Communicatiebegrippen

In dit artikel worden de belangrijkste communicatiebegrippen en definities van communicatie behandeld. Een compacte begrippenlijst van de kernbegrippen van communicatie volgens "Elementaire communicatie" (Osthoorn & van der Velden)

Communicatie : definitie

Communicatie is een proces van sociale interactie waarin een zender via een medium met een bepaalde bedoeling informatie geeft aan een ontvanger die deze hoe dan ook verwerkt.

Geslaagde vs niet-geslaagde communicatie

Of de communicatie geslaagd is of niet, hangt af van de interpretatie van de zender. Geslaagde communicatie is afhankelijk van de doelstelling en afspraken tussen zender en ontvanger. Geslaagdheid is geen voorwaarde voor communicatie.

Vormen van redundantie

• Functionele redundantie: overtolligheid heeft een bepaalde functie in positieve zin (bijvoorbeeld samenvatting)
• Disfunctionele redundantie: storende herhalingen, negatief effect op communicatie
• A-functionele redundantie: overtolligheid baat niet en schaadt niet

Selectieprocessen

• Perceptie = zingevend waarnemen
• Selectieprocessen bij ontvangers beïnvloeden het effect:
• Selective exposure: je stelt je van tevoren positief/negatief op t.o.v. boodschap/informatie
• Selective perception: je neemt uitsluitend datgene wat appelleert aan je gevoels – en overtuigingswereld
• Selective adaption: dat wat je waarneemt passend maken in handelswijze
• Selective retention: selectief onthoudend
• Selective distribution: selectief doorgeven

Communicatieprocessen zijn lineair of circulair

• Asymetrische/synchronische communicatie: zender neemt het initiatief tot tweezijdigheid
• Diachronische/symmetrische communicatie: zender en ontvanger staan op gelijk niveau

Communicatiemodellen naar doel

Lineaire communicatiemodellen/monologische modellen

• Voorbeeld: communicatiemodel van Shannon en Weaver. Syntactische informatie: hoe kan het signaal effectief worden overgebracht?
• Model van Lasswell: effecten van communicatie
• Kritiek lineair model: ontvanger is passief, onvoldoende wederzijdse beïnvloeding

(interactieve) circulaire communicatiemodellen (dialogische modellen)

• Grunig en Hunt
• Communicatie is een tweebaansweg
• Sociaal-culturele context
• Wederkerigheid en zender en ontvanger wisselen van rol