Wie is aansprakelijk bij een verkeersongeval

Bij een verkeersongeval zal vaak aanspraak gemaakt worden op een verzekering. Voor de verzekeraar is het belangrijk om te weten wie de schuldige was en wie aansprakelijk is. Aansprakelijkheid en schuld zijn twee begrippen die vaak door elkaar gehaald worden. Wanneer de verzekering uitkeert, zal de bonus (no-claim korting) vaak omlaag gaan.

Wat is aansprakelijkheid?

Aansprakelijkheid is degene die aansprakelijk is voor het ongeval en dan ook de schade of letsel moet betalen, meestal via de verzekering. Vaak bepaalt de verzekeraar wie aansprakelijk is. Soms ontstaat hier onduidelijkheid over en kan degene die aansprakelijk is gesteld een rechtszaak aanspannen. In de meeste gevallen is de aansprakelijke ook degene die schuld heeft. Er zijn echter een aantal uitzonderingen op de regel, waardoor de schuldige niet altijd aansprakelijk is.

Wat is schuld?

De schuldige is degene die het verkeersongeval heeft veroorzaakt of uit heeft gelokt. Iemand die achterop een stilstaande auto rijdt, is schuldig. Iemand die geen voorrang verleent, door rood licht rijdt of te hard rijdt, is ook schuldig. Iemand die opzettelijk een verkeersongeval uitlokt door bijvoorbeeld een steen van een viaduct te gooien, is ook schuldig. De schuldige zal in veel gevallen ook aansprakelijk worden gesteld, maar dit is niet altijd het geval. In bepaalde gevallen is de schuldige niet aansprakelijk of gedeeltelijk aansprakelijk.

Door rood licht rijden of geen voorrang verlenen

Wie geen voorrang verleent, is schuldig en veelal dus aansprakelijk. Zelfs wanneer de tegenpartij te hard reed, is vaak degene die geen voorrang verleende of een stopteken negeert, schuldig en aansprakelijk. Tenzij er bewijs aangevoerd kan worden dat de tegenpartij op dusdanige wijze het kruispunt naderde, dat men absoluut niet had kunnen zien dat deze eraan kwam. Vaak zijn hier ook getuigen voor nodig. De wet zegt hierover: 'wie eist, bewijst'. Wie dus eist dat hij niet schuldig is, zal met harde bewijzen moeten komen.

Schuld en aansprakelijkheid door alcohol-of drugsgebruik

Uitzondering op de regel is het gebruik van alcohol of drugs in het verkeer. Iedereen wordt geacht te weten dat het reactievermogen van alcohol en drugs de rijvaardigheid sterk beïnvloed. Wie alcohol of drugs in het verkeer gebruikt, zal ten alle tijden aansprakelijk worden gesteld, zelfs wanneer hij of zij niet schuldig is. Tenzij de partij kan bewijzen dat de alcohol of drugs geen invloed hadden op de rijvaardigheid. Deze regel wordt de omkeringsregel genoemd.

Fietsers en voetgangers extra beschermd

Er is nog een uitzondering op de regel: fietsers en voetgangers. Deze twee worden gezien als zwakke verkeersdeelnemers. Automobilisten moeten dus altijd opletten op voetgangers en fietsers. Wie onverhoopt toch een fietser of voetganger aanrijdt, wordt in de meeste gevallen voor 50 % aansprakelijk gesteld. Een uitzondering vormt weer wanneer de fietser of voetganger alcohol of drugs heeft gebruikt, of wanneer de automobilist kan aantonen dat de fietser of voetganger opzettelijk een ongeval heeft veroorzaakt door roekeloos gedag. Op plaatsen waar fietsers veelvuldig door rood licht rijden of anderzijds geen voorrang verlenen, wordt de automobilist geacht hier rekening mee te houden. Te denken valt aan gebieden rondom scholen en fietsroutes naar school toe. Een andere uitzondering vormen kinderen tot 14 jaar. Bij deze groep is de automobilist in de meeste gevallen voor 100% aansprakelijk.

Paardrijden in het verkeer: wie is aansprakelijk bij een ongeval?
De regels in Nederland zijn hier duidelijk over: de eigenaar van een paard is aansprakelijk voor letsel of schade dat een paard bij een ander aanricht. Er wordt uitgegaan van de eigen energie van het paard en de onberekenbaarheid van deze energie. Anders wordt het wanneer een ongeval wordt veroorzaakt waarbij er geen sprake is van de energie van het paard. Een stilstaand paard dat wordt aangereden door een automobilist is gevrijwaard van aansprakelijkheid. De automobilist is aansprakelijk. Daarbij kan de eigenaar van het paard wel schuld zijn doordat deze gebruik maakte van een weggedeelte waar geen paarden mogen komen.

Hetzelfde geldt voor andere dieren ook: de eigenaar is aansprakelijk voor letsel en schade die het dier veroorzaakt. Wanneer een hond los rondloopt en een auto moet uitwijken waarbij letsel ontstaat, is de eigenaar van de hond aansprakelijk. Anders is het wanneer de eigenaar van het dier kan aantonen dat de automobilist schuld is door roekeloos gedrag. Ook wanneer de hond in een losloopgebied loopt waar geen auto's mogen komen, is de automobilist soms aansprakelijk. Verzekeraars gaan vaak uit van de gehanteerde regels, zelfs wanneer blijkt dat de andere partij schuldig is. Hierdoor kunnen beiden partijen soms in een langslepende rechtszaak verwikkeld raken.