China en het gouden aandeel

China is een grootmacht geworden. Door de fors toenemende instroom van buitenlands geld is ook de discussie over het gouden aandeel weer terug. Sommigen wijzen het af, maar is er wel reden tot dit protectionisme. Voetbalclub Ado is in Chinese handen, maar toestemming was nodig van de gemeente Den Haag omdat die het gouden aandeel bezat en daarmee de beslissende stem in het kapittel had. Een gouden aandeel is dus belangrijk.

Gouden aandeel

De discussie over het gouden aandeel is weer volledig terug. De één is voor, de ander tegen. Vóór zijn steeds meer politici, tegen vooral de werkgeversorganisaties die de herinvoering van een gouden aandeel zien als bedreiging van de vrije handel en zelfs als doembeeld van mogelijke nationalisaties van bedrijven.

Europa in de wereld

Dat het economische wereldtoneel de komende jaren sterk zal veranderen is wel duidelijk en wordt al vele jaren aangekondigd. In die wereld zullen de VS een duidelijke trede terug doen, zal Europa proberen zelfstandiger en krachtiger te worden, en het Oosten verder aan kracht winnen. Allerlei financiële en geopolitieke ontwikkelingen zullen deze verschuivingen langzaam in beweging zetten, zodat weer een nieuw evenwicht zal ontstaan. Maar het gaat met horten en stoten. We weten al lang dat er op het wereldtoneel belangrijke veranderingen zullen plaatsvinden. De geschiedenis wijst dat duidelijk ook uit. Maar het lijkt nu wel erg snel te gaan:

• De valutaire verhoudingen veranderen snel. Zo is de dollar snel gedaald ten opzichte van een aantal prominente munten zoals de euro.
• De schulden in de VS nemen explosieve vormen aan. Daarmee neemt de afhankelijkheid van buitenlandse financiers verder toe.
• De Lissabonstrategie van Europa, om Europa sterker te maken komt nog onvoldoende van de grond.
• De staatsfondsen in het Midden-Oosten en China nemen extreme proporties aan.
• De economie in China groeit met dubbele cijfers, en hun export groeit jaarlijks met maar liefst 25%. Dit alles mede door de yuan die kunstmatig laag wordt gehouden.
• Ook de nationale reserves van landen als Rusland nemen sterk toe.

Zakenbank Morgan Stanley

De reserves van de staatsinvesteringsmaatschappijen uit Azië en het Midden-Oosten worden nu al geschat op meer dan 2.000 miljard dollar. Zakenbank Morgan Stanley schat dat ze in 2015 al meer dan 12.000 miljard zullen beleggen. En dat geld stroomt naar het Westen. De tekenen zijn er al en worden steeds duidelijker:

• De overname van Corus door het Indiase staalbedrijf Tata Steel Ltd voor 8,1 miljard euro.
• Het investeringsfonds Delta Two uit de oliestaat Qatar, biedt 21,8 miljard dollar voor de Britse supermarktketen Sainsbury.
• De Chinese overheid neemt een belang van 3 miljard dollar in de Amerikaanse Blackstone.
• In het recente bod van Barclays op ABN Amro participeren Singapore’s investeringsmaatschappij Temasek voor 5 miljard euro en de China Development Bank voor 13,5 miljard euro.

Van obligaties naar aandelen

Veel staatsinvesteerders uit het Oosten belegden tot voor kort hun geld in obligaties. Daar lijkt nu een duidelijke verandering in te komen. Om de rendementen te vergroten, wordt het vizier steeds meer gericht op Westerse aandelen en het opkopen van bedrijven. Deze diversificatie van beleggingen betekent, dat de instroom van geld naar het Westen alleen maar zal toenemen. En daarmee ook de invloed op onze economieën.

Level playing field

En dat laatste lijkt de politici nu te snel te gaan. Te meer omdat er geen sprake is van een level playing field. Een gelijk speelveld, waarop voor iedereen de zelfde spelregels gelden. Probeert u zich eens voor te stellen dat een Westers bedrijf een groot Chinees staatsbedrijf overneemt. Of denkt u aan de vele problemen van onder meer Shell in Rusland in het Sachalin project. Dus lijken maatregelen zeker geboden. Anders is over 10 jaar heel Europa opgekocht. Maar of een gouden aandeel dat gaat tegenhouden. Ik denk het niet. Daar is veel meer voor nodig.

Bedrijven die kunnen worden overgenomen

In 2017 was de eventuele overname van Akzo en Unilever actueel. Zij konden de overnames afslaan, maar velen vragen zich af hoe lang dit nog goed kan gaan. Dat is een paar jaren terug, maar dan toch de vraag of er wellicht betere beschermingsconstructies nodig zijn om te voorkomen dat bedrijven die in Nederland groot werden door buitenstanders kunnen worden overgenomen. Een gouden aandeel kan helpen, maar een gouden aandeel neemt ook een beetje de fantasie uit een aandeel weg en kan zo ook nadelig zijn voor aandeelhouders. Aandeelhouders kijken al vlug naar de aandeelhouderswaarde en niet zo zeer naar wie de baas in het bedrijf wordt. Die aandeelhouderswaarde wordt groter als er geen gouden aandeel of hevige beschermingsconstructie aanwezig is. Immers dan wordt een bedrijf eerder een overnameprooi, een prooi waar vaak meer geld voor wordt geboden dan de actuele dagkoersen..

Lees verder

• De samenstelling van de AEX 2020 en 2021