Keuring arbeidsmiddelen en PBM's: wat, hoe vaak en door wie?

In Nederland heb je te maken met een grote hoeveelheid wetten en normen. Zo is bijvoorbeeld de productveiligheid vastgelegd in de Warenwet en regelt de Arbowet de arbeidsveiligheid. En wat te denken van de CE-richtlijnen, wat Europese normen zijn ten aanzien van productveiligheid en aanverwante aspecten. Het is niet altijd eenvoudig om te bepalen wat je rechten en plichten zijn met betrekking tot het keuren van arbeidsmiddelen. In dit artikel lees je welke arbeidsmiddelen (zoals gereedschap) en PBM's er gekeurd moeten worden, of de keuring door eigen werknemers of door een externe deskundige moet worden gedaan, hoe vaak een keuring plaats moet vinden, enzovoorts.

Inhoud

• Arbeidsmiddelen en Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM's)
• Hoe vaak keuren?
• Wie mag keuringen uitvoeren?

Arbeidsmiddelen en Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM's)

Een arbeidsmiddel is de benaming voor alle voorwerpen waarmee wordt gewerkt op een arbeidsplaats. Bekende voorbeelden hiervan zijn gereedschappen zoals boormachines en schroevendraaiers, draaibanken en lasapparatuur. Maar wist je dat bijvoorbeeld een televisie, een potlood en een faxapparaat ook tot de categorie arbeidsmiddelen kunnen behoren? Wanneer het niet mogelijk is om werknemers weg te houden van risicovolle situaties moeten er persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM's) ter beschikking worden gesteld. Voorbeelden van PBM's zijn een helm, veiligheidsbril, gehoorbescherming, veiligheidsschoenen, laskap, enzovoorts. Zowel arbeidsmiddelen als PBM's moeten periodiek worden onderhouden en gekeurd.

Hoe vaak keuren?

Het keuren van arbeidsmiddelen en PBM's vindt in feite constant plaats. Gebruikers van arbeidsmiddelen en PBM's zouden voor elk gebruik ervan een gebruikersinspectie moeten uitvoeren waarbij het te gebruiken arbeidsmiddel of PBM visueel wordt gecontroleerd. Verder heb je te maken met verplichte keuringen, waarbij arbeidsmiddelen en PBM's door een deskundige worden gekeurd. De meest gangbare herkeurtermijn voor arbeidsmiddelen en PBM's is vaak eenmaal per jaar. Toch zijn voor arbeidsmiddelen en PBM's vaak geen vaste herkeurtermijnen vastgesteld en kan er worden afgeweken van de aangegeven termijnen (mits goed onderbouwd). Dit komt doordat de noodzaak voor herkeuring en de aanwezige risico's per situatie verschillend kunnen zijn. Een arbeidsmiddel en PBM moet in feite zo vaak worden gekeurd als nodig om een veilige situatie (beperkte risico's) te handhaven. Hoe groot de risico's daadwerkelijk zijn, kan worden bepaald aan de hand van een risico inventarisatie & evaluatie (RI&E).

Wie mag keuringen uitvoeren?

Er bestaat vaak veel onzekerheid over wie keuringen mag uitvoeren: moet dit door een externe deskundige gebeuren of mag dit ook door een opgeleide interne werknemer? Zoals zo vaak vindt men het antwoord terug in de wet- en regelgeving. Wanneer wet- en regelgeving wordt bestudeerd (Arbowet, CE richtlijnen, VCA normen, NEN normen, enzovoorts) is de gemeenschappelijke deler vaak dat keuringen mogen worden uitgevoerd door iedereen met voldoende kennis. Of dit dus een externe deskundige is of een opgeleide interne werknemer maakt niet uit. Maar wanneer heeft iemand dan voldoende kennis? Zowel de externe deskundige en de opgeleide interne werknemer hebben scholing gevolgd waarin ze kennis hebben opgedaan over de risico's, de werking van arbeidsmiddelen en PBM's, wetgeving, enzovoorts. Opleidingen worden aangeboden door erkende deskundigen of bedrijven. Indien een bepaald arbeidsmiddel of PBM dermate specifiek is zal de leverancier mogelijk opleidingen kunnen verzorgen. De werkgever mag zelf bepalen of het keuren intern wordt verzorgd of extern wordt uitbesteed.