BIBOB, vergunning intrekken door de Wet Bibob

Bestuursorganen hebben met de Wet Bibob een extra instrument om de integriteit van een aanvrager van een vergunning of van subsidies grondig te checken. Een negatief advies is meestal definitief. De wet Bibob is omstreden doordat de privacy nogal eens in het geding is. Toch wordt de reikwijdte van deze wet verder uitgebreid.

Wet Bibob

• Yab Yum
• Vergunning intrekken door de Wet Bibop
• Nieuwe opsporingsmethode
• Landelijk bureau Bibop
• Advies bureau Bibop
• Wet Bibop uitgebreid
• Slot

Yab Yum

De bekendste seksclub van Nederland, Yab Yum, moest in Amsterdam zijn deuren sluiten. De burgemeester van Amsterdam baseerde zijn besluit tot sluiting op een advies van het Bibop-bureau. Maar het is niet de eerste keer dat een advies van het Bibop-bureau tot sluitingen leidt en er zullen er ongetwijfeld meerdere volgen. Daarom onderstaand meer over de Bibop regelgeving.

Vergunning intrekken door de Wet Bibop

Wet Bibop staat voor Wet Bevordering Integriteit Beoordelingen door het Openbaar Bestuur. Dankzij deze wet hebben bestuursorganen een instrument om de integriteit van aanvragers van vergunningen en subsidies te toetsen. De wet is van toepassing op drie sectoren:

• Vergunningen.
• Subsidies.
• Overheidsaanbestedingen op het vlak van milieu, bouwen en ict.

Het gaat dus niet alleen om een seksclub, maar de Wet Bibop reikt veel verder.

Nieuwe opsporingsmethode

De Wet Bibop is een uitvloeisel van de Parlementaire Enquêtecommissie Opsporingsmethoden, de commissie Van Traa. Tot de commissie Van Traa was het zo dat alleen de politie, aanverwanten diensten en het Openbaar ministerie een een rol speelden bij de bestrijding van allerlei soorten van criminaliteit. De Wet Bibop geeft een nieuw bestuurlijk instrument, om in te grijpen. Een gemeente mag slechts zeer beperkt beschikken over gegevens uit gesloten gegevensbronnen als van de politie, de Belastingdienst, zwartspaarders en zo verder. Het landelijk Bureau Bibop heeft wél toegang tot deze vertrouwelijke informatie en speelt in het geheel een cruciale rol.

Landelijk bureau Bibop

Bureau Bibop voert op grond aan de Wet Bibop desgevraagd integriteit screeningen uit ten behoeve van onder meer de Verklaring omtrent gedrag voor Natuurlijke Personen en Rechtspersonen, de Verklaring van geen bezwaar bij de oprichting van N.V.'s en B.V.'s en verzoeken om gratie. Het tarief voor een Bibop advies wordt is vastgesteld op € 500 per advies in het kader van aanvragen voor vergunningen en subsidies en € 500 per te onderzoeken eenheid, met een maximum van € 5.000 per advies in het kader van aanbestedingen. Het Bureau Bibop, dat valt onder het Ministerie van Justitie. In 2019 werden 1060 adviezen uitgebracht, in het eerste kwartaal van 2020 waren dat er 65.

Advies bureau Bibop

Het tarief voor een Bibop advies wordt is vastgesteld op € 500 per advies in het kader van aanvragen voor vergunningen en subsidies en € 500 per te onderzoeken eenheid, met een maximum van € 5.000 per advies in het kader van aanbestedingen. Dit advies dat dus verstrekkende gevolgen kan hebben, wordt nooit gedetailleerd openbaar gemaakt. Daar komt nog bij dat de bestuursrechter het Bibop-advies slechts marginaal toets. Het besluitende bestuursorgaan wordt zo veel beoordelingsruimte gelaten. Het verbaast dan ook niet dat de bestreden beslissingen van bestuursorgaan in bijna alle gevallen stand houden. In het geval van Yab Yum hoeft de gemeente Amsterdam alleen maar aannemelijk te maken dat het Bibop-besluit op goede gronden is genomen, en het Bibop-onderzoek tot de noodzaak van sluiting heeft geleid. Details zijn verder niet nodig. Sterker nog het Bibop-onderzoek wordt gekwalificeerd als strikt geheim. Zelfs de bezwaar- en beroepscommissie van de gemeente zelf mag het advies niet inzien, aldus een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.

Wet Bibop uitgebreid

Anno 2020 is de wet Bibop uitgebreid. Ook kopers en verkopers van vastgoed en grond, exploitanten van speelautomaten hallen en eigenaren van headshops zullen onder de wet gaan vallen. Anno 2020 worden binnen Bibop de volgende sectoren onderscheiden:

• Bouw.
• Coffeeshops.
• Explotiatie.
• Horeca.
• Milieu.
• Seksinrichtingen.
• Speelautomaten.
• Transport.
• Vastgoed.
• Aanbesteding.
• Evenement.
• Huisvesting.
• Head-, smart- en growshop.
• Subsidie.

Slot

Met de Wet Bibop hebben bestuursorganen een krachtig instrument in handen om in te grijpen. Ook al gebeurt dit ingrijpen waarschijnlijk integer, het geheime karakter van de operatie is weinig bevredigend. En dat zal waarschijnlijk steeds meer gaan knellen, omdat steeds meer bestuursorganen een beroep op de Wet Bibop blijken te doen. De omvang van het bureau Bibop lijkt daarbij de voornaamste beperkende factor te zijn.