Het jaarverslag: de jaarrekening

Een jaarrekening is het geheel van een balans, een resultatenrekening en de toelichting op beide onderdelen. Soms wordt bij de jaarrekening ook een kasstroomoverzicht toegevoegd. De jaarrekening geeft uitsluitend financiële informatie over het afgelopen jaar en het jaar er aan voorafgaand. Een jaarrekening moet voldoen aan de normen gesteld in het Burgerlijk Wetboek.

Het jaarverslag

Interne informatievoorziening in een bedrijf komt voor een groot deel bij de financiële administratie vandaan. Dit organisatie onderdeel houdt periodieke verslaglegging bij. Eén keer per jaar wordt deze verslaglegging opgenomen in het zogeheten jaarverslag. Door publicatie van het jaarverslag legt een directie van een onderneming verantwoording af over de gebeurtenissen van een afgelopen jaar.

De onderdelen van het jaarverslag

Het jaarverslag bestaat uit de volgende onderdelen:

• een directieverslag
• een jaarrekening
• overige gegevens

In het directieverslag staat beschreven welke ontwikkelingen er het afgelopen jaar hebben plaatsgevonden. Welke invloed deze ontwikkelingen hebben gehad op de resultaten. Verder worden bijzondere gebeurtenissen apart toegelicht. Ook wordt er een doorkijkje gegeven naar de komende periode omtrent verwachtingen ten aanzien van investeringen, winst en andere zaken die de omzet kunnen beïnvloeden.

Overige gegevens in het jaarverslag bestaan voornamelijk uit:

• statutaire bepalingen met betrekking tot de winstverdeling
• een voorstel tot winstverdeling
• statutaire bepalingen ten aanzien van bijzondere zeggenschapsrechten
• jaarrekeningen van niet-geconsolideerde deelondernemingen
• gebeurtenissen na balansdatum
• de accountantsverklaring

Soorten jaarrekeningen

Er zijn verschillende soorten jaarrekeningen:

• de interne jaarrekening
• de fiscale jaarrekening
• de geconsolideerde jaarrekening
• de gepubliceerde jaarrekening

De interne jaarrekening

De interne jaarrekening wordt ook wel de bedrijfseconomische jaarrekening genoemd. Dit is een jaarrekening die wordt opgesteld voor de top van een onderneming. In deze jaarrekening wordt veel detail informatie gegeven over de belangrijkste ondernemingsaspecten. Zo wordt de informatie bijvoorbeeld gegroepeerd op vestiging, op artikelgroep of op organisatie onderdeel. De interne jaarrekening wordt vaak samengesteld aan de hand van maandelijkse budgetoverzichten en budgetprognoses. In principe bestaat de jaarrekening uit alle afzonderlijke maandrapportages, geaggregeerd tot een totaalniveau voor de gehele onderneming.

De fiscale jaarrekening

Een fiscale jaarrekening wordt opgesteld om te voldoen aan de geldende belastingwetgeving. De fiscus kan op die manier vaststellen hoeveel belasting een onderneming moet betalen. Er kunnen verschillen bestaan tussen de bedragen genoemd in de interne jaarrekening en de fiscale jaarrekening. Dit heeft te maken met posten die beperkt fiscaal aftrekbaar zijn. Deze worden wel genoemd in de interne jaarrekening, maar niet of deels in de fiscale jaarrekening. Hierdoor kan een hogere fiscale winst ontstaan.

De geconsolideerde jaarrekening

Deze vorm van een jaarrekening bevat de posten van de balans en de resultatenrekening van alle afzonderlijke groepen binnen de onderneming. In deze jaarrekening worden de verschillende balansen en resultaatrekeningen samengevoegd. Zo ontstaan er één balans en één jaarrekening van de gehele onderneming. Voor die afzonderlijke groepen geldt dat de moedermaatschappij voor meer dan 50% deelname moet hebben in de betreffende groep.

De gepubliceerde jaarrekening

Een gepubliceerde jaarrekening is een jaarrekening die ter inzage is voor een ieder die daar belang bij heeft. In deze jaarrekening worden de posten op de balans en in de resultatenrekening zoveel mogelijk samengevoegd. Deze vorm van jaarrekening moet voldoen aan wettelijke voorschriften voor rubricering, detaillering, waardering en accountantsverklaring.