Hoe overleef je een reorganisatie?

Reorganisatie: een donkere wolk die velen boven het hoofd hangt. Niet alleen wanneer je je baan kwijtraakt. Al is dat de eerste persoonlijke tragedie die in het oog springt, er is ook een minder zichtbaar probleem voor degenen die (nog) wél mochten blijven. Die zitten met onzekerheid over de toekomst, moeilijke gevoelens en zelftwijfel. Hoe overleef je een reorganisatie als achterblijver? Tips en inzichten in samenwerking met arbeidsbemiddelaar Robert Half International. Je denkt bij de problematiek van een reorganisatie het eerst aan degenen voor wie de bijl al gevallen is. Met reden. Je baan kwijtraken is zeer belastend. Minder belicht maar toch heel belangrijk, zijn de problemen voor degenen die nog wel in het bedrijf werkzaam zijn. Ten eerste zit je met de verwerking van de reorganisatie die om je heen heeft plaatsgevonden: die bevriende collega is weg, je werkte al weken in een sfeer van onzekerheid en dreiging, misschien ben je zelf nog maar nét de dans ontsprongen. En bovendien: hoe ziet de toekomst eruit? Nog een reden erbij voor onzekerheid. Psychische klachten liggen op de loer, en dat kun je er net niet bij hebben. Toch hoef je je niet machteloos te voelen. Onderzoek wees ooit uit, dat het niet de situatie zelf is die het meest belastend is voor mensen. Het is het informatiegehalte, het gevoel dat je zelf een actieve speler bent in het geheel, het idee dat je zo veel mogelijk weet wat er gaande is en je zo actief mogelijk kunt opstellen.

Gevoelens

Belangrijk is, om na een reorganisatie je eigen gevoelens zonder zelfveroordeling onder ogen te zien. Het is normaal dat mensen die hun baan wél hebben behouden, niet per se zitten te springen van blijdschap. Want je bent je ervan bewust dat de lading werkzaamheden die op jouw nek belandt, des te groter wordt. Dat kan gevoelens van onzekerheid en zelftwijfel opleveren: kan ik dit wel aan? Ook is de reorganisatie heel dichtbij jou gekomen. Je beseft dat 'baanzekerheid' een minder vanzelfsprekend woord is dan je misschien lange tijd hebt aangenomen. Ook kan er schuldgevoel optreden: jij bent er nog, jij hebt je baan nog - en die bevriende collega die net een duur huis had gekocht of vier kinderen heeft, ligt eruit.... Kortom: sta jezelf toe om al deze gevoelens te hebben. Maak er ruimte voor. Probeer buiten de werkdag om, ontspanning te zoeken, juist nu. En weet: dit is normaal. Je kunt nieuw evenwicht vinden. Maar gun jezelf tijd.

Alles prima, perfect, geweldig?

Communiceer. Wees diplomatiek maar wel eerlijk. Speel geen mooi weer om te laten schijnen alsof jij alles aankunt, en bergen kunt verzetten zodat je je baan maar houdt. Als er iemand is verdwenen die taken heeft achtergelaten, bepraat dan met je leidinggevende goed, wat jouw takenpakket nu wordt. Als het veel is, zeg dan dat je je best zult doen, maar dat het een flinke kluif is. Kijk eventueel of er iets efficienter kan, en wees niet bang dat te bespreken. Moeten er echt wekelijks drie uren opgaan aan een teambespreking? Zijn er collega's die werk doen dat het jouwe deels overlapt? Kunnen jullie samen gaan werken? Zoek de synergie. En steek je kop niet in het zand over de toekomst. Als groep collega's kun je bijvoorbeeld - indien nodig - je manager met nadruk vragen om te blijven communiceren over de situatie van het bedrijf, beleid en toekomst. Meer weten is onzekerheid verminderen.

Wees jezelf, maar wees je beste zelf

Probeer temidden van alle tumult bewust te blijven van je eigen waarde voor het bedrijf. Waarin ben je het meest waardevol? Kun je die waarde groter maken door bepaalde vaardigheden aan te scherpen? Probeer niet de perfectionist uit te hangen, maar zoek naar de grote lijnen, de plek waar jouw kernwaarden en de kernbehoeftes van je bedrijf samenkomen. Kijk regelmatig naar je cv alsof je naar het cv van een onbekende kijkt: ontbreekt hier iets? Valt er iets bij te leren of op te poetsen?

Laat je zien

Niets is onhandiger dan mooie dingen doen voor je bedrijf en maar hopen dat iemand het opmerkt. Zeker nu is het goed als je zichtbaar bent. Ook schriftelijk. Geef input bij een genotuleerde vergadering. Bevestig ook eens een gehaald project via de mail. Houd contact met je leidinggevende: natuurlijk niet om kleine struikelblokken te rapporteren waar je nog aan moet werken, of voor elk wissewasje, maar om te laten weten wat je doet, wat werkt, wat tot stand komt. Communiceer niet in problemen, maar zo veel mogelijk in oplossingen.

Wees flexibel

We hebben allemaal een karrenvracht aan plaatjes in ons hoofd: hoe wij eruit zien, hoe onze baan eruit ziet, hoe het bedrijf eruit ziet. Door die plaatjes komt nu een streep .Wees daarin flexibel. Gun jezelf de rouw om wat niet meer is na een reorganisatie, maar ga geen innerlijke strijd van ontkenning en woede. Iedereen gaat door een moeilijke periode, niet alleen jij. Voor iedereen zijn de dingen anders dan ooit voorgesteld. Werk eraan om het te laten zijn zoals het is, en vanuit dat startpunt weer het beste ervan te maken. In de woorden van Robert Half: "Managers waarderen werknemers die de klappen zo goed mogelijk weten op te vangen en die ook in moeilijke tijden productief blijven. Toon dat je positief en gemotiveerd kan blijven en goede resultaten kan blijven neerzetten!"

Laat je ideeen blijven stromen

In ieder bedrijf vallen dingen te doen om de werksfeer te verbeteren, de resultaten te verbeteren, collegiale relaties te verbeteren, processen makkelijker of winstgevender te maken. Juist in deze tijden zal je bedrijf het erg op prijs stellen als je al deze factoren, die immers bij een reorganisatie danig in de knel komen, helpt verbeteren. NB: dat gaat dus niet alleen om de centen. Een borrel of bescheiden event organiseren voor collega's kan goud waard zijn voor de motivatie en samenhang in het team.

Spreken is zilver, zwijgen is goud

Op de tip richting communicatie hierboven, is een uitzondering: de roddel, de naar buiten slaande frustratie, de zwartmakerij. Het is menselijk en zeer verleidelijk om je gal eens stevig te spuien bij de koffieautomaat. Doe het niet. Je vergiftigt de sfeer en de motivatie, je verspilt je energie aan negativiteit terwijl juist nu positiviteit kan helpen, en je kan weleens heel lelijk in beeld komen als je wordt betrapt op een roddel of rondje zwartmakerij.

Blijf netwerken

Blijf groot denken, niet alleen bedrijfsbreed. Netwerken via netwerken als bijvoorbeeld LinkedIn, is geen grote moeite en zorgt dat je in beeld blijft.

Wees deel van een team

Waak ervoor dat je je collega's als concurrenten gaat zien, en je daarom als team iets tegen elkaar krijgt. De oplossingen in moeilijke tijden liggen altijd op een plek: die van de samenwerking, de goede wil, het zoeken van kansen en eendracht. Een tip van Robert Half: "Help collega's die hun baan hebben verloren door hen met je professionele netwerk in contact te brengen en help hen met hun zoektocht naar een nieuwe baan." Uiteraard omdat je mens bent tussen mensen, maar met het oog op het win-win-mechanisme in je brein helpt het ook je te realiseren dat je elkaar vaak op onvermoede plekken weer tegenkomt. Zoals het gezegde luidt: 'Wie goed doet, die goed ontmoet'. Wie weet wat er voor moois kan gebeuren als er weer betere tijden aanbreken!

Met dank aan Robert Half International