Hoe vind ik werk? Een praktische & psychologische benadering

Het vinden van werk is geen gemakkelijke baan. Je zult er behoorlijk hard voor moeten werken. Maar als je het slim weet aan te pakken, dan zal het zeker vruchten afwerpen. Want ook in een moeilijke tijd als deze moet je gewoon aan het werk kunnen komen. Zie het als een kwestie van overleven. Om zover te komen, dat je nieuwe kansen voor je zelf creëert, heb je in ieder geval drie dingen nodig: de juiste instrumenten om te gebruiken, maar ook de juiste houding en inzet in de situatie waarin je je bevindt. Al deze zaken worden hier besproken.

• Feit: Veel vacatures zijn moeilijk te vinden. Er zijn duizenden openstaande vacatures, maar die worden op zoveel verschillende manieren aangeboden, dat je vaak door de bomen het bos niet meer ziet.

Bij het vinden van werk worden mensen meestal geconfronteerd met een situatie waarin ze maar moeilijk een richting kunnen vinden om tot een oplossing te komen. De feiten van vandaag drukken ons ontegenzeggelijk met de neus op de dagelijkse realiteit: het vinden van (geschikt) werk is a hell of a job. Dit stuk biedt daarom een overzicht van wat JIJ kunt DOEN om ervoor te zorgen dat je weer aan het werk komt.

Behandeld in dit stuk worden:

• Het vinden van vacatures
• Solliciteren
• Psychologie van het vinden van werk

Het vinden van vacatures

Er zijn een aantal manieren om vacatures te vinden, de ene wijze werkt beter dan de andere. Ook je persoonlijke voorkeur is hierbij van belang. Het gaat om de volgende kanalen:

• Netwerk
• Internet
• Traditionele media
• Instanties
• Beurzen

Netwerk

Je netwerk zijn de mensen in je omgeving, je familie, kennissen en vrienden. Dus ook de mensen op je Facebookpagina. Gebruik de contacten in je netwerk optimaal. Vertel ze dat je op zoek bent naar werk, vraag naar werk en of zij hun ogen ervoor willen openhouden. Je netwerk gebruiken is slim, want de mensen erin zijn snel bereikbaar en ze zullen je eventueel kunnen introduceren bij een bedrijf.

Het vergroten van je netwerk is daarnaast iets wat je niet mag vergeten. Gebruik bijvoorbeeld LinkedIn om mensen toe te voegen die een functie hebben in de sector waarin je wilt werken. Je kunt ook je netwerk verbreden door je aan te melden bij nieuwsgroepen voor bepaalde vakgebieden, bij clubs van werkzoekenden, en bij zakelijke netwerksites.

Internet

Het internet is zowel een zegen als een vloek. Het is een zegen omdat er ontzettend veel informatie op is te vinden. Maar het is eveneens een vloek omdat er zóveel is te vinden, dat het vaak maar moeilijk zoeken is. Gericht zoeken is daarom een absolute vereiste.

Dit zijn de vijf belangrijkste mogelijkheden die het internet je biedt bij het vinden van werk:

• Vacaturebanken
• Apps
• Social media
• Google
• Eigen site van bedrijven

Vacaturebanken
Op vacaturebanken kun je je aanmelden, vacatures vinden, en je cv achterlaten. Een goed begin is Startpagina Vacaturebank. Hier vind je een overzicht van het aanbod.

Apps
Tegenwoordig hebben de meeste mensen wel een smartphone, sommige zelfs een iPad. Hiervoor zijn apps te krijgen, zowel voor Android als voor Apple, die het vinden van online vacatures vergemakkelijken. Twee zeer degelijke apps zijn: Vacatures Zoeken (van Indeed) en Trovit Vacatures.

Social media
Er zijn maar weinigen die geen Facebook hebben. Naast dat Facebook je in staat stelt met veel mensen te communiceren, kan het je ook helpen bij het vinden van vacatures. Met de toepassing BranchOut kun je bijvoorbeeld zien waar je vrienden werken, waarna je bij hen om een introductie bij dat bedrijf zou kunnen vragen.

Naast Facebook is er natuurlijk het eerder genoemde LinkedIn, gericht op werk en op je professionele profiel. Je kunt een profiel aanmaken en het daar dan bij laten. Je kunt LinkedIn echter ook actiever gebruiken. Dan is het wel handig om te weten hoe deze site het beste werkt. Daar zul je wat tijd aan moeten spenderen, maar als het je ding is, dan is het zeker de moeite waard. Adviezen over het gebruik van LinkedIn zijn redelijk eenvoudig op het net te vinden.

Twitter kan eveneens gebruikt worden voor het vinden van werk. Je kunt je er aanmelden voor bepaalde vacature ‘channels’. Handige toepassingen voor Twitter zijn verder Vacaturetweeter en Twiba.

Google
Een gevleugelde uitspraak die hier geldt is ‘Don’t ask me, ask Google’. Google is namelijk dé plek om online dingen te vinden. Je moet echter wel weten hoe je het beste kunt zoeken. Een goede zoekfunctie is bijvoorbeeld [vacature + “Utrecht” + “schoonmaak”], waarbij je de woorden tussen de haakjes naar je eigen voorkeur kunt aanpassen. Ook [werk + provincie] is een prima zoekterm, voor als je de zaken breed wilt aanpakken. Houd er rekening mee dat er verschillende woorden kunnen zijn voor het werk dat je zoekt. Schrijf daarom synoniemen op die je kunt vinden op Synoniemen.net, en gebruik die. Misschien zijn er zelfs beroepen waarvan je het bestaan niet eens kende. Check daarom op Wikipedia de Lijst van beroepen.


Eigen site van bedrijven
Is er een bedrijf waar je graag zou willen werken? Houd dan hun website in de gaten. Vaak staan daar vacatures die verder nergens anders zijn te vinden. Er is tenslotte één algemeen advies bij het gebruik van internet bij het vinden van werk: Houd het bij enkele sites of kanalen die goed voor je werken, en gebruik deze intensief.

Traditionele media

In kranten staan niet alleen vacaturepagina’s, maar ook het algemene nieuws erin kan je helpen bij het oriënteren op de arbeidsmarkt en bij het vinden van werk. In welke sectoren gaat het slecht en in welke beter? Waar is er wel werk en waar niet? Houd daarnaast in je achterhoofd dat veel papieren kranten ook een digitale variant hebben die je erop na kunt slaan.

In vaktijdschriften zijn vaak meer specifieke banen te vinden, gericht op verschillende sectoren. Abonnementen zijn, net als bij kranten, duur. Het is daarom aan te bevelen even naar de bibliotheek te gaan, waar ze veelal liggen.

Instanties

Er is een keur aan instanties die erop zijn gericht om werkzoekenden aan een baan te helpen. Sommige zijn wat minder effectief en efficiënt dan andere, maar ze kunnen in feite allemaal ook een springplank naar nieuw werk voor je betekenen. Dit zijn de instanties die je behulpzaam kunnen zijn:

UWV WERKbedrijf
Dit bedrijf is voor advies en bemiddeling. Je kunt je er inschrijven als werkzoekende en vacatures bekijken. Daarnaast kun je er een werkloosheidsuitkering aanvragen. Mensen van het UWV verwijzen je altijd door naar www.werk.nl, zodat je zelf op zoek kunt naar werk. Het UWV maakt ook nog gebruik van re-integratiebureaus.

Werving- en selectiebureaus
Deze bureaus bemiddelen je naar een baan. Het gesprek dat je hier voert, kun je zien als een ‘sollicitatiegesprek voor het sollicitatiegesprek’. Het voordeel is dat als je naar een werkgever wordt gestuurd je dan maar enkele concurrenten hebt, in plaats van honderd. De meeste bureaus vragen echter wel meestal drie jaar werkervaring en hbo of hoger.

Uitzendbureaus
Bij uitzendbureaus kun je je inschrijven en op zoek gaan naar vacatures. Uitzendbureaus gaan zelf meestal niet actief voor je op zoek naar werk dat bij je past. Het is dan ook zaak om zelf wekelijks contact met ze te onderhouden over de mogelijkheden.

Beurzen

Op beurzen zoals in de Amsterdam RAI, de Passenger Terminal, of de Jaarbeurs in Utrecht kun je je toekomstige werkgever tegenkomen. Je zult de mogelijkheid hebben om informeel te praten met de vertegenwoordiger van een bedrijf waar je zou willen werken. Je kunt er achter informatie komen over het bedrijf, of over mogelijkheden binnen het bedrijf. Mogelijkheden die niet snel op het internet zijn te vinden.

Solliciteren

Heb je eenmaal de juiste vacatures gevonden, dan heb je weliswaar de eerste overwinning op zak, maar dan ben je er nog lang niet natuurlijk. Je zult er ook voor moeten zorgen dat het bedrijf je wil aannemen. Dat ze jou dus de meest geschikte kandidaat voor het werk vinden. Dat kun je met een aantal stappen bereiken:

• Zelfonderzoek
• Goede sollicitatiebrieven schrijven met een helder cv
• Open sollicitatie
• Voorbereiden op een sollicitatiegesprek
• Eigen website

Zelfonderzoek

Hoe onderscheid je jezelf van anderen? Dit kun je alleen weten (en doen) als je van tevoren in kaart brengt wat je vaardigheden zijn en wat je motivatie is om bepaald werk te gaan doen. Doe bijvoorbeeld eens een beroepskeuzetest, of praat met anderen. Zorg dat je dingen op papier zet, zodat je ook bij een sollicitatiegesprek direct een inhoudelijk antwoord kunt geven dat ergens op slaat.

Goede sollicitatiebrieven schrijven met een helder cv

Het kan niet genoeg gezegd worden: Zorg dat je brief geschreven is in foutloos Nederlands. Laat hem desnoods door iemand in je omgeving lezen om op je grammatica en spelling te worden beoordeeld. Liever dat, dan dat de brief al bij het eerste lezen vanwege de spelfouten de prullenbak in wordt gesmeten. Besteed daarom tijd aan het schrijven van een goede sollicitatiebrief. Verdiep je in het bedrijf waar je solliciteert en laat dat blijken in de brief (of in het sollicitatiegesprek). Zorg verder dat je cv duidelijk is en dat werkervaring en competenties die je beschrijft relevant zijn voor de functie waarnaar je solliciteert.

Open sollicitatie

Een speciaal soort van sollicitatie is de open sollicitatie. Je solliciteert dan op eigen initiatief bij een bedrijf waar niet direct een (zichtbare) vacature openstaat. Zoek uit aan welke persoon je het beste de brief kunt richten. Geef bovenin de brief kort aan in welke functies je kunt worden ingezet. Laat in de brief zien dat je je hebt verdiept in het bedrijf en geef een motivering waarom je er wilt werken. Je kunt de brief afsluiten met te zeggen dat je ze ongeveer een week later naar aanleiding van de brief zult bellen.

Voorbereiden op een sollicitatiegesprek

Een sollicitatiegesprek kan knap lastig zijn. Je wordt in korte tijd ondervraagd over zaken die bedenktijd vergen. Ze zeggen daarom niet voor niks dat een goede voorbereiding verantwoordelijk is voor ongeveer tachtig procent van het behaalde succes. Bedenk daarom van tevoren antwoorden op lastige vragen. Dan gaat het om vragen die ondermeer te maken hebben met je werkverleden, met je motivatie, en met je competenties.

Een handig hulpmiddel bij het jezelf presenteren is de elevator pitch. Sommige bedrijven vragen hier ook om. Het is een beschrijving van jezelf, niet langer dan één minuut. Vooral belangrijk daarin is dat je vertelt waarom jij bij dat specifieke bedrijf wilt werken en waarom je denkt een meerwaarde te zijn voor het bedrijf. Als je de elevator pitch oefent zul je merken dat je, ook in een sollicitatiegesprek, snel kunt zeggen wat je belangrijk vindt in relatie tot het bedrijf waar je wilt werken.

Eigen website

Een prima wijze om jezelf duidelijk en kleurrijk van anderen te onderscheiden is door middel van een eigen website. Dan kun je jezelf kort en krachtig verkopen aan bedrijven, met woord en beeld. Een mooi voorbeeld van zo’n site is www.elinezoektwerk.nl.

Psychologie van het vinden van werk

Er kunnen nog zoveel handvatten zijn, het is aan jou om werk te vinden, en aan niemand anders. Pas als je beseft dat het initiatief om een baan te krijgen bij jezelf ligt, en je daar op handelt, dan pas zal er iets veranderen. Je zult het heft in eigen handen moeten nemen: dat is de werkelijke aanvang van het hele gebeuren. Je kunt uiteraard andere mensen gebruiken als hulpbronnen, maar de basis ligt bij jezelf. Je inzet voor het vinden van werk is van cruciaal belang bij het slagen ervan. Ook je houding tegenover de dingen die er gebeuren is van evident belang. Je zult jezelf immers steeds weer opnieuw dienen uit te vinden, zeker als je keer op keer wordt afgewezen. Zaak is dan vooral om het hoofd koel te houden en stug door te gaan. Vertrouw erop dat het een volgende keer zeker wel gaat lukken en leer van elke afwijzing.

Er zijn een aantal handige tips die je kunnen ondersteunen in het hele werkvindproces:

• Vacatures vinden en solliciteren is (net) echt werk
• Maak een zoekplan
• Je droombaan bestaat niet
• Je kunt werk vinden zonder werkervaring
• Kies voor kwaliteit, niet voor kwantiteit
• Vermijd urenlang op het internet surfen
• Zorg voor ontspanning
• Focus niet alleen op het vinden van een baan
• Anderen kunnen je adviseren op momenten dat je het zelf even niet meer weet
• Doe werkervaring op
• Volg een cursus of workshop

Vacatures vinden en solliciteren is (net) echt werk

Solliciteren is gewoon hard werken. Zie het daarom als een dagtaak, of als een taak die je een paar uur per dag ter hand neemt. Werkloos zijn betekent immers niet dat je werkeloos moet staan toekijken! Onderneem actie. Zet door en probeer jezelf steeds opnieuw uit te vinden. Denk positief. Laat je niet uit het veld slaan, hoe moeilijk dat ook lijkt.

Maak een zoekplan

Stel helder voor jezelf vast wat je wilt gaan doen op een dag, of zelfs over de hele week. Betrek alle kanalen die jij het meest geschikt acht in die planning. Twee uur vacatures zoeken, anderhalf uur brieven schrijven, en een uur met je profielen op sites bezig zijn is een productieve indeling van een dag. Probeer de volgende dag even productief te zijn, misschien op een andere manier. Dit werken levert niet meteen op wat je wilt bereiken, maar het is een vruchtbare onderneming.

Je droombaan bestaat niet

Enerzijds zoek je naar iets wat het beste bij je past. Je weet namelijk wat goed bij je past door zelfonderzoek. Aan de andere kant kun je ook kijken of de eisen die je hebt voor een baan wel realistisch zijn. Wellicht kun je die eisen wat naar onderen bijstellen? Bedenk ook dat het makkelijker is om vanuit een baan te zoeken naar een baan die je écht wilt hebben, dan vanuit een werkloze situatie. Wees er dus op tijd bij om die baaneisen wat bij te stellen, zodat je niet blijft hopen op iets wat toch niet (meteen) komt.

Je kunt werk vinden zonder werkervaring

Vaak vragen werkgevers om iemand met minimaal zoveel jaar ervaring. Ervaring doe je echter niet alleen op aan de hand van werk in het verleden. Je kunt ervaring ook breder zien, namelijk in termen van vaardigheden. Vaardigheden die je hebt opgedaan door hobby’s, school, stages, of door andere ervaringen. Je kunt denken aan competenties als doorzettingsvermogen, zorgvuldigheid, en sociale vaardigheden. Het is aan jou om een mooi verhaal te vertellen van wie jij bent en wat je allemaal kan.

Kies voor kwaliteit, niet voor kwantiteit

Je kunt beter kiezen voor maar enkele kanalen en voor maar enkele bedrijven om daar je pijlen op te richten. Probeer het grondig te doen, of doe het niet. Natuurlijk kun je per dag vijftien sollicitaties de deur uit doen, in de hoop uitgenodigd te worden voor een vervolggesprek. Als je er dan maar voor zorgt dat je dat gesprek dan instapt met een grondige voorbereiding.

Vermijd urenlang op het internet surfen

Op dit punt zijn vele mooie beloftes gestrand. Houd in de gaten hoelang je bezig bent met het surfen op het internet. Te lang is gewoon te lang. Dan kost het je alleen maar kostbare tijd en energie. Stel jezelf van tevoren een doel. Bijvoorbeeld dat je zoveel vacatures in zoveel tijd wilt vinden. Langer dan een uur aan een stuk het internet op is niet aan te raden. Het mag wel wat langer, maar dan moet het wel concrete dingen opleveren.

Zorg voor ontspanning

Na hard werken, wat het zoeken van werk is, dient een mens zich ook te ontspannen. Zorg ervoor dat je na het behalen van enkele doelen jezelf de ruimte gunt om even niks te doen, zodat je geen stress aan je hoofd hebt. Van hard werken is nog nooit een mens doodgegaan zegt men, maar het is daarnaast ook belangrijk om een balans te vinden.

Focus niet alleen op het vinden van een baan

Houd je naast het zoeken naar werk ook bezig met andere zaken die goed voor je zijn. Heb je heel lang niet meer iets sportief gedaan? Ga lekker sporten. Het zorgt voor afwisseling, houdt je actief, en zorgt ervoor dat je je gezonder voelt. Met de energie die je daar dan opdoet, kun je weer met een frisse blik bezig met het vinden van werk.

Anderen kunnen je adviseren op momenten dat je het zelf even niet meer weet

Het is moeilijk om altijd maar enthousiast te zijn, om het overzicht te houden, en om er helemaal voor te gaan. Iedereen ervaart wel eens een dip, sommigen vaker dan anderen. Schroom dan niet om met andere mensen te gaan praten. Waarschijnlijk zien zij het net iets anders dan jij, en kunnen ze je op weg helpen om dingen helderder te krijgen. Soms kan een gesprek je ook weer hernieuwde energie geven. Dan wordt het ongetwijfeld wat makkelijker om er weer aan te beginnen.

Doe werkervaring op

Het kan voorkomen dat je nog te weinig werkervaring hebt voor het werk dat je graag wilt doen. Zorg ervoor dat je dan bij een bedrijf of instelling een werkervaringstage doet, al is het maar voor een dag in de week. Naast dat je ervaring opdoet, vergroot je ook je netwerk. Vrijwilligerswerk is, net zoals de stage, eveneens geschikt om de nodige werkervaring op te doen.

Volg een cursus of workshop

Soms heb je alles geprobeerd dat in je mogelijkheden lag om aan werk te komen. En je weet het even niet meer. Dan kun je altijd nog een workshop volgen ‘Hoe moet ik solliciteren?’.