Voor het werk altijd bereikbaar: de plicht roept

Bereikbaar zijn voor het werk, ook ná werktijd, het is iets wat steeds meer toeneemt. Meer dan de helft van de werknemers is ook in de vrije uren bereikbaar. Een verontrustende ontwikkeling.

Actief voor het werk in de vrije tijd

De praktijk wijst uit dat meer en meer werknemers ook in hun vrije tijd voor de baas werken. Gedragswetenschappers en personal trainers waarschuwen voor de gevaren. Wat kan men eraan doen om te verhinderen dat die permanente bereikbaarheid het leven gaat bepalen.

Stijging aantal burn-out-gevallen

Er is de laatste jaren een duidelijk opwaartse trend waarneembaar van burn-out-gevallen. Als mensen hun dag zelf niet strenger gaan structureren en werk en vrije tijd gescheiden houden, dan loopt men absoluut het gevaar om tot mentale uitputting te vervallen. Wie de eerste tekenen van een dergelijke uitputting negeert, stevent regelrecht en doelbewust af op een burn-out.

Onderscheid tussen kantoor en thuis vervaagt

Vreemd genoeg echter beweert het gros van ondervraagde werknemers dat hun geestelijke gezondheid absoluut oké is. Maar dat is een drogreden. De ervaring wijst uit dat het slechts 20 procent van hen lukt om de dag zodanig in te delen dat herstelfasen en tijd voor ontspanning niet in het gedrang komen.

De overige 80 procent van de werknemers en zelfstandigen verliezen zich al snel in hun werk. Het ironische daaraan? Ze merken het vaak niet eens omdat de verandering van locatie, weg van het kantoor naar het balkon, steeds meer vervaagt omdat men ook bij het beantwoorden van e-mails of zakelijke telefoongesprekken nog altijd met het werk bezig is.

Meer stress door vervaging vrije tijd en werk

Het kan niet worden ontkend dat de vervaging tussen werk en vrije tijd leidt tot een toename van stress onder werknemers. Met de smartphone of iPad nemen veel werknemers bijna al hun werk mee naar huis. En daar ontstaat al snel de drang om steeds weer te controleren of er nieuwe mails zijn ontvangen.

Werknemers die continu, 16 uur per dag, impulsen ontvangen die te maken hebben met het werk, zijn in de praktijk geen uitzondering. Het spreekt voor zich dat dit op den duur niet goed gaat. Vanaf 10 uur per dag wordt het bij permanente belasting gevaarlijk volgens ervaringsdeskundigen. Hooguit drie maanden later openbaren zich de eerste lichamelijke klachten.

Verantwoordelijkheid van werkgevers

Bij onze oosterburen ligt er momenteel een wetsvoorstel van de Minister van Arbeid Von der Leyen. Zij wil werknemers in de toekomst wettelijk beschermen tegen te veel stress door de permanente bereikbaarheid voor het werk.

Een lovenswaardig initiatief dat alleen maar steun verdient. Bedrijven hebben een verantwoordelijkheid naar hun werknemers omdat ze hen nodig hebben en er hun voordeel mee doen. Als bij hen de boog permanent te zeer gespannen is, moet uiteindelijk de maatschappij de gevolgen daarvan dragen. Zo moeten bijvoorbeeld zorgverzekeraars betalen voor de behandeling van een burn-out.

Hoe kan men werk en vrije tijd scheiden?

Helaas is zo'n wet in Nederland nog niet in zicht. Toch kunnen werknemers ondanks dát werk en vrije tijd beter scheiden. Daarvoor is absoluut behoefte aan een strak schema: van wanneer tot wanneer doe ik wat?

En dat moet zich niet alleen tot het werk beperken, maar moet ook gelden voor de vrije uren. Want het is geen toeval dat juist managers in hun vrije tijd vaak met anderen afspreken: om te sporten, voor een etentje of voor wat dan ook. Dat schept verplichtingen en dwingt hen om die plannen ook daadwerkelijk in daden om te zetten.

Om werk en privé voldoende in balans te houden, moet men op drie fronten voor compensatie zorgen:

• gezonde voeding;
• beweging;
• en ontspanning.

Per dag dient men aan elk van die aandachtsgebieden eigenlijk 2 uur te besteden. Belangrijk daarbij is dat men dat bewust doet. In het beste geval combineert men dat met sociale contacten. Dus bijvoorbeeld samen een wandeling maken of samen winkelen en samen koken. Dat zorgt ervoor dat familie en vrienden niets tekort komen.