Fondsenwerving voor non-profit organisaties

Kleine non-profit organisaties die zich inzetten voor het welzijn van mensen of dieren of voor een verbetering van het milieu of de natuur hebben het financieel vaak niet makkelijk. De inkomsten zijn laag en veel geld voor zaken die buiten het reguliere takenpakket vallen is er meestal niet. Het is voor dit soort organisaties dan ook heel zinvol om eens te kijken naar de mogelijkheden die vermogensfondsen kunnen bieden. Non-profit organisaties kunnen een aanvraag indienen voor de financiering van bepaalde activiteiten of projecten bij vermogensfondsen. Er zijn in Nederland tal van fondsen die goede doelen ondersteunen, zowel financieel als materieel.

Een vermogensfonds is een organisatie die een hoeveelheid geld (het vermogen) beheert. Met dit geld wil het fonds meerdere organisaties, projecten of personen steunen. Een vermogensfonds heeft meestal een bepaald aandachtgebied, waaraan zij haar geld besteedt. Bijvoorbeeld 'natuur en milieu', 'kunst en cultuur' of 'gezondheidszorg'. Veel fondsen zijn opgericht door rijke personen en families, die met hun geld of nalatenschap iets willen doen voor behoeftige mensen of het algemeen belang.

Stap 1: Bepaal voor welke concrete activiteit je geld wilt aanvragen

Elk vermogensfonds heeft zo haar eigen voorwaarden. Bij vrijwel alle fondsen geldt echter dat de aanvraag alleen kan worden ingediend door een (rechtsgeldige) organisatie zonder winstoogmerk. In de praktijk is dit vaak een stichting of vereniging. Daarnaast zijn er nauwelijks vermogensfondsen die geld beschikbaar stellen voor het oplossen van exploitatietekorten (een algemeen saldotekort). Bepaal dan ook een concrete activiteit of een concreet project waarvoor je geld wilt aanvragen. Een dergelijke activiteit of project is een afgerond geheel en heeft een duidelijke start- en einddatum. Het kan bijvoorbeeld gaan om de renovatie van de buitenkennels voor asielhonden, de aanschaf van nieuwe muziekinstrumenten of het bouwen van een website. Maar ook voor wat meeromvattende projecten, zoals 'het bevorderen van de zelfredzaamheid van ouderen', kunnen financiële middelen worden aangevraagd.

Stap 2: Vind het juiste vermogensfonds

Er zijn diverse mogelijkheden om te achterhalen op welke vermogensfondsen jouw organisatie een beroep kan doen voor financiële of materiële steun. Er bestaan verschillende sites die tegen betaling informatie verstrekken over vermogensfondsen. Je sluit dan een abonnement af, waarmee je toegang krijgt tot alle beschikbare gegevens. Het voordeel hiervan is dat je kunt beschikken over uitgebreide en actuele informatie en dat je snel een overzicht krijgt van de fondsen die voor jou interessant kunnen zijn.

Je kunt ook terecht bij de Vereniging van Fondsen in Nederland (FIN). De FIN is de belangenvereniging van vermogensfondsen in Nederland. Ongeveer 300 fondsen die actief zijn op uiteenlopende gebieden als maatschappelijk welzijn, natuur, gezondheid en cultuur zijn lid van de FIN. Het FIN geeft het Fondsenboek en de Fondsendisk uit, waarin meer dan 700 Nederlandse vermogensfondsen zijn opgenomen. Ook hier geldt dat je met de aanschaf van het boek of de disk, een uitgebreid overzicht hebt van vermogensfondsen en dat je verschillende zoekmogelijkheden hebt om snel te komen tot de meest relevante fondsen. Een nadeel is dat je – om de meest actuele informatie te hebben – elk jaar een nieuw Fondsenboek of nieuwe Fondsendisk zult moeten aanschaffen.

Een andere mogelijkheid om interessante vermogensfondsen te vinden, is door zelf het internet af te speuren. Hierop is veel informatie te vinden over tal van fondsen. Een goed begin is dan wellicht de startpagina voor vermogensfondsen (http://vermogensfondsen.startpagina.nl). Daarnaast kan het zinvol zijn om bij brancheorganisaties te informeren naar de fondsen waar zij een beroep op gedaan hebben. Het voordeel van deze manier van werken is dat het je geen geld kost. Daar staat tegenover dat het je wel meer tijd kost en dat je zo meestal geen of weinig informatie vindt over fondsen die geen eigen website hebben (wat vooral bij wat kleinere, maar soms zeer interessante, fondsen het geval is).

Op welke wijze je ook besluit naar vermogensfondsen te zoeken, het allerbelangrijkste is dat je een vermogensfonds kiest dat opereert op het gebied waarin je organisatie actief is. Het indienen van een aanvraag heeft anders echt geen zin.

Stap 3: Stel een plan van aanpak of projectplan op

Vermogensfondsen ontvangen dagelijks vele aanvragen. Niet alle aanvragen zullen dan ook worden gehonoreerd. Om de kans op een positieve reactie van het fonds te vergroten moet je in elk geval zorgen voor een duidelijk, liefst bondig, plan van aanpak of projectplan. Aan welke eisen dit plan precies moet voldoen vind je meestal op de site van het betreffende vermogensfonds. Een goed projectplan of plan van aanpak bestaat echter veelal uit de volgende onderdelen.

Een samenvatting

Begin met een goede en korte samenvatting van maximaal een half A4-tje. Vermogensfondsen krijgen een enorme hoeveelheid aanvragen te lezen. Het is daarom belangrijk dat je ze heel snel kunt interesseren en overtuigen van het belang van jouw activiteit of project. De kans dat ze vervolgens de rest van je plan ook serieus zullen bekijken is daarmee veel groter.

Een korte omschrijving van de organisatie

Stel in het projectplan of plan van aanpak je organisatie kort voor. Geef in elk geval aan op welk gebied je organisatie opereert, wat de doelstellingen zijn en welke werkzaamheden er door de organisatie worden uitgevoerd.

De doelstelling van het project of activiteit

Beschrijf kort en helder wat de belangrijkste doelstelling van je project of activiteit is. Geef daarnaast de eventuele subdoelstellingen aan. Formuleer je doelstellingen zo concreet en meetbaar mogelijk (noem aantallen, tijdsbestek, etc.).

De doelgroep van het project

Geef aan voor wie je de activiteit wilt organiseren of uitvoeren of welke groep(en) mensen je met je project wilt bereiken.

Het belang van het project of de activiteit voor de doelgroep

Wat maakt jouw project onderscheidend? Hoe draagt jouw activiteit of project bijvoorbeeld bij aan een verbetering van het welzijn van mensen of dieren? Wat zou er met de doelgroep gebeuren of wat zou de doelgroep missen als jouw activiteit of project niet wordt uitgevoerd? Het is belangrijk dat je in je projectplan of plan van aanpak deze vragen beantwoordt. Hoe meer je erin slaagt om het vermogensfonds te overtuigen van het belang van de activiteit of het project, hoe groter de kans dat je aanvraag om financiële steun wordt toegekend.

Het benaderen van de doelgroep of het genereren van publiciteit

Afhankelijk van het doel van je project of activiteit kan het nodig zijn om een bepaalde groep mensen (je doelgroep) te benaderen. Soms hangt het succes van je project of activiteit zelfs af van de participatie van je doelgroep. Het vermogensfonds wil dan weten hoe je dit denkt aan te pakken, zodat de kans van slagen van je project of activiteit zo groot mogelijk is. Geef in je plan dan aan met welke communicatiemiddelen je je doelgroep wilt bereiken en hoe je dit gaat doen. Daarnaast is het voor sommige vermogensfondsen belangrijk om (een brede) publiciteit te genereren. Laat in je plan dan zien hoe je dat wilt bereiken.

De tegenprestatie die je kunt leveren

Bepaalde vermogensfondsen vragen een (kleine) tegenprestatie voor het feit dat ze je financieel ondersteunen. Hierbij moet je meestal denken aan het genereren van extra publiciteit voor het vermogensfonds. Je kunt in je plan van aanpak of projectplan dan bijvoorbeeld opnemen dat je het fonds zult benoemen in de publicitaire uitingen die je voor je activiteit of project gebruikt (folders, posters, website, etc.).

De planning

Geef een heldere én reële tijdsplanning; noem een begin- en einddatum van de activiteit of het project en geef aan wanneer je welke stappen gaat ondernemen. Neem in de planning niet alleen de 'harde' activiteiten op, maar houd ook rekening met zaken als overlegmomenten en het voeren van de administratie.

De financiering (begroting en financieringsoverzicht)

Stel een duidelijke begroting (kostenoverzicht) op. Neem hierin ook eventuele personele kosten op. Veel vermogensfondsen vragen om een bewijs van de door jou opgevoerde kosten. Hiervoor kun je bijvoorbeeld voor de verschillende onderdelen offertes opvragen en die met je aanvraag meesturen.
Naast een begroting wil het vermogensfonds ook zien hoe je denkt alle kosten te gaan betalen. Het is mogelijk om voor het volledige bedrag een financiële bijdrage bij één vermogensfonds aan te vragen. Je kunt echter ook bij meerdere vermogensfondsen een aanvraag indienen, bij elk voor een gedeelte van het totaalbedrag. Daarnaast neem je wellicht een deel van de kosten voor eigen rekening (bij sommige vermogensfondsen is dit een pré of zelfs verplicht) of zijn er andere financiers die een deel van de kosten voor hun rekening nemen (sponsoren, subsidieverstrekkers, etc.). Maak een financieringsoverzicht waarin je aangeeft wie welke kosten betaalt. Ook lopende aanvragen, waarvan je dus de uitkomst nog niet kent, neem je in dit overzicht op.

Stap 4: Verstuur je aanvraag

Vaak kun je je aanvraag om een financiële bijdrage digitaal versturen. Diverse vermogensfondsen hebben hiervoor een standaard aanvraagformulier op hun website gemaakt dat je in moet vullen. Bij de wat kleinere fondsen wordt veelal gevraagd om de aanvraag en bijbehorende stukken schriftelijk in te sturen. Meestal is ook een handtekening nodig van een van de leden van het bestuur.
Het is niet bij alle aanvragen noodzakelijk, maar sommige vermogensfondsen zullen je vragen om bijvoorbeeld een uittreksel van de Kamer van Koophandel of het meest recente jaarverslag (inclusief financieel overzicht) mee te sturen. Of dit wel of niet verlangd wordt, vind je op de website van het betreffende fonds. Daarnaast vinden veel fondsen het prettig om aanvullende documentatie over of van je organisatie te ontvangen (bijvoorbeeld folders, brochures of posters).

Na het insturen van je aanvraag ontvang je meestal een ontvangstbevestiging, waarin ook wordt aangegeven op welke termijn je een antwoord van het vermogensfonds kunt verwachten. Houd er rekening mee dat bij veel van dit soort fondsen het bestuur slechts enkele keren per jaar bijeenkomt om ingezonden aanvragen te beoordelen. Het kan vaak dan ook enige maanden duren eer je de toekenning of afwijzing van je aanvraag ontvangt!

Naast vermogensfondsen bestaan er overigens ook uiteenlopende subsidieregelingen van verschillende overheidsorganen (bijvoorbeeld gemeente, provincie, Rijksoverheid) waar je mogelijk een beroep op kunt doen.