Wel of geen octrooi aanvragen en landenkeuze

Wanneer vraagt u nu een octrooi aan en wanneer is het misschien beter om uw uitvinding geheim te houden? Het is verstandig om de punten rondom wel of niet octrooi aanvragen goed af te wegen alvorens de beslissing te nemen om octrooi aan te vragen. Daarnaast speelt de keuze in welke landen het octrooi dient te worden aangevraagd. Dit artikel helpt u een eind op weg.

Wel octrooi aanvragen

Er zijn meerdere redenen op te noemen om te kiezen voor het aanvragen van een octrooi. De belangrijkste redenen zijn het verkrijgen van een monopoliepositie op het betreffende kennisgebied, het misleiden van de concurrent en geld verdienen door het verkopen van kennis. Hieronder een korte toelichting op alle drie de redenen.

Octrooi aanvragen om een monopoliepositie te verkrijgen

De belangrijkste reden om wel octrooi aan te vragen is het verkrijgen van een monopolie positie. Voor de ontwikkeling van een nieuw product zijn vaak grote inspanningen en hoge investeringen nodig. Octrooibezit geeft de octrooihouder de kans deze kosten terug te verdienen door het zelf toepassen van de vinding of het verlenen van licenties.

Octrooi aanvragen om de concurrent te misleiden

Een andere reden om wel octrooi aan te vragen kan zijn het misleiden van de concurrent. Door zeer veel octrooien aan te vragen op zeer uiteenlopende onderwerpen kan de research strategie van een onderneming zo ondoorzichtig gemaakt worden, dat de concurrent grote moeite zal hebben overzicht te krijgen. Ook kan er een ‘rookgordijn’ worden aangelegd door enkele naast elkaar liggende werkwijzen om een product te maken, waarvan er maar één in het bedrijf wordt toegepast te octrooieren. Dit maakt het voor de concurrent moeilijk om kostprijsanalyses te maken.

Octrooi aanvragen voor kennisverkoop

Een derde reden om octrooi aan te vragen is kennisverkoop. Dit gebeurt meestal door het verlenen van licenties. Hierbij staat de octrooihouder een ander toe om onder zijn octrooi te werken. Door middel van licenties kan een onderneming kennis doorverkopen of uitwisselen tegen kennis die op dat moment voor de onderneming waardevoller is. Het doel is dan geld verdienen of nieuwe kennis binnenhalen.

Geen octrooi aanvragen

Als men kiest voor niet octrooieren van een vinding zijn de alternatieven ofwel geheimhouding ofwel publicatie.

Uitvinding geheim houden

In theorie is geheimhouding een zeer effectief middel voor het beschermen van kennis. In vergelijking met octrooieren heeft het geheimhouden van de uitvinding het voordeel dat zonder kosten een wereldwijde bescherming voor onbepaalde tijd wordt verkregen. Geheimhouding is echter alleen zinvol als de uitgevonden techniek niet of heel moeilijk te achterhalen of te reproduceren is op basis van het eindproduct (reverse engineering). Als inderdaad blijkt dat reverse engineering niet mogelijk is, is in de meeste gevallen octrooibescherming niet wenselijk. Met een octrooi maakt u de uitgevonden techniek openbaar. Bovendien eindigt octrooibescherming na twintig jaar. Bij geheimhouding is de beschermingsduur onbeperkt. In de praktijk blijkt het echter niet goed mogelijk om vindingen langer dan enkele jaren echt geheim te houden.

Publiceren in plaats van octrooieren

In plaats van geheimhouden of octrooieren van een uitvinding kan men ook besluiten tot publicatie ervan. Dit kan het overwegen waard zijn als er sprake is van een eventueel octrooirecht voor derden, omdat men hierdoor belemmerd zou kunnen worden in de toepassing van de uitvinding. Publicatie heeft als doel concurrenten die eventueel wel een octrooi willen aanvragen te dwarsbomen. Na publicatie hoort de uitvinding namelijk tot de stand der techniek en is hij nieuwheidsschadelijk voor een eventuele aanvraag van de concurrent. Publiceren is ook een mogelijkheid als men geen geld wil stoppen in een octrooi, omdat de uitvinding weinig commercieel belang heeft of omdat er weinig kennis rondom de uitvinding aanwezig is bij de uitvinder. Publicatie kan ten slotte ook als doel hebben het bedrijf te profileren in vakbladen en om reclame te maken.

In welk land octrooi aanvragen?

Een octrooi is altijd geldig voor een bepaald land. Het is veel te duur om in alle landen van de wereld octrooi aan te vragen. Dat gebeurt nooit. Om te beslissen in welk land het beste octrooi kan worden aangevraagd, is het belangrijk een goede kostenoverweging te maken en een afweging over het maken van winst in de toekomst. Bij de landenkeuze zijn er drie opties:

• Nationaal octrooi aanvragen (Nederland)
• Regionaal octrooi aanvragen (bijvoorbeeld Europa)
• Internationaal octrooi aanvragen (wereldwijd verspreid)

Octrooi aanvragen in Nederland

Wanneer u besluit om in Nederland octrooi aan te vragen dient u uw aanvraag in bij het NL Octrooicentrum. Vervolgens moet binnen 13 maanden een onderzoek worden aangevraagd naar de stand der techniek. Vervolgens wordt uw octrooiaanvraag 18 maanden na de indieningsdatum gepubliceerd en zo snel mogelijk daarna wordt het octrooi verleend. Wanneer u begint met octrooi aan te vragen in Nederland, heeft u vanaf de indieningsdatum één jaar de tijd om hetzelfde octrooi ook in andere landen aan te vragen. Voor deze aanvragen geldt dan dezelfde indieningsdatum als in Nederland.

Octrooi aanvragen in Europese landen

Wanneer u een octrooi wilt aanvragen in één of meerder Europese landen dient u de octrooiaanvraag in bij het Europees Octrooibureau (EOB). Deze aanvraag moet worden ingediend in het Engels, Duits of Frans. Ook bij de Europese procedure wordt 18 maanden na indiening de aanvraag gepubliceerd. Als het octrooi verleend wordt dienen er vertalingen te worden gemaakt in de betreffende landstalen.

Octrooi aanvragen in landen buiten Europa

Een wereldoctrooi bestaat niet. Maar indien u octrooi wilt aanvragen in verschillende delen van de wereld, kan de aanvraag worden ingediend bij het Nederlands octrooicentrum, het EOB of de World Intellectual Property Organization (WIPO). In deze procedure heeft u dertig maanden de tijd om te beslissen in welke landen octrooibescherming wenselijk is. Uiteindelijk start elk gekozen land een eigen procedure rondom octrooiverlening binnen het betreffende land. Bij een internationale octrooiaanvraag kan er gekozen worden uit 142 landen.