindvoerder

Indien het bedrijf ziet aankomen dat men het niet meer kan redden, dan kan worden overwogen om voortijdig een stille bewindvoerder in te schakelen. In dat geval komt niemand te weten dat de onderneming in slecht vaarwater zit, echter er wordt reeds in kaart gebracht wat de schulden en baten zijn. Daarnaast wordt naar oplossingen gezocht. Het doel hierbij is dat er een doorstart in welke vorm dan ook wordt bewerkstelligd, zodat praktisch gezien de deuren niet langdurig dichtblijven. Het kan inhouden dat er her en der moet worden gesnoeid in afdelingen, departementen en personeel, echter na deze ronde kan een deel verder gaan in afgeslankte vorm. Het heeft direct als grote voordeel dat het kostentechnisch veel gunstiger is en een betere concurrentiepositie kan worden verkregen.

Volgende dag weer aan het werk

Het klinkt apart maar door de inzet van de stille bewindvoerder is een oplossing gevonden, waardoor het bedrijf failliet is verklaard terwijl de volgende dag men in kleinere vorm weer door kan gaan. De slechte minder renderende onderdelen zijn afgeroomd, zodat een gezond bedrijf overblijft. Met die opzet kan collectief ontslagen personeel deels de opeenvolgende dag weer worden aangesteld.

Misbruik bij doorstart faillissement

Een probleem bij voorgaande methode van werken is dat slecht draaiende bedrijven er misbruik van kunnen maken. Duur personeel zorgt ervoor dat de onkosten hoog zijn, waardoor het bedrijf het niet kan volhouden. Door het faillissement uit te roepen kan een doorstart worden gemaakt, zodat een afgeslankte onderneming met goedkope arbeidskrachten kan doorgaan. Bij het faillissement is iedereen namelijk ontslagen en kan bij een doorstart selectief personeel weer worden aangenomen. Dit principe zorgt ervoor dat ouder en duurder personeel naar huis wordt gestuurd, terwijl het overgrote deel goedkope werknemers kan blijven doorgaan. Daarnaast speelt het concurrentievervalsing in de hand aangezien de onderneming bij doorstart tegen veel gunstigere prijzen producten op de markt kan brengen.

Aanvullende regelgeving

Er wordt inmiddels gewerkt aan aanvullende wetgeving, waaraan moet worden voldaan indien bedrijven bij faillissement van een doorstart willen gebruikmaken. Ook in dat geval zal er een afspiegelingsbeginsel van toepassing moeten zijn, zodat er een eerlijke verdeling van ontslagenen ontstaat. Op die manier kan scheefgroei binnen het personeelsaanbod worden voorkomen en wordt een bevoorrechte positie van het doorstartende bedrijf vermeden. Tot dusver is die aanvullende wetgeving er niet en kunnen ondernemingen er dus nog volledig van profiteren door duur personeel na een herstart niet meer aan te nemen. Daarnaast geldt eveneens dat onkosten voor ontslagvergoeding via deze weg voor alsnog kunnen worden omzeild en dat staat in schril contrast met ontslag wegens bedrijfseconomische redenen.

Lees verder

• Ontslag wegens bedrijfsbeëindiging, is er een vergoeding?
• Ontslag door psychische druk werkgever, mag dat?
• Ik neem ontslag! Wat zijn de gevolgen van ontslag nemen?