Proeftijd - wat mag wel en wat mag niet?

In een arbeidsovereenkomst wordt vaak een proeftijd ingebouwd. In deze periode kunnen de werkgever en de werknemer uitzoeken of de baan of de werknemer voldoet aan de verwachtingen. Op basis van een sollicitatiegesprek moet de werkgever besluiten om de sollicitant wel of niet aan te nemen, maar eigenlijk weet de werkgever nog niets van de sollicitant. Op de werkvloer zal blijken of iemand de juiste keuze is voor de aangeboden functie. Hetzelfde geldt ook voor de werknemer. Mogelijk gaat de functie helemaal niet bevallen. De proeftijd geven de partijen de mogelijkheid om gedurende een periode van één of twee maanden de arbeidsovereenkomst te ontbinden.

Waarom een proeftijd afspreken?

Gedurende de proeftijd hebben beide partijen de mogelijkheid om nog onder het contract uit te kunnen. Na de proefperiode gelden er opzegtermijnen en een contractduur. In de proefperiode geldt er geen ontslagbescherming voor de werknemer. Deze proeftijd is vooral van belang voor de werkgever om na te gaan of de werknemer het werk wel aan kan, maar ook om na te gaan of de nieuwe medewerker in het team past. De opzegging kan mondeling geschieden, maar het is aan te raden om het schriftelijk te doen. Het is van belang dat de werknemer op de hoogte wordt gesteld van het beëindigen van het contract voordat de proeftijd erop zit.

Aan welke voorwaarden moet de proeftijd voldoen?

De proeftijd mag twee maanden duren indien de arbeidsovereenkomst twee jaar of langer duurt. In andere gevallen geldt maximaal één maand proeftijd. Dit moet schriftelijk worden vastgelegd en de periode moet voor alle partijen even lang zijn. Bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst is de ontbinder verplicht om de reden van beëindiging schriftelijk aan te geven. Deze verplichting geldt alleen als de wederpartij daarom vraagt.

Kan er bij verlenging van een contract weer een proeftijd worden ingesteld?

Nee, de werkgever heeft al de mogelijkheid gehad om na te gaan of de medewerker de juiste persoon op de juiste plek is. Een werknemer die een contract krijgt aangeboden vanuit een uitzendbaan of een contract op oproepbasis, hoeft ook niet akkoord te gaan met het opnemen van een proeftijd in de arbeidsovereenkomst. Ook hiervoor geldt dat de werkgever al de mogelijkheid heeft gehad om de werknemer in actie te zien.

Wordt de proeftijd verlengd bij ziekte gedurende de proeftijd?

Nee, deze mogelijkheid bestaat niet. In dat geval moet de werkgever zich baseren op de werkzaamheden van de werknemer in de periode dat er wel gewerkt is. In geval van twijfel heeft de werkgever dus de mogelijkheid om gedurende de proefperiode de arbeidsovereenkomst te ontbinden.

Een nieuwe proefperiode afspreken bij een nieuwe functie

De situatie ligt anders als de werknemer een geheel andere functie krijgt aangeboden. De werkgever moet de mogelijkheid krijgen om na te gaan of de medewerker in staat is om de nieuwe functie naar behoren uit te voeren. Het moet wel duidelijk zijn dat het gaan om een sterk afwijkende functie. Een andere functie die vrijwel gelijk is aan de vorige functie bij dezelfde werkgever zal een nieuwe proeftijd moeilijk verdedigbaar maken.