Beter samenwerken: tips voor teambuilding

Samenwerken klinkt soms eenvoudiger dan het is. Bij intensief samen werken, komen onder stress irritaties al snel aan de oppervlakte. Daarbij kunnen karakters botsen en ontstaat er onbegrip. Een goed team, bestuur of samenwerkingsgroep anticipeert hierop en verkent de onderlinge dynamiek van tevoren. In dit artikel een aantal tips hoe het team zich kan voorbereiden op de intensieve samenwerking. Een team bestaat bijna altijd al heel verschillende mensen. Psychologen zijn ervan overtuigd dat diversiteit tot beter resultaat leidt. Teamleden vullen elkaar aan, dat wordt dan ook gewaardeerd. Maar het blijkt ook dat verschillen soms lastig zijn, ze leiden tot een verschillende perceptie van de situatie, of tot bijvoorbeeld onbegrip. Hoe ga je met verschillen om en zorg je dat die verschillen het teamwerk ten goede komen? Een stappenplan over hoe je dat als team kan aanpakken.

Stap 1. Wees bewust van onderlinge verschillen

Deze eerste stap is erg belangrijk: met elkaar even stil staan en reflecteren op wat het is, om als een groep van mensen samen te werken. Niemand is gelijk en er zijn verschillen op allerlei gebied. Op fysiek niveau begint het al bij het geslacht en leeftijd, maar belangrijker het persoonlijk karakter, overtuigingen, de cultuur en de sociale gedragingen waardoor men gevormd is.

Samenwerken doet men altijd met een bepaald (project)doel voor ogen. De beleidsmatige aanpak van zo'n project wordt meestal goed afgestemt, die verschillen zijn vaak niet de barriëre bij het samenwerken. Als er problemen ontstaan, is dat vaak op het vlak van de persoonlijke eigenschappen. Karakters die botsen noemen we dat. Onder stress slaan bijvoorbeeld krachtige eigenschappen door in hun extreme vorm.

Doen: stel als team bewust met elkaar vast dat verschillen belangrijk zijn en erkent moeten worden.

Stap 2. Breng de onderlinge verschillen in kaart

Na het erkennen dat er vele verschillen zijn, is het belangrijk om onderlinge verschillen in kaart te brengen. Niet dat alle persoonlijkheden uitgediept hoeven te worden, het gaat met name om karakterverschillen die mogelijk tot botsingen gaan leiden, of die juist aanvullend kunnen zijn op tekorten van anderen.

Doen: denk als team bewust na over de ieders sterke en bijdragende eigenschappen. Inventariseer daarna elkaars gevoelige en lastige eigenschappen. Een handig hulpmiddel hierbij is het gebruik van het kernkwadranten(spel).

Stap 3. Denk na over de inzet en consequenties van de verschillen

Het inventariseren van verschillen heeft tot doel om het (resultaat van) het team ten goede te komen en om botsingen of zelfs escalaties te voorkomen. Bij deze stap is het dus de uitdaging wordt het nu om ieders karakter op een positieve manier in te zetten.

Doen: duidt ieders karakter op een positieve manier en verwoord waarom en hoe zijn of haar persoonlijkheid bijdraagt aan het groepsproces. Een handig hulpmiddel hierbij is het rollenmodel van Belbin.

Stap 4. Analyseer lastige situaties

Verliep de samenwerking eerder al eens stroef? Het is de moeite waard om te begrijpen waarom het niet naar wens verliep. In veel gevallen gaat het dan niet om fouten, maar om onderling onbegrip.

Doen: analyseer momenten van samenwerking waarop het niet lekker liep. Hoe valt dit te verklaren? Hoe kan dit soort situaties in de toekomst voorkomen worden?