De VAR: wat is de VAR verklaring?

Zelfstandigen zonder personeel (ZZP-ers) moeten hun opdrachtgevers vaak een Verklaring Arbeidsrelatie of te wel VAR overhandigen. Daarmee denkt een opdrachtgever dat hij geen loonheffing hoeft te betalen voor de ZZP-er. Maar het aanvragen van zo’n VAR verklaring is voor de aanvrager vaak nog niet eens heel gemakkelijk.

Er mag geen gezagsverhouding bestaan tussen de ZZP-er en de opdrachtgever bij een VAR-verklaring

Om een VAR verklaring te krijgen mag er tussen een ZZP-er en de opdrachtgever geen gezagsverhouding bestaan. Maar wanneer is er wel een gezagsverhouding tussen ZZP-er en de opdrachtgever? In feite is het antwoord daarop heel simpel. Als de opdrachtgever de baas is dan is er een gezagsverhouding. Is de opdrachtgever een klant dan is het een heel ander verhaal en is er geen gezagsverhouding. Moet een ZZp-er de opdrachten en aanwijzingen van de opdrachtgever opvolgen, dan zou dit kunnen inhouden dat er wel degelijk een privaatrechtelijke dienstbetrekking is tussen de beide partijen. Dit is dezelfde verhouding als personeelsleden hebben met hun baas. Overigens maakt het dan niet uit of die aanwijzingen ook echt gegeven worden of niet, het gaat om de intentie. Is er sprake van een baas-werknemer verhouding en moet iemand aanwijzingen opvolgen dan kan een ZZP-er geen VAR verklaring krijgen onder de noemer Winst uit Onderneming.

Zelf het werk regelen en inrichten

ZZP-ers die de manier waarop ze het werk inrichten zelf kunnen inrichten, die zelf hun werktijden bepalen, de plaats waar ze werken zelf bepalen en hun eigen kleding dragen is er sprake van een zelfstandige of van een freelancer die een resultaat uit overige werkzaamheden geniet. Dit kan worden ingevuld op het aanvraagformulier bij vraag 3d.

Belastingdienst controleert soms of VAR-aanvraag wel goed is ingevuld

Wat mensen invullen op hun VAR verklaring wordt over het algemeen door de belastingdienst aangenomen. Maar soms gaat de dienst ook op onderzoek uit en blijkt dat de VAR Winst uit Onderneming verandert in Resultaat uit overige werkzaamheden. In dat geval zijn de omstandigheden onderzocht waaronder een ZZP-er zijn werk doet. Als blijkt dat de werkzaamheden te beperkt zijn of dat er niet 5 opdrachtgevers zijn dan kan de Belastingdienst de inkomsten beschouwen als Resultaat uit overige werkzaamheden. Overigens kunnen mensen wel bezwaar maken tegen het oordeel van de Belastingdienst. Wordt dit bezwaarschrift afgewezen dan kan het ook nog worden voorgelegd aan de belastingrechter.

Voor je vorige baas als ZZP-er werken: kun je dan ook een VAR aanvragen

Wie voor zijn vorige baas als ZZP-er wil gaan werken, zal zich afvragen of hij dan nog wel een VAR verklaring kan aanvragen. Vaak wordt immers hetzelfde werk verricht, maar dan als zelfstandige. Toch is van een voortzetting van een dienstverband alleen sprake als hetzelfde werk op precies de zelfde voorwaarden wordt gedaan. Werktijden moeten dus gelijk zijn, er moet een baas-werknemerverhouding zijn en de beloning moet gelijk zijn. Verandert een deel van die zaken zoals de taken, andere of kortere werktijden dan hoeft er geen sprake te zijn van het voortzetten van het vorige dienstverband. Een VAR-aanvraag wordt overigens altijd beoordeeld in zijn geheel. Een ZZP-er met maar 1 opdrachtgever zal niet in aanmerking komen voor een VAR-verklaring.

Hoe vraag je een VAR-verklaring aan?

Een VAR verklaring vraag je aan bij de belastingdienst. Dit gebeurt door een formulier in te vullen en te ondertekenen en dan op te sturen naar de belastingdienst.

VAR-verklaring verdwijnt in 2016

In 2016 is besloten dat de VAR verklaring wordt afgeschaft. Voor die tijd werden de VAR-regelingen eigenlijk nauwelijks gecontroleerd. Van de halve miljoen die in 2010 werden afgegeven bijvoorbeeld werden maar 1500 gecontroleerd in die tijd. In 2014 ging de Belastingdienst echter wel massaal aan het checken en dat leidde er toe dat veel mensen dat briefje kwijt raakten. Vooral de zorgsector was de pineut. Vaak bleek uit dat onderzoek dat mensen met een VAR gewoon een schijnconstructie hadden. Ze werkten zoveel voor een opdrachtgever dat er eigenlijk sprake was van een dienstverband. Maar dat dienstverband wilde de opdrachtgever niet geven en vooral niet de bijbehorende belastingen betalen.

Contracten in plaats van een VAR

Vanaf 1 mei 2016 moeten ZZP-ers nu met hun opdrachtgevers contracten sluiten. Zij krijgen een jaar om dat te regelen. Daarna volgen boetes en naheffingen. Op de website van de Belastingdienst staan al wel voorbeeld contracten, maar dat zijn er enorm veel verschillende. De verwachting is bovendien dat er wel honderden contracten zullen worden voorgesteld. Wie meerdere keren per jaar voor dezelfde opdrachtgever werkt, kan trouwens een doorlopend contract afsluiten.