Wat is het voordeel van het ABC-ketenmodel voor SCM?

Het begrip supply chain wordt enerzijds gezien als visie op inkoop, anderzijds als een brede visie op logistiek. In dat verband ontmoeten we de term ketenintegratie als overkoepelend begrip voor een aantal mogelijke vormen van logistieke ketensamenwerking. De gevolgen van het verplaatsen van activiteiten in een logistieke keten kunnen worden doorgerekend met behulp van ABC. In de levensmiddelenbranche staat SCM bekend onder de titel Efficient Consumer Response (ECR).

Samenwerking in ketens

Logistieke samenwerking wordt ook wel partnering of partnershipping genoemd. Een drietal basiselementen hierbij is:

• de bereidheid (vrijwillig) van partners om vitale informatie te delen
• ondersteunen en accepteren van integraal ketenmanagement
• ruim samenwerkingsdomein tussen inkoop, logistiek en verkoop

De bereidheid (vrijwillig) van partners om vitale informatie te delen

Als men binnen een logistieke samenwerking niet bereid is tot onderlinge uitwisseling van informatie, is een dergelijke samenwerking al snel gedoemd om te mislukken. Het uitwisselen van vitale informatie onderling zorgt niet alleen voor een gelijkwaardige samenwerking, gebaseerd op een gelijk begrip van de omstandigheden die de samenwerking kunnen beïnvloeden, maar zorgt ook voor een bepaalde vertrouwensband. Zonder onderling vertrouwen is een succesvol samenwerkingsverband niet mogelijk, aangezien dan iedere denkbare situatie vastgelegd zou moeten worden in een contract. Juist het onderlinge vertrouwen zorgt ervoor dat dergelijke onvoorziene situaties niet vastgelegd hoeven te worden en gedurende het verband onderling opgelost kunnen worden.

Het ondersteunen en accepteren van integraal ketenmanagement

Als tweede belangrijke basiselement is het accepteren van een integraal ketenmanagement belangrijk. Dit kan betekenen dat partners wellicht gedeeltes van hun autonomie kwijtraken of zich hier in aangetast voelen. Toch is het belangrijk dat het management wordt aangepakt volgens het principe van een integraal ketenmanagement om het succesvol uitvoeren van de ketenlogistiek mogelijk te maken.

Een ruim samenwerkingsdomein tussen inkoop, logistiek en verkoop

Het derde basiselement van een succesvolle logistieke samenwerking is een ruim samenwerkingsdomein tussen inkoop, logistiek en verkoop. Deze drie elementen zijn in feite onlosmakelijk van elkaar verbonden en kunnen door een goede samenwerking elkaar verstevigen en versterken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het voordeel dat het bedingen van een andere verpakking door de afdeling inkoop kan hebben voor de logistiek en verkoop; een dergelijke verpakking kan de ruimte van een product beperken en logistieke kosten daarbij beperken. Tevens kan de verpakking bijdragen aan de verkoopbaarheid van het product.

Ketenintegratie

Wil een onderneming in een steeds sterker concurrerende omgeving blijven functioneren, dan zal samenwerking en afstemming zich niet alleen tot interne processen moeten beperken maar zich moeten uitstrekken over de gehele logistieke keten. Ketenintegratie kan zodoende de positie van de keten versterken ten opzicht van concurrerende ketens.

Drie elementen die in het kader van SCM gehanteerd kunnen worden door ondernemingen:

• vaststellen wat de customer-service vereisten zijn van de gebruiker
• definiëren waar voorraden gepositioneerd moeten worden in de keten
• ontwikkelen van de juiste beleidslijnen voor het managen van de keten

Het vaststellen wat de customer-service vereisten zijn van de gebruiker

Alle drie de elementen zijn belangrijk voor supply chain management. Het vaststellen van de eisen aan de service die de gebruiker heeft kan voordeel voor de onderneming opleveren. Als een gebruiker bijvoorbeeld geen prijs stelt op een snelle levering, betekent dit dat de logistiek anders ingericht kan worden. Andersom, als de gebruiker bereid is om meer te betalen maar dan wel een snelle levering wil hebben, zal het supply chain management systeem hier ook op ingericht moeten zijn.

Het definiëren waar voorraden gepositioneerd moeten worden in de keten

Het definiëren van de positionering van de voorraden in de keten past ook binnen dit voorbeeld; door voorraden dichter bij de eindgebruiker te positioneren is het mogelijk om de gebruiker eerder te bereiken, echter zorgt dit ook vaak voor meer decentrale voorraden met hogere kosten. Het centraal beheren van de voorraad op afstand van de gebruiker zorgt daarentegen vaak weer voor een langere levertijd.

Het ontwikkelen van de juiste beleidslijnen voor het managen van de keten

Het ontwikkelen van de juiste beleidslijnen voor het managen van de keten is belangrijk om ervoor te zorgen dat er een eenduidige aansturing is, afgestemd op de meest waardevolle strategie voor het bedrijf. Dit kan betekenen dat de kosten zo laag mogelijk moeten zijn, met zo hoog mogelijke opbrengsten, maar de waarde kan voor een bedrijf of organisatie ook op een ander vlak liggen. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat een hoog serviceniveau belangrijker is voor het bedrijf dan de kosten of dat de organisatie juist wil dat de beste arbeidsvoorwaarden voor het personeel voorrang hebben op de hoogste winstgevendheid.

Activity Based Costing; het ABC-ketenmodel

Meestal wordt toch op basis van kosteninformatie een beslissing genomen over het optimaliseren van de keten. Hiervoor kan de logistiek verdeeld worden in verschillende modules, welke men kan zien als de belangrijkste kostenposten. Zo kan bijvoorbeeld transport als een aparte module gezien worden, of magazijnruimte. Nadat men de logistieke modules heeft gedefinieerd, is de volgende stap het bepalen van de kostprijs per module. Activity Based Costing is hiervoor een geschikte allocatiemethode. Deze methode wordt ook wel het ABC-ketenmodel genoemd.

Ketenverbeteringen door ABC

Met behulp van ABC kan een model worden gebouwd om ketenverbeteringen te berekenen.
Hiervoor wordt gewerkt met verschillende aggregatieniveaus:

• schakel (bv. groothandel)
• hoofdactiviteit (bv. inkopen, opslaan, uitslag)
• functie (bestellen, ontvangst, expeditie, retouren)
• kostensoorten (personeel, transportmiddel, brandstof, onderhoud)

Zo kan men vervolgens berekenen of het lucratief is om bepaalde goederen zelf te halen bij een leverancier in plaats van te laten bezorgen (aanvoerlogistiek), goederen niet langer in dozen, maar in kratten aan te leveren (meermalige verpakkingen) of voorraden elders in de keten aan te laten houden (voorraadbeheer stroomopwaarts).

Door middel van een goede toepassing van het ABC-ketenmodel kunnen de kosten van een logistiek samenwerkingsverband omlaag gebracht worden, wat een enorm voordeel voor de betrokken partijen biedt. Het is dan ook aan te bevelen om het ABC-ketenmodel op te nemen in het supply chain management systeem.