Averij-grosse in het zeevervoer
Tijdens het zeevervoer kan een schip en haar lading averij oplopen door bijvoorbeeld brand, een zware storm of een stuurfout van de kapitein. Wordt vervolgens schade gemaakt met als bedoeling om nog grotere schade te voorkomen - zoals het over boord gooien van lading om zinken te voorkomen of het inschakelen van een hulpschip - dan is dit in het belang van meerdere (lading)belanghebbenden. Een schade kan dan onder omstandigheden worden omgeslagen in averij-grosse, wat tot gevolg heeft dat diverse belanghebbenden dienen bij te dragen in de kosten.Averij-grosse
- Het begrip averij
- Averij-grosse
- Gevolg van het averij-grosse verklaren of omslaan in averij-grosse van een schade
- Meerdere oorzaken van het ontstaan van de schade
Het begrip averij
De term averij wordt in normaal Nederlands taalgebruik regelmatig gebezigd. Wanneer iets 'averij opgelopen heeft' dan wordt hiermee bedoeld dat er sprake is van schade. Zo kun je zeggen dat een auto averij oploopt wanneer deze zijn bij een aanrijding een zijspiegel verliest en kan een voetbalteam averij oplopen wanneer het een van zijn spelers ziet uitvallen.Deze term is echter - zoals verrassend veel woorden in de Nederlandse taal - van oorsprong afkomstig uit de scheepvaart. Averij (ook wel haverij) betreft een ernstige schade aan een schip of de lading van het schip. Pas wanneer een schip onbestuurbaar of zeer slecht bestuurbaar is geworden op zee wordt echt van averij gesproken. In veel gevallen zal het dan moeten worden weggesleept of gerepatrieerd door een hulpschip. Wanneer de zeervaartinspectie in de haven averij constateert dan zal het een verbod op uitvaren opleggen.
Van averij-particulier wordt gesproken wanneer de schade en daaruit voortvloeiende kosten ten lasten komen van de reder/eigenaar van het schip of de eigenaar van de lading die schade heeft opgelopen. Alleen deze (rechts)persoon heeft dan een belang in de schade.
Averij-grosse
Averij kan op allerlei manieren ontstaan. Zo kan het een gevolg zijn van 'natuurgebeuren' zoals dit in de wet heet zoals een onweer of een orkaan. Ook kan de lading zelf voor beschadiging van het schip zorgen wanneer iets bijvoorbeeld niet goed verpakt is en bijtende vloeistof de constructie van het schip aantast. Averij-grosse is echter een aparte vorm van ontstaan van schade en wel schade die ontstaat als gevolg van een averij-grosse-handeling. Dit is een opzettelijke handeling uitgevoerd met als doel om een nog grotere schade te voorkomen. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan het over boord gooien van een deel van de lading om het zinken van het schip te voorkomen. Daarnaast kan onder omstandigheden ook tot averij-grosse schade worden opgevoerd kosten die zijn gemaakt voor het verslepen of repatriëren van een schip: het niet inschakelen van een hulpschip zou er immers toe leiden dat een schip was vergaan of langer blootgesteld was geweest aan de elementen.De definitie van averij-grosse is opgenomen in de in het internationaal zeevervoer geldende York-Antwerp rules 1974 waarnaar tevens wordt verwezen in afdeling 3, titel 6 van Boek 8 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Voldaan moet dan zijn aan drie voorwaarden:
[OLIST]Er was sprake van een noodsituatie waarbij schip, lading en bemanning betrokken zijn waarbij de dreiging alleen afwendbaar is door het opzettelijk veroorzaken van schade aan het schip of de lading.
Door het toebrengen van de schade wordt een nog grotere schade voorkomen waardoor er dus een gemeenschappelijk belang tot het toebrengen van de schade bestaat.
De poging om deze grotere schade te voorkomen is succesvol geweest, een grotere schade is in werkelijkheid voorkomen.[/OLIST]
