Duidelijk formuleren: Schrijfadvies op alinea- en tekstnivea

Wanneer je een langer artikel of tekst gaat schrijven is het volgende schrijfadvies zeer van belang als het gaat om de kwaliteit van je schrijven. Een tekst moet niet alleen gemakkelijk leesbaar zijn, maar ook helder gestructureerd en aantrekkelijk geformuleerd zijn. De basis voor een goedgevormde tekst is de alinea. Al je alinea’s vormen samen je tekst in het geheel. In dit artikel geef ik je 5 tips en aanwijzingen om je alinea’s perfect vorm te geven. Tot slot besteden we aandacht aan de stijl van je tekst waarbij de lezer centraal staat.

7 schrijfadviezen op alineaniveau

Om te starten moet je weten dat alinea’s essentieel zijn wanneer je je tekst wilt structureren. Alinea’s kun je herkennen aan de witregel tussen twee aparte stukken tekst. De functie van alinea’s is voornamelijk de mogelijkheid om gemakkelijk informatie uit een tekst te halen. Nu volgen 7 tips om je alinea’s perfect in te vullen.

Bespreek slechts één thema per alinea

Je wilt dat je lezer je tekst zo goed en gemakkelijk mogelijk onthoud. Bespreek dus maar één thema van je totale onderwerp per alinea. Gebruik hierbij duidelijke koppen zodat je lezer direct kan zien waar het stukje tekst over gaat. Elk thema dat je aansnijdt in aparte alinea’s worden aangesneden met een kernzin waarin je het thema in één zin beschrijft. De rest van de alinea is puur de toelichting op je kernzin. Mocht je toch een apart gedeelte van een bepaald thema willen behandelen kun je altijd een sub alinea plaatsen.

Plaats de kernzin op de juiste plaats binnen je alinea

Je bevordert de leesbaarheid van je tekst, wanneer je de kernzin binnen de alinea op de juiste plaats zet. Stel jezelf de vraag waar de lezer de kernzin het meest verwacht. In de meeste gevallen is dit in de eerste zin van de alinea. Deze zin fungeert tevens als overgangszin tussen de voorafgaande alinea en deze alinea. Je conclusie zet je in de meeste gevallen in de laatste zin van de alinea voor een goede afsluiting.

Breng samenhang in en tussen een alinea’s aan

Het is belangrijk dat je zinnen in de alinea niet een serie losse uitspraken vormen, maar dat ze onderling samenhangen. Je kunt deze samenhang creëren door het gebruik van onder andere ‘signaalwoorden’ die je in verschillende verbanden zoals opsommingen, tegenstellingen, toelichtingen en vergelijkingen kunt gebruiken om inhoudelijke verbanden te verduidelijken. Daarnaast zijn verwijswoorden, herhalingswoorden en synoniemen je grote vriend wanneer je je tekst aantrekkelijker wilt maken.

Gemiddelde zinslengte: 18 woorden

Hoe hoger de gemiddelde zinslengte hoe hoger de moeilijkheidsgraad van een alinea. We houden daarom een gemiddelde zinslengte van 18 woorden aan.

Zorg voor variatie in zinsbouw

De standaardzinsopbouw van een zin is: onderwerp, persoonsvorm en andere zinsdelen. Als je enkel deze opbouw gebruikt wordt je tekst te monotoon en loop je het risico dat je lezer in slaap valt. Zorg dus voor afwisseling in de zinsbouw.

Schrijfadvies op tekstniveau

In vergelijking met het schrijven op alinea niveau staat nu de lezer centraal in plaats van de structuur en formulering. Belangrijk is om goed na te denken over de benadering van de lezer zelf: spreek je hem informeel of juist formeel aan? Kies de tekstsoort consequent voor persoonlijke of onpersoonlijke stijl.

Klantvriendelijke teksten

De schrijfstijl is persoonlijk met een klantvriendelijk karakter. Denk hierbij aan folders, handleidingen, artikelen, brieven en folders. Formuleer zoveel mogelijk vanuit het perspectief van de lezer.

Verslagen over je eigen persoon

Een biografie, procesverslag of een stageverslag schrijf je over ervaringen als je eigen persoon. Hierbij moet je consequent de ik-vorm gebruiken.

Rapporten

Een rapport is in de meeste gevallen formeel opgesteld en is vaak bedoeld in zakelijke relaties. Er zit dus meer afstand tussen de schrijver en de lezer. We zullen dan ook zien dat de nadruk meer op de inhoud ligt. Objectiviteit is de belangrijkste factor wanneer je een rapport schrijft. Je schrijft met name in de lijdende of onpersoonlijke vorm.