Rechterlijke dwalingen onder de loep genomen

In het hierop volgende artikel zal een korte omschrijving van rechterlijke dwalingen te vinden zijn, tevens worden de oorzaken, gevolgen en oplossingen besproken. Dit artikel is bestemd voor mensen die graag kort willen weten wat een rechterlijke dwaling inhoudt.

Wat is een rechterlijke dwaling precies?

Wanneer een rechterlijke dwaling wordt begaan betekent dit dat een onschuldig persoon onterecht veroordeeld is voor iets wat hij niet heeft gedaan, of voor een misdaad dat helemaal nooit heeft plaatsgevonden. Hier zit echter een addertje onder het gras, dit is namelijk dat het vaak moeilijk is om vast te stellen of de verdachte onschuldig is. Er zijn wel gevallen waar het mogelijk is om dit vast te stellen, bijvoorbeeld als men er achter komt dat er geen sprake kan zijn geweest van opzet of als de rechter bewezen acht dat er een andere verdachte schuldig is aan het misdrijf.

Oorzaken rechterlijke dwalingen

De oorzaken van rechterlijke dwalingen berusten bijna altijd op fouten, zoals bijvoorbeeld het geval was bij de Puttense moordzaak en Schiedammer parkmoord. Hier was echter ook sprake van verwijtbaar gedrag, dit hoeft echter niet altijd het geval te zijn, men kan namelijk ook door ongelukkige samenloop van omstandigheden een fout maken, waardoor er een onschuldige veroordeeld wordt. Vaak is een van de oorzaken voor een onterechte veroordeling ook een schuldbekentenis, deze zijn in het geval van rechterlijke dwalingen meestal onder enorme mentale druk verkregen. De verdachte voelt zich vaak genoodzaakt om te bekennen omdat hij niet weet hij er anders vanaf kan komen.

Gevolgen rechterlijke dwalingen

De gevolgen van rechterlijke dwalingen zijn vaak zeer verstrekkend, zoals voor de onschuldig veroordeeld bij de Puttense moordzaak, meestal krijgen de onschuldig veroordeelde wel een schade vergoeding, echter krijgt men het verloren deel van hun leven daar niet mee terug. Een ander gevolg is dat het vertrouwen van de burgers afneemt door dit soort blunders in grote strafrechtelijke processen die vaak veel publieke aandacht krijgen. Boodschap is dus dat rechterlijke dwalingen zo veel mogelijk beperkt dienen te worden tot een minimum.

Oplossingen voor rechterlijke dwalingen

De rechterlijke dwalingen ontstaan zoals eerder besproken dus vaak door fouten, daardoor is het beter controleren van justitie en politie een van de oplossingen die mogelijk zijn. Het komt vaak voor dat justitie of politie in een tunnelvisie terecht komen, daarom moet het controleren van deze delen van de rechtstaat gebeuren door een onafhankelijke organisatie. Het nadeel van deze oplossing is echter dat het weer extra geld kost. Een andere oplossing is om harder te straffen wanneer een gerechtelijke dwaling wordt begaan, vooral als hierbij sprake is van zeer verwijtbaar gedrag.